Strijd om de Turkse kiezer: ‘Erdoğan heeft een alternatieve realiteit gecreëerd’

Blijft de zittende Turkse president Erdoğan aan de macht? Vandaag gaan de Turken naar de stembus voor zowel het parlement als de president. Zihni Özdil en Fidan Ekiz houden hun hart vast over de uitkomsten. Özdil: "Hij schuwt geen middel om zijn tegenstander zwart te maken."

Volgens journalist Fidan Ekiz, zelf oorspronkelijk van Turkse komaf, heeft Erdogan een grote achterban waar hij op kan leunen in de strijd om de macht te behouden. Ze zegt bij WNL Op Zondag op NPO 1 dat de zittend president maximaal geprofiteerd heeft van zijn voorgangers. "Hij kwam aan de macht in een periode dat Turkije bezweek onder financiële economische crisis. Jaren van corruptie en politieke instabiliteit." Erdoğan heeft volgens Ekiz slim ingespeeld op de achtergestelde conservatieve kiezer buiten de grote steden. "Daar heeft hij echt van geprofiteerd door tegen de achtergestelde conservatieve kiezer te zeggen: jullie zijn jarenlang onderdrukt door de seculiere elite, ik zal er zijn voor iedereen in het land."

Erdoğan heeft ook veel van zijn toenmalige beloftes waargemaakt volgens Ekiz. Zo kreeg hij Turkije terug aan de onderhandelingstafel bij de EU. Ook Elseviercolumnist Özdil merkt op dat er economische prestaties zijn bereikt onder het bewind van Erdoğan en de leefbaarheid sterk is verbeterd. "De armoede is gehalveerd, de kindersterfte is gehalveerd, de gemiddelde levensverwachting is gestegen van 70 naar 78 jaar. Als je meet naar koopkrachtpariteit, van 280 miljard dollar voor Erdoğan , naar 2,7 biljoen nu. Puur materieel heeft de gemiddelde Turk het beter dan vroeger."

Beluister hier de hele aflevering als podcast:

Ekiz denkt dat de achterban van Erdoğan bang zijn om hun maatschappelijke positie die ze hebben verworven kwijt zullen raken. "In zekere zin voelen die groepen buiten de grote steden van de samenleving zich geëmancipeerd onder Erdoğan ", zegt de journalist. "Je moet je voorstellen dat om die reden ook heel veel op het spel staat. Turkije gaat nu kiezen: houden we die autoritaire koers van Erdoğan of gaan we de democratie heropbouwen. Het is eigenlijk een referendum voor de toekomst van Turkije. En die mensen die onder hem die status hebben gekregen willen dat niet zomaar kwijt."

Kemal Kilicdaroglu

De belangrijkste uitdager van Erdoğan om het presidentschap is Kemal Kılıçdaroğlu. Hij staat volgens recente peilingen op een nipte voorsprong. Toch waarschuwt Özdil dat we niet te hard van de daken moeten schreeuwen, want de strijd is nog niet gestreden. Ook Ekiz sluit zich daarbij aan, zeker als er een tweede stemronde nodig blijkt: "Mensen zijn geneigd om op een winnaar te stemmen. Dus als de AK-partij (van Erdoğan) wint bij de parlementsverkiezingen, dan zou men toch nog wel eens op Erdoğan kunnen stemmen, omdat ze die stabiliteit ze onder hem niet kwijt willen.

Daarnaast doet Erdoğan er alles aan om zijn tegenstanders in een kwaad daglicht te zetten. Özdil: "Met name Erdoğan is bezig met wat wij in Nederland demoniseren noemen. Ik heb de afgelopen dagen zijn speeches bekeken op de Turkse televisie en hij schuwt geen middel om zijn tegenstander zwart te maken. Associëren met terrorisme, noem maar op." Ook heeft Erdoğan het merendeel van de staatsmedia onder controle en dat baart Ekiz zorgen wat betreft een eerlijk verloop: "Hij een alternatieve realiteit heeft gecreëerd."

Özdil noemt de huidige president een slimme pragmaticus. "Erdoğan is iemand die voor politiek binnenlands gewin de NAVO schoffeert, de clash met het westen opzoekt. Laten zien dat hij de grote baas is. En net op het moment dat het uit de hand kan lopen, dan bindt hij weer in."