Hugo de Jonge is verantwoordelijk voor de verkiezingen: ‘Ga stemmen, democratie is geen kijksport’

Als demissionair minister van Binnenlandse Zaken is Hugo de Jonge verantwoordelijk voor de dag waarop iedereen naar de stembus mag. Hij hoopt op een hoge opkomst. "Verkiezingen vormen de de basis van onze democratie", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De Jonge hoopt dat iedereen die mag stemmen daar vandaag ook gebruik van maakt. Want "elke stem telt", zegt hij. "Het is heel bijzonder dat je leeft in een land waar je het recht hebt om te stemmen in alle vrijheid. Maak gebruik van dat stemrecht. Democratie is geen kijksport. Democratie maken wij met elkaar. Maak er gebruik van en ga."

De laatste dagen ging het vaak ook over strategisch stemmen,. De Jonge raadt mensen aan vooral te stemmen op de persoon die je het meeste vertrouwt. "Vertrouw je stem aan hem of haar toe, waarvan je denkt dat die vertolkt waar jij voor staat."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

'Verkiezingen vormen de basis van onze democratie'

Volgens De Jonge hebben wij in Nederland "iets heel bijzonders", zeker in vergelijking met het buitenland. "Verkiezingen vormende de basis van onze democratie. We hebben een hele representatieve democratie, waar je makkelijk mee kunt doen en uitgenodigd wordt om mee te doen."

De Jonge zegt dat men in Nederland een hoog vertrouwen heeft in de democratie. "Daar moeten wij hard aan blijven werken om dat vertrouwen hoog te houden. Er wordt veel gezegd over het vertrouwen in de politiek, maar het vertrouwen in de democratie is altijd hoog in Nederland en dat is iets heel waardevols om dat samen hoog te houden."

Hertellen

Sommige zaken voor vandaag zijn anders geregeld. Stembureaus kunnen bijvoorbeeld sneller bepalen om over te gaan tot hertelling. "Om het vertrouwen hoog te houden is afgesproken dat alle stembureaus, als er een verschil zit in het aantal stempassen en het aantal stembiljetten, er altijd herteld moet worden."

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Dat gebeurt dan niet op dezelfde dag, dat gaf de vorige keer tot diep in de nacht enorme druk. Het hertellen gebeurt de volgende dag. "Wat vanavond in ieder geval moet is het tellen op het niveau van lijsten. Dan zou je het morgen op kandidaten kunnen tellen. Zodoende worden mensen niet oververmoeid bij het tellen van vanavond en hebben wij vanavond wel een voorlopig uitslag op lijstniveau, op een partij."

Hulp bij stemmen

De laaggeletterde Nederlander trok afgelopen week aan de bel. Zij hebben moeite met het enorme stembiljet en een overvloed aan kleine letters. Om hen tegemoet te komen gaat De Jonge gaat volgend jaar experimenteren met kleinere en overzichtelijkere stembiljetten. "Het is net een biljartlaken of een grote krant die je openslaat. Dat is een gehannes, zeker voor mensen die moeite hebben met lezen." Dat zijn er in Nederland zo'n 2,5 miljoen.

"Wat al kan voor mensen die moeite hebben met lezen of slechtziend zijn is dat zij hulp krijgen met een stembal." Die wordt dan over het stembiljet gelegd en via een geluidsbox hoor je de naam. "Op de site van je gemeente kun je zien waar op je zo'n manier kunt stemmen."

Hulp in het hokje is nu alleen beschikbaar voor mensen met een fysieke beperking. Dat hoopt de bewindsman te verbreden naar mensen die een verstandelijke beperking hebben. "Maar daarvoor moet eerst de wet worden gewijzigd."