Te weinig aandacht voor Europa tijdens campagnes: ‘Het heeft direct impact op ons’

Het is tijdens de campagnes te weinig over de rol van Nederland en het belang van Nederland in Europa gegaan, concludeert hoofdeconoom bij ING Marieke Blom in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

In de campagnes ging het weinig over Europa. "Dat vind ik persoonlijk heel gek", zegt Blom. Voor Nederland en Europa liggen namelijk belangrijke vraagstukken op tafel. Bijvoorbeeld over Oekraïne, met de vraag of er nu wel of niet een Europees leger moet komen. "Daar hebben wij het de afgelopen tijd bijna niet over gehad en ik vind het gek dat de kiezer daar weinig over geïnformeerd is."

Voor het bedrijfsleven is het ook belangrijk dat zij weten waar zij aan toe zijn. Het gaat dan met name over duidelijkheid over samenwerking in Europa of de Europese markt. Denk daarbij aan het verder uitwerken van regels om over de grens zakendoen te vergemakkelijken. Wat het standpunt daarover van de partijen is "weten wij niet goed", vindt Blom. "De kiezer heeft zich weinig geïnformeerd gevoeld hoe dat precies gaat."

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Wat wil Nederland in Europa?

Blom zegt dat men in Europa, maar ook wereldwijd, graag wil weten hoe Nederland in de wedstrijd zit als het gaat om Europa. "Is Nederland pro-Europees of anti-Europees?", is een vraag die dan wordt gesteld volgens de hoofdeconoom.

Die vraag beantwoorden is voor "Europa heel belangrijk". Dat heeft te maken met de oorlog in Oekraïne en de dreiging van Rusland. Neem dat samen met de verkiezingen volgend jaar in de Verenigde Staten, waar mogelijk Donald Trump weer aan de macht komt. "Hij gaat veel minder samenwerking met Europa opzoeken. Dan vragen zij zich af: wat betekenen deze verkiezingen voor de kracht van Europa?"

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Als landen dat niet weten en het "allemaal zelf willen doen, dan wordt Europa daarmee minder sterk. Dat is voor de wereldwijde verhoudingen echt belangrijk", vertelt Blom.

'De kiezer moet geraakt worden'

Hoewel campagnestrateeg Annemarie Litjens het eens is met de woorden van Blom, kan zij de politieke keuze van de partijen om niet de focus op Europa te leggen tijdens hun campagnes goed verklaren. "De kiezer moet geraakt worden. Zij kiezen vaak op emotie, dus welke partij beantwoordt het beste de vragen die ik heb over mijn bestaan en mijn leven." Het Europese of internationale vinden veel kiezers "te abstract", denkt Litjens.

Abstract is het echter niet, reageert Blom. "Kijk naar de oorlog in Oekraïne. Kijk naar de spanning tussen China en de Verenigde Staten, waarbij de Verenigde Staten aan Nederland vertellen welke producten wij wel en niet mogen exporteren naar China. Dat heeft direct impact op ons. We gaan dit echt voelen."

Demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) vindt het "een terecht punt" dat Blom aansnijdt. "Heel veel dingen die buiten onze grenzen gebeuren hebben direct gevolgen voor binnen onze grenzen. Daar had het meer over mogen gaan."