Europarlement gaat naar EU-hof over vrijgeven geld aan Hongarije

Het Europees Parlement gaat naar het Europese Hof van Justitie om te vragen of de Europese Commissie terecht 10 miljard euro aan bevroren tegoeden heeft vrijgegeven aan Hongarije. Dat gebeurde aan de vooravond van de EU-top in december. Volgens het Europarlement is met de uitkering onterecht toegegeven aan chantage van Hongarije.

In een stemming in Straatsburg over de voorgenomen rechtsgang stemden 345 Europarlementariërs voor het besluit en 104 tegen. In de tekst wordt de juridische commissie van het Europees Parlement opgedragen een rechtszaak voor te bereiden.

Op de EU-top van december stond de start van EU-toetredingsonderhandelingen met Oekraïne op de agenda. De Hongaarse premier Viktor Orbán dreigde daartegen te stemmen. Vlak voor de top kreeg Hongarije alsnog een toelage uit EU-tegoeden die eerder bevroren waren. Hongarije onthield zich vervolgens op de december-top van stemming zodat de andere landen 'ja' konden zeggen tegen Oekraïne.

Meer chantage?

Het Europees Parlement vreest dat deze werkwijze van de Europese Commissie de opmaat is voor meer chantage door Hongarije. Terwijl volgens het Europees Parlement de Hongaarse rechtsstaat er alleen maar op achteruitgaat. Zo zijn er tal van problemen met de academische vrijheid en rond de rechten voor homoseksuelen en transgenders.

De rechtszaak is niet alleen belangrijk vanwege het chantage-element. Relevant is ook dat Hongarije sinds 2018 in een zogenoemde "artikel 7"-procedure zit voor EU-landen die de rechtsstaat ondermijnen. In het uiterste geval kan een EU-land via deze artikel 7-procedure het EU-stemrecht worden ontnomen. Zover is het nu nog niet. Maar het Europees Parlement vindt het dus wel nodig dat het EU-hof vaststelt dat de tegoeden voorbarig zijn uitgekeerd. Want de bevriezing van de Hongaarse tegoeden kwam er juist om het land te prikkelen de rechtsstaat op orde te brengen.

Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen verdedigde zich een dag eerder in het Europarlement door te zeggen dat Hongarije wel degelijk enkele aanpassingen ten goede heeft gedaan in het eigen rechtssysteem. Ook was het geld voor Hongarije volgens haar geen echte uitkering geweest, maar een voorfinanciering voor bepaalde door Europa gesubsidieerde projecten.

De timing is extra spannend omdat vanaf 1 juli Hongarije voor een half jaar de EU-voorzitter wordt. Dan kan het land een half jaar lang de Europese agenda's opstellen en de meeste vergaderingen voorzitten van de 27 EU-landen.