Voormalig topambtenaar: ‘De overheid slaat door in goed bedoelde openheid’

Het volgende kabinet zal het volgens de gasten aan tafel bij WNL Haagse Lobby op NPO Radio 1 goed voor de kiezen krijgen wil het vertrouwen van burgers en organisaties terugwinnen. Het huidige, demissionaire, kabinet slaat hier in door vindt voormalig topambtenaar Mark Frequin. De openheid die de overheid nu van zichzelf verlangt, werkt verlammend vindt hij.

In het laatste kwartaal van 2022 had 25 procent van de 15-plussers vertrouwen in de Tweede Kamer. En die daling zette zich door in 2023, zo blijkt uit eerder onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit is het laagste niveau sinds 2012, toen het onderzoek door het CBS voor het eerst werd uitgevoerd. Ook het vertrouwen in politici is met 21 procent aanzienlijk lager dan in voorafgaande jaren. Het vertrouwen in rechters, politie en de gezondheidszorg is met bijna 80 procent aanzienlijk groter. Wat is hier aan de hand?

Luister hier naar de podcast van Haagse Lobby:

Vicieuze cirkel

Eric Janse de Jonge, oud-Eerste Kamerlid voor het CDA en lid van de staatscommissie Remkes, heeft daar een passend antwoord op. "De overheid heeft gefaald op veel belangrijke dossiers en daardoor kiezen mensen hun toevlucht tot advocaten en rechters." Die komen vervolgens met een oplossing, maar dit is zeker geen goede ontwikkeling vindt het oud-Eerste Kamerlid. "Het vertrouwen in politiek blijft hierdoor verder uit en mensen stappen hierdoor weer eerder naar de rechter. Je belandt zo in een vicieuze cirkel waar je niet uitkomt."

Voormalig topambtenaar Mark Frequin vindt dat de nadruk ook eens mag worden gelegd op de dingen die wél goed gaan. "Ja, er is veel fout gegaan, maar er gaat veel meer goed. Ik zou ook eens willen zeggen tegen al die mensen die constant roepen dat de overheid faalt: stop met het bevuilen van je eigen nest."

Openheid

Om het vertrouwen terug te winnen, heeft de politiek en in het verlengde daarvan de overheid, gekozen voor meer overheid. Maar daar is de politiek te ver in doorgeslagen vindt de voormalig topambtenaar. "Al mijn appjes liggen op straat, dat is toch krankzinnig? De overheid werkt hierdoor risicomijdend en maakt daardoor geen beslissingen meer."