Verduurzamingsbeleid drukt ondernemers in het nauw, waarschuwt mkb-voorman: ‘Gun alle politici cursus ondernemerschap voor dummies’

De politiek begrijpt niet goed met welke uitdagingen Nederlandse ondernemers worden geconfronteerd. Dat zegt voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Hij waarschuwt dat Haagse dictaten die moeten zorgen voor verduurzaming, in de praktijk leiden tot onhaalbare opgaven in ondernemersland. "Ik gun alle politici een cursus ondernemerschap voor dummies."

Ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland hebben woensdag in een brief aan de Tweede Kamer hun zorgen geuit. Duizenden bedrijven willen wel verduurzamen maar kunnen het nog niet, bijvoorbeeld omdat ze nog in de rij staan voor een nieuwe aansluiting op het elektriciteitsnet of omdat een alternatief als groene waterstof niet of nauwelijks beschikbaar is, schrijven ze.

In hun brief hebben de lobbyclubs voor het bedrijfsleven zo'n dertig voorbeelden toegevoegd van bedrijven die nu klem zitten. Zo noemen ze een baksteenfabriek die nu nog niet kan overstappen van gas op waterstof. Voor zo'n bedrijf zou de energiebelasting met miljoenen euro's per jaar toenemen. Datzelfde geldt voor een papierfabriek, die graag wil elektrificeren door middel van warmtepompen maar nog geen aansluiting kan krijgen.

Volgens Vonhof "doen ondernemers wat mogelijk is" om te verduurzamen. Ook MKB-Nederland onderschrijft het belang van de klimaatdoelstellingen, benadrukt de voorzitter. "Wij vinden ook dat we de transitie moeten maken en naar een klimaatneutrale economie moeten. Dat is kansrijk, ook voor Nederlandse bedrijven. Maar je moet het wel kunnen doen, je moet het wel kunnen halen."

'Theoretische werkelijkheid'

De maatregelen die nu op tafel liggen zijn in de praktijk vaak niet uitvoerbaar, waarschuwt Vonhof. "In de theoretische werkelijkheid van beleid kun je allerlei maatregelen bedenken. Die tel je bij elkaar op, dan krijg je zoveel ton CO2-vermindering, en heb je het gered. Maar als je niet begint met het uitvoeren van haalbaar beleid, kom je er nooit."

Bedrijven worden op die manier alleen maar geconfronteerd met hogere lasten, iets wat de schatkist geld oplevert, zegt Vonhof. "Daar is het volgens de bewindspersonen niet om te doen, maar het staat al wel structureel in de boeken. Dus men gaat er al vanuit dat we het niet gaan halen." De hogere lasten betekenen daarentegen voor ondernemers een nieuwe belemmering om daadwerkelijk te verduurzamen, zegt de voorzitter van MKB-Nederland.

"Wij roepen het kabinet op: begin met het uitvoeren van beleid dat nodig is om ondernemers in staat te stellen om de goede dingen goed te kunnen doen", zegt Vonhof.

'Den Haag begrijpt ondernemers niet'

Hij denkt dat politici "over het algemeen niet goed begrijpen wat een ondernemer nodig heeft om daadwerkelijk stappen te maken". Zo is het voor ondernemers bijvoorbeeld vaak lastig om informatie over beleid rond verduurzaming te vinden. "Ook dat is in Nederland heel versnipperd, terwijl een gemiddelde ondernemer uit het mkb op heel veel terreinen actie moet ondernemen."

Hij legt uit: "Verduurzamen betekent je pand verduurzamen, je productieproces verduurzamen en je mobiliteit verduurzamen. Het is tegenwoordig zelfs opletten of je werknemers wel op een duurzame manier aan woon-werkverkeer doen. Dat komt allemaal op het bordje van die ene ondernemer."

Ondertussen worden subsidies die in de ogen van Vonhof goed werken, afgebouwd, of ze zijn te klein. "Neem de subsidie op elektrische busjes. Er is genoeg geld voor 30.000 busjes, maar er rijden er in Nederland één miljoen. Je ziet dat maatregelen heel snel worden overtekend", zegt de mkb-voorman. "We gaan dertig steden zero emissie maken. Daar mag je straks als ondernemer niet meer in met een brandstofauto. Maar hoe moet het dan als je geen elektrisch busje kunt kopen?"

"Het voelt altijd alsof wij tegenduwen. Dat is niet aan de hand. Wij zeggen: houd rekening met de stappen die een ondernemer moet nemen. Realiseer je nu dat een ondernemer op heel veel plekken wordt geraakt", zegt Vonhof. Hij ziet het als zijn taak om "duidelijk te maken hoe de economie in elkaar zit. Maar de politiek heeft de macht, de politiek moet keuzes maken. Daar hebben ze moeite mee in heel veel dossiers. Ik gun alle politici een cursus ondernemerschap voor dummies, maar die is er nog niet".

'Schop moet in de grond'

Volgens Vonhof is het in Nederland "een beetje 'wij tegen het bedrijfsleven', want dat zijn zogenaamd de grote graaiers, terwijl ik 350.000/400.000 mkb-ondernemers zie die allemaal van goede wil zijn, geen megawinsten maken, maar wel moeten investeren. Wij zullen daarom iedere keer alles in het werk stellen om duidelijk te maken hoe een onderneming werkt. Wat is winst? Iedereen heeft de mond vol over winst en vindt het bijna een vies woord. Maar winst is brandstof. Dat leg ik continue uit."

"Het is heel belangrijk dat het kabinet begrijpt: de schop moet in de grond, de infrastructuur moet op orde zijn, en dan gaan die ondernemers echt aan de slag", zegt Vonhof. "Maar je kunt ze niet belasten voor iets waar ze niets aan kunnen doen."