Europees onderzoek naar verslavende werking TikTok: ‘300.000 kinderen spelen nooit meer buiten’
De Europese Commissie gaat onderzoeken of het Chinese bedrijf TikTok er genoeg aan doet om jongeren te beschermen tegen de verslavende werking van het populaire online social mediaplatform. Kinderpsychiater Miranda Frederiks luidt de noodklok: "Voor sommige jongeren is het misschien leuk vermaak, maar als het niet goed met je gaat en je komt niet meer los van deze beelden, dan wordt dat de waarheid."
De kinderpsychiater noemt kwetsbare jongeren die bijvoorbeeld een eetstoornis hebben of depressief en suïcidaal zijn. "Daar zit het gevaar. Het is een uitstekende ontwikkeling dat er nu Europees onderzoek wordt gedaan. Het gaat over miljoenen kinderen en hun mentale en fysieke welzijn, dus dit onderzoek is ontzettend belangrijk", benadrukt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Strengere Europese regels
Een vooronderzoek heeft voor voldoende aanleiding gezorgd om te onderzoeken of het Chinese bedrijf ook daadwerkelijk de nieuwe Europese regels overtreedt. De grote internetbedrijven moeten sinds augustus vorig jaar namelijk voldoen aan Europese regels die een stuk strenger zijn.
De Digital Services Act (DSA) moet zorgen voor een veilige online omgeving en heeft strenge eisen opgesteld wat voor meer transparantie moet zorgen. Naast TikTok moeten ook andere online platformen als Facebook en Instagram aan de regels voldoen.
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.
Algoritmes en het rabbit hole effect zijn twee bekende verschijnselen die bijdragen aan de verslavende werking van onder meer TikTok. Als je één video bekijkt, kan het zomaar zijn dat je opeens minuten verder bent en beland in een scrollend moeras van video's en berichten die je interessant vindt.
Ook zijn er twijfels over de leeftijdscheck. Mogelijk doet het bedrijf niet genoeg om kinderen weg te houden van 'schadelijke' en 'levensgevaarlijke' content.
300.000 kinderen nooit buiten
Dave Ensberg-Kleijkers, directeur-bestuurder van Jantje Beton, zet zich in voor meer speelplekken en wil buitenspelen voor kinderen stimuleren. "Maar 300.000 kinderen in Nederland spelen nooit buiten, mede door al het gebruik van social media en spelcomputers. Dat algoritme wat onder andere TikTok gebruikt is verslavend, waardoor kinderen veel minder bewegen en minder direct contact met andere kinderen uit de buurt hebben. Ze zijn mentaal minder gezond en daar maken wij ons grote zorgen over."
Ensberg-Kleijkers kan het onderzoek daarom alleen maar aanmoedigen. "Kinderen moeten we niet op deze manier verslaafd maken aan een systeem. Bedrijven verdienen op deze manier geld aan kinderen. Ze moeten vrij kunnen opgroeien, zowel digitaal als in het echte leven."
Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!
Strafrechtadvocaat Geert-Jan Knoops legt uit dat het juridisch lastig is om TikTok aan te spreken op de mogelijk schadelijke werkwijze van het bedrijf. "Het gaat moeilijk zijn om een verband aan te tonen tussen de schadelijkheid van een platform als TikTok op een kind en de industrie die daarvoor verantwoordelijk is. Die schadelijkheid kan ook op andere oorzaken zijn gebaseerd. Dat is moeilijk te bewijzen in een rechtszaak."
