Ondernemers gebruiken afval als duurzaam alternatief, maar hoe toegankelijk is deze ondernemingsstrategie?

Steeds meer ondernemers treden uit hun comfortzone en zijn circulair gaan ondernemen. Dat houdt in: nieuwe producten maken van eerder gebruikte grondstoffen. Volgens de Europese richtlijnen moet in 2030 de helft van alles wat geproduceerd wordt van herbruikbare grondstoffen zijn gemaakt en in 2050 moet onze economie helemaal circulair zijn. Een flinke opgave voor ondernemers.

In een circulaire economie bestaat geen afval en alle producten die we gebruiken worden steeds opnieuw gebruikt. Afval wordt gerecycled en als een product kapot is, wordt deze gerepareerd. Als dat niet meer kan, worden er nieuwe producten van gemaakt. Maar een echt circulair product maken werkt alleen als iedereen in de circulaire keten ook meedoet. En dat gaat niet zonder slag of stoot.

De duurzame ondernemer ervaart meerdere hobbels, vertelt Julie Munneke-Tromp in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2. Zij verhuurt babyproducten, zoals kinderwagens, en merkt dat alle processen anders lopen in vergelijking met een lineair verkoopproces. "Je hebt veel klanten nodig om het rendabel te maken en grondstoffen worden in Nederland minder belast dan arbeid, waardoor het onaantrekkelijk wordt om spullen te repareren. Dat is heel duur in vergelijking met een nieuw product uit China. Die koopprikkel wil je als circulair ondernemer weghalen."

Afvalproduct ook niet goedkoop

Volgens circulair ondernemer Marie Claire Zernitz is het lastig om op deze wijze succesvol te ondernemen, maar ook een mooie uitdaging. Ze verzamelt koffiedik uit verschillende koffiemachines en verwerkt dit tot nieuwe grondstoffen. "Wij kunnen er koffieolie uithalen, een mooie olie voor cosmetica, de verzorgingsindustrie."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Zernitz ontdekte dat slechts één procent van de koffieboon in het kopje koffie terechtkomt. "De rest wordt gezien als afval en daar springen wij op in. We hebben een techniek ontwikkeld waarmee we de grondstoffen kunnen hergebruiken." Dat wil alleen niet zeggen dat het ook een product is dat weinig kost. "Ondanks dat het een afvalproduct is, doen we er zoveel mee dat het niet per definitie goedkoop is."

De circulair ondernemer zegt dat ze begrip wil creëren bij bedrijven die haar product aanleveren. Ze wil deze bedrijven overtuigen dat ze echt te maken hebben met een grondstof en geen afval. "In plaats van dat we een grondstof inkopen en zeggen: dit zijn de voorwaarden, moeten we in de keten gaan zorgen dat het product wordt aangeleverd conform onze specificaties."

Transparante circulaire keten

"Ik denk dat we met elkaar naar een keten toe moeten werken die eerlijk, open en transparant is", zegt circulair ondernemer Bart Aupers. Hij is zeepfabrikant, ontvanger van de koffieolie van Zernitz en de volgende schakel in deze circulaire keten. Hij gebruikt niet alleen de olie, maar bijna alles van het koffiedik voor het maken van onder andere scrubs.

"Toen wij vier jaar geleden startten, kwamen we erachter dat binnen de persoonlijke verzorgingsindustrie heel vaak microplastics worden gebruikt. Hartstikke ongezond en slecht, terwijl koffiepoeder van zichzelf al een natuurlijk scrubwerking heeft."

Aupers pleit voor eerlijkheid bij circulaire producten. "Vertel als producent hoeveel CO2, water en energie je verbruikt. Daardoor heeft mijn product een bepaalde kostprijs. Als we dat als producenten allemaal doen, heb je een veel eerlijker speelveld. Ik vind dat de overheid zowel lokaal, regionaal en Europees dat moet gaan doen."

Hele uitzending zien? Deze aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next over circulaire economie is nu terug te kijken op NPO Start.