We slaan door in meetdrift met tracking apps, waarschuwt expert: ‘Mensen liggen wakker door slechte slaapscore’

Tegenwoordig willen we alles meten en bijhouden, zelfs zaken die niet altijd goed te meten zijn. Berend van der Kolk heeft van meten en weten zijn beroep gemaakt en schreef een boek over de zogenaamde meetmaatschappij. Volgens hem zijn we doorgeslagen in onze meetdrift. "We moeten misschien een stapje terug doen. We moeten kijken of we bepaalde gegevens wel in een cijfer het beste kunnen uitdrukken."

Inmiddels maakt de helft van de Nederlanders gebruik van een tracking app, die voornamelijk je bewegingen bijhoudt. Deze informatie is voor veel mensen een belangrijk gegeven geworden, gezien het feit dat prestaties volop gedeeld worden met de rest van de wereld op social media. Uit onderzoek van Stand van Nederland: Generatie Next blijkt dat de meeste respondenten een tracking app het cijfer zeven of acht op de betrouwbaarheidsschaal geven.

Iets wat we graag meten, is onze slaap. Elke smartwatch-merk heeft zijn eigen apps, die kunnen meten hoe goed en diep jij slaapt. Slaaponderzoeker Sebastiaan Overeem pakt er in Stand van Nederland: Generatie Next een app bij en ziet allerlei grafieken, kleuren en scores. "Ik weet om te beginnen niet wat die slaapscore of dat percentage betekent. Met grafieken wordt aangegeven of je fases goed slaapt of niet, maar wat is goed of slecht?"

Wakker liggen door tracking apps

In de apps staat een getal met het aantal uren slaap per nacht. "We weten dat deze apps redelijk betrouwbaar kunnen meten. Maar heb jij de app nodig om te weten hoeveel uur je geslapen hebt?" In het slaapcentrum krijgt Overeem bezoek van mensen die zich zorgen maken over de slaapcijfers van hun meetapps. "Ze maken zich zorgen over cijfers die niet betrouwbaar zijn."

Bezoekers geven aan dat ze volgens het horloge bijvoorbeeld maar zes uur geslapen hebben, terwijl ze dachten dat ze goed hadden geslapen. "Ze vragen zich dan af of ze een slaapprobleem hebben. Dat is heel vervelend, want één manier om slechter te gaan slapen, is om je zorgen te gaan maken over je slaap. Het komt voor dat mensen een slaapprobleem krijgen, omdat ze zich zo druk maken over hun slaap dat ze er wakker van gaan liggen."

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en blijf op de hoogte!

Meetexpert Van der Kolk ziet dat mensen graag alles meten, omdat ze grip willen hebben op alles wat ze doen en wat er gebeurt. "Daarnaast is het tegenwoordig heel makkelijk om van alles te meten. Je hoeft maar een druk op een knop te doen en er wordt al een cijfer verzameld."

'Cijfer startpunt van gesprek'

Van der Kolk benadrukt dat deze cijfers lang niet altijd betrouwbaar zijn. "De hoogte van een stoel kun je makkelijk meten, maar als het gaat om de prestaties van iemand die werkt in een organisatie, hoe meet je die? Hoe druk je dat uit in een cijfer?"

Alles valt of staat met hoe we cijfers gebruiken, zegt Van der Kolk. "Je kunt het zien als beoordeling, maar je kunt een cijfer ook gebruiken om te leren waar iets goed gaat en waar niet. Het cijfer moet eerder een startpunt van een gesprek zijn dan een eindpunt."

Is meten wel altijd weten? Ruim de helft van de Nederlanders maakt inmiddels gebruik van tracking apps, maar hoe betrouwbaar zijn deze gegevens? Kijk zaterdag om 22.00 uur naar Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.