Erop of eronder voor de formatie? ‘De vraag is of Omtzigt er vertrouwen in heeft’

De verkenningsgesprekken van Ronald Plasterk gaan vandaag in koppeltjes verder. Eerst is het de beurt aan Dilan Yeşilgöz (VVD) en Pieter Omtzigt (NSC), gevolgd door een gesprek met Omtzigt en PVV-leider Geert Wilders. Dat zijn volgens politiek commentator bij De Telegraaf Wouter de Winther heel belangrijke gesprekken.

"Het moet nu duidelijk worden of men überhaupt met elkaar wil praten, of dat vooral Omtzigt zegt dat hij niet overtuigd is dat de controversiële standpunten van Wilders in de ijskast belanden en daar ook blijven", zegt De Winther in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Tekst gaat verder onder X

Tussen de VVD en NSC zit volgens De Winther wat wrijving. Dat heeft te maken met de houding van de VVD, die wil gedogen maar niet wil regeren. Een rol die NSC graag had vertolkt. "Dat pad is nu afgesneden." Het alternatief is dat er geen kabinet over rechts wordt gevormd, maar over links. Of dat er nieuwe verkiezingen komen. "Dat heeft NSC het mes op de keel gezet."

Geert Wilders

Na de vergadering tussen VVD en NSC gaat Plasterk ook om tafel met PVV-leider Geert Wilders en Omtzigt. Dat gesprek moet uiteindelijk duidelijk maken of ze met elkaar in zee gaan of niet. "De vraag is of het Plasterk lukt het gesprek op gang te houden en om hen misschien later met z'n drieën of vieren aan tafel te krijgen."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

De vraag is of Omtzigt de boot blijft afhouden. "Dan is het snel klaar", denkt De Winther. "Hoe langer ze blijven praten, hoe groter de kans is dat er ook echt een formatiepoging over rechts komt. Maar als het vandaag eindigt, wordt dat ingewikkeld."

Nieuwe Kamerleden

Voor 80 nieuwe Kamerleden is het vandaag de eerste werkdag. Veel ervaring in de Kamer gaat verloren, maar het is "ook leuk", stelt De Winther. "Omdat mensen vaak iets naar Den Haag brengen wat wij niet of een tijdje niet hebben gezien."

Zo ook BBB'er Gijs Tuinman, die de hoogste onderscheiding in de Willemsorde heeft ontvangen. "Dat is een held en een interessant figuur die wij straks aan de interruptiemicrofoon gaan zien, of wellicht in het kabinet. Hij is de kandidaat van Caroline van der Plas als bewindspersoon op Defensie", zegt De Winther.

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Als Dilan Yeşilgöz woord houdt, gaan we de VVD niet in het kabinet zien. Een teleurstelling voor de liberalen die een bewindsfunctie hadden. Datzelfde geldt voor andere ministerposten die werden bekleed door leden van het CDA, ChristenUnie en D66. "Daar heeft de kiezer een streep door gezet."

Fractiediscipline NSC en 37 PVV'ers

Een andere persoon die De Winther in het oog springt en voor het eerst in de Tweede Kamer zit is Rosanne Hertzberger van NSC. "Een voormalig columnist en microbioloog en iemand die hele duidelijke standpunten heeft. Ik ben benieuwd hoe die zich weet te gedragen in Den Haag." Ook als het gaat om de fractiediscipline, zegt De Winther. Dat betekent meestemmen met je partij, ook als je zelf anders over een onderwerp denkt. "Dat is gebruikelijk, maar NSC zijn de hemelbestormers van deze periode, dus misschien dat we het anders gaan zien."

De politiek commentator vindt het ook "heel interessant" hoe het de PVV afgaat. Een "nieuwe lichting mensen die hun weg moeten vinden" in politiek Den Haag. Neem dat samen met een partijleider die "al jaren in de politiek en in zijn beweging een vrij dominante factor speelt. Dat wordt een uitdaging".