Nieuw droogterecord in Nederland roept zorgen op: ‘Wij moeten ons watersysteem anders inrichten’

Er is in Nederland een nieuw droogterecord gevestigd met 34 achtereenvolgende dagen zonder een spatje regen. Dat baart hydroloog Ruud Bartholomeus grote zorgen. “Wij moeten ons watersysteem anders inrichten”, zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1. 

“Als het niet gaat regenen maak ik mij zorgen. Grondwaterstanden dalen steeds verder en de afvoeren van de beken wordt steeds lager”, vertelt de hydroloog.

Verouderd watersysteem

Voorlopig hoeven wij in Nederland niet te rekenen op een grote hoeveelheid neerslag, dus om de droogte op te lossen moeten wij volgens Bartholomeus kijken naar de lange termijn. “Voor nu moeten wij heel zuinig omgaan met water, maar op de lange termijn moeten wij ons watersysteem anders inrichten.”

Het huidige waterbeheer is vooral ingericht op waterafvoer. In tijden van natte periodes zorgde het watersysteem er dus voor dat het water snel werd afgevoerd. In tijden van droogte is dat problematisch, want dan wil je juist het water vasthouden. Dat is ook waar Nederland naartoe moet, stelt de hydroloog. “Wij moeten het regenwater dat in de winter valt, want dat is echt genoeg, in de bodem zien vast te houden. Dan wordt het watersysteem gevoed en op orde gehouden. Dan zijn wij ook beter voorbereid op lange droogtes.”

Dat water in Nederland altijd gemakkelijk beschikbaar is geweest en dat drinkwater spotgoedkoop is, “wil niet zeggen dat wij er maar ongebreideld gebruik van moeten maken”, gaat Bartholomeus verder. “Als wij niets doen gaat het heel veel schade opleveren. Ook wij in Nederland, een waterrijk land, moeten bewuster omgaan met water.”

Schade aan dieren en natuur

De lange periodes van droogte hebben ook zo hun weerslag op de natuur. De beekjes in bossen waar dieren van drinken staan bijna volledig leeg. “Het gaat heel erg hard. Je ziet dat steeds meer beekjes en poolen droogvallen, met alle gevolgen van dien”, uit boswachter Hanne Tersmette haar zorgen.

Reeën en dassen raken hun drinkbron kwijt, vogels een plek voor verkoeling en vissen en kikkers zelfs hun leefgebied. “Dat al het water wegraakt heeft voor heel veel dieren invloed.”

Voor bomen zijn de opeenvolgende periodes van droogte ook problematisch. Een zomer kunnen zij nog wel hebben, maar als het jaar in jaar uit hetzelfde verhaal is en de droogtes alsmaar langer duren, kan het de weerstand van de bomen verslechteren, vertelt Tersmette. “En dan worden zij veel vatbaarder voor virussen.”

Tekst gaat verder onder tweet

De volgende lange periode van droogte heeft een negatieve invloed op de natuur. Ook bomen lijden eronder. "De weerstand van bomen verslechtert. Als die langere tijd geen water hebben worden ze veel vatbaarder voor virussen", zegt boswachter @hannetersmette. #WNL pic.twitter.com/wjCLnwWyVD

— WNL Vandaag (@WNLVandaag) June 15, 2023

De bomen halen hun water uit de grond, maar aangezien het grondwaterpeil zakt wordt het voor bomen steeds moeilijker om met hun wortelen aan water te komen. Dat betekent overigens niet dat er specifieke bomen verdwijnen uit het Nederlandse natuurlandschap, maar het is wel nodig om bomen gevarieerd te blijven aanplanten, zegt de boswachter. “Dat heeft ook een positief effect op de verschillende soorten dieren die in de natuur leven.”

Lees ook:

Warm weer, dus tijd voor een duik: maar hoe zit het met de kwaliteit van het water?

Door: Vick ten Wolde