Verkiezingen in aantocht: ‘Je ziet dat steeds meer partijen framen’

Met nog geen maand tot de Tweede Kamerverkiezingen zijn inmiddels alle verkiezingsprogramma's bekend. Campagnestrateeg Annemarie Litjes ziet dat partijen in hun campagnes steeds vaker framen. Dat vertelt zij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Litjens ziet dat veel partijen deze campagne bezig zijn met framing. "Dat zie je heel erg bij Pieter Omtzigt", aldus de campagnestrateeg, die doelt op hoe Omtzigt zich profileert. Waar eerst bestaanszekerheid het paradepaardje was voor de verkiezingen, heeft de NSC-leider het nu vooral over een nieuwe bestuurscultuur. "Hij heeft het ook de hele tijd over inhoud en dat is een frame op zich geworden. Want pas sinds deze week weten wij dat die inhoud is, omdat het verkiezingsprogramma pas net een paar dagen uit is."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Een andere manier van framen, vindt Litjens, is het zelfgeorganiseerde debat tussen NSC-leider Pieter Omtzigt en GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans. "Zij framen het zo alsof dit dé twee kandidaten zijn om de nieuwe premier van Nederland te worden."

Tekst gaat verder onder X

"Dit is een hele slimme zet", vindt Litjens. Zij ziet hier een bekende en belangrijke campagnestrategie gevoerd worden: een tweestrijd. "Alle politici zijn hiernaar op zoek. Enerzijds hopen zij dat kiezers strategisch gaan stemmen en anderzijds is het lekker om je af te kunnen zetten tegen je tegenstander."

Emoties

Volgens Litjens gaan de campagnes vooralsnog weinig over de inhoud. "Campagnes en verkiezingen gaan grotendeels over emoties. Partijen die de emoties het beste weten te vangen, zetten een goede campagne neer", zegt Litjens. Dat is omdat "veel kiezers stemmen met een onderbuikgevoel". Om die reden noemt de campagnestrateeg het "logisch" dat partijen nog weinig inhoudelijke punten aansnijden in hun campagnes.

Litjens zegt dat de emoties niet per se direct zichtbaar moeten zijn bij de partijleiders. "Hoewel dat mooi meegenomen zou zijn, want het helpt zeker." De emoties en het gevoel spelen deze verkiezingen ook een belangrijke rol, omdat Nederland een nieuwe premier krijgt. "We vinden het fijn om op iemand te stemmen die wij aardig vinden. Iemand aardig vinden zit niet in beleid, dat zit in emotie. Het is een gevoel dat je bij iemand hebt."

Zwevende kiezer

Bijna 80 procent van de stemgerechtigden weet nog niet waar zij op moet stemmen. "Dat is meer dan ooit", zegt Litjens. Ze plaatst een kanttekening dat het niet zo is dat die ruime meerderheid totaal geen idee heeft waar die op moet stemmen op 22 november. "Ongeveer 20 procent zegt het echt nog niet te weten. Die gaan de Stemwijzer doen of debatten kijken om zich daarin te verdiepen."

Een groot deel van de zwevende kiezer twijfelt volgens Litjens tussen twee of drie partijen. Zij weten al of zij zich in de linker- of rechter hoek bevinden. De twijfelachtigheid heeft volgens haar ook te maken met de grote hoeveelheid aan partijen en een handjevol nieuwkomers. Zoals de BoerBurgerBeweging of Nieuw Sociaal Contract. "Zeker bij NSC zie je dat kiezers van allerlei kanten komen. Dat is een nieuwe joker in het spel."

Met zoveel onzekerheid en zwevende kiezers hebben partijen veel te winnen of te verliezen, stelt Litjens. "Dat maakt de campagne belangrijker dan ooit."