Frans Timmermans wil dat Israël Hamas niet bestrijdt met grondoffensief

Lijsttrekker van PvdA-GroenLinks Frans Timmermans wil dat de internationale gemeenschap bij Israël erop aandringt om naar andere mogelijkheden te kijken dan een grondoffensief in Gaza om Hamas uit te schakelen. Timmermans vreest dat bij zo'n offensief veel burgerslachtoffers vallen. "Israël moet hier goed over nadenken", zegt Timmermans vrijdagavond in Op1.

Na de brute aanval op een festival, waarbij meer dan 250 doden vielen, beschouwt Timmermans Hamas als de terreurgroep Islamitische Staat. "De beweging heeft ieder recht verspeeld om Gaza te besturen." Maar hij roept Israël op terughoudend te zijn en pleit voor "de lange adem".

Heb jij Op1 gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Israël heeft het recht om de schuldigen van "die gruwelijke pogrom te straffen", vindt Timmermans. "Die schuilen in Gaza, dus moet Israël proberen ze te bereiken. Maar Israël mag daarbij niet de hele bevolking van Gaza tot schuldig verklaren en die bevolking behandelen alsof ze allemaal schuld dragen. Het afsluiten van water en het niet toelaten van voedsel, is collectief straffen en in strijd met het internationaal recht."

'Israël moet paar stappen vooruitdenken'

Timmermans denkt dat Israël "in shock is" en vindt dat we daar begrip voor moeten hebben. "Maar wat betekent het als je Gaza binnenvalt? Heb je nagedacht over de toekomst van Gaza? Ik begrijp dat Israël de schuldigen wil straffen, maar als internationale gemeenschap hebben wij de verantwoordelijkheid om tegen Israël te zeggen: denk een paar stappen vooruit."

Tekst gaat verder onder X.

De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant heeft donderdag aan het adres van de parate grondtroepen gezegd dat ze de Gazastrook “snel van de binnenkant zullen zien”. Daarmee lijkt hij te zinspelen op een spoedig grondoffensief. Omdat Gaza dichtbevolkt is, vreest Timmermans dat burgerslachtoffers onvermijdelijk zijn.

De politicus benadrukt dat Israël recht heeft op zelfverdediging. "Het punt is: kan je op dat hele kleine stukje aarde Hamas uitschakelen zonder dat je veel burgerslachtoffers maakt? Ik vraag me af of dat mogelijk is." Timmermans vindt dat Israël "naar andere wegen" moet zoeken om Hamas uit te schakelen en wil dat de internationale gemeenschap daarop aandringt.

Israël moet nadenken hoe de situatie in Gaza er over een paar maanden en vervolgens over een paar jaar uit moet zien, en wie dan de Gazastrook bestuurt, vindt Timmermans. Hij denkt dat een grondoffensief bovendien kwaad bloed zet bij de bevolking. Timmermans ziet liever gerichte operaties, bijvoorbeeld door speciale troepen.

Spanningen binnen PvdA-GroenLinks

De oorlog tussen Israël en Hamas leidt tot spanningen binnen de partij van Timmermans. Eerder steunde de gezamenlijke fractie van PvdA-GroenLinks een motie van de SGP waarin het recht van zelfbescherming door Israël wordt benadrukt. De motie zou ruimte laten voor Israël om het internationaal oorlogsrecht niet na te leven. De gezamenlijke fractie trok de steun in. "Bij dit conflict is ieder woord snel verkeerd, ieder woord wordt aangevallen", merkt Timmermans.

Tekst gaat verder onder X.

Na een raketinslag bij een ziekenhuis in Gaza afgelopen dinsdag, schreef Timmermans op X: 'Volstrekt onaanvaardbaar dat een ziekenhuis wordt aangevallen en onschuldige patiënten, kinderen, dokters en verplegers slachtoffer worden van deze grove schending van het internationaal recht. Dit moet stoppen.' Onduidelijk is van wie de raket afkomstig is. "Ik heb er nadrukkelijk voor gekozen om niet naar een schuldige te wijzen", zegt Timmermans.

"Maar de rest daar zouden we het toch over eens moeten zijn?", vraagt de lijsttrekker van de linkse combinatie zich af. Hij vindt niet dat hij te snel in de pen klom. "Ik heb niet gezegd wie hier verantwoordelijk voor is. Uiteindelijk zal de waarheid boven tafel komen."

Hij vindt dat mensen moeten stoppen met zwart-wit-denken over het Israëlisch-Palestijns conflict. "Bij iedere oorlog is het eerste slachtoffer de waarheid. Beide partijen proberen met leugens hun positie zo sterk mogelijk te maken. Zeker bij dit conflict zijn er mensen die zo vastzitten in hun standpunt, dat ze alleen nog maar op zoek gaan naar bevestiging van hun gelijk. Dat is heel menselijk, maar dan sta je niet meer open voor informatie die anders is."

'Zo belangrijk dat er een land is waar Joden heen kunnen'

Timmermans spreekt zich ferm uit voor het bestaansrecht van Israël. "Het is zó belangrijk dat er een land in de wereld is waar Joden heen kunnen als zij ergens anders niet veilig zijn." Hij vindt de uitspraak 'from the river to the sea, Palestine will be free', onaanvaardbaar. Die uitspraak wordt gezien als antisemitisch, omdat het suggereert dat de Joodse bewoners van Israël de zee in gedreven moeten worden.

Tegelijkertijd spreekt hij zich ook uit voor het bestaansrecht van een Palestijnse staat, naast Israël. Ook vindt hij dat kritiek op de uiterst-rechtse regering van Israël moet kunnen, en dat er dan geen sprake is van antisemitisme. Dat de regering kolonisatie op de Westelijke Jordaanoever aanmoedigt, laakt Timmermans. "Er is alle reden voor kritiek op Israëls gedragingen."