Bezoek Zelenski op 4 mei niet ongepast, vindt Uri Rosenthal: ‘Foute afweging van Van der Plas’

Dat de Oekraïense president Volodimir Zelenski vandaag op Nationale Dodenherdenking een bezoek brengt aan Nederland, is volgens voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal niet ongepast. "Den Haag noemt zich terecht de hoofdstad van recht en vrede", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Zelenski kwam even na 09.00 uur aan bij het gebouw van de Eerste Kamer in Den Haag. Hij werd met luid applaus ontvangen door leden van het parlement. De president heeft "heel veel boodschappen" aan Den Haag, vertelde hij aan Omroep WNL. Zelenski arriveerde woensdagavond laat in Nederland voor een verrassingsbezoek.

Een aantal Kamerleden heeft laten weten niet bij de ontmoeting te zijn. Caroline van der Plas (BBB) vindt het bezoek "heel misplaatst" omdat vandaag Dodenherdenking is. Zij was op het moment van de toespraak bij de dodenherdenking voor de Erelijst der Gevallenen en bij de dodenherdenking in Nieuwspoort, zegt ze een in reactie aan Omroep WNL.

Ook Geert Wilders (PVV) was er niet. "Vandaag gaat het wat mij betreft in Nederland niet over hem maar over onze eigen nationale Dodenherdenking", twitterde hij.

'Foute afweging van Van der Plas'

Rosenthal is het niet eens met de kritiek. "Het is wel zo dat ik de afgelopen jaren moeite heb gehad met het steeds verbreden met de 4 mei-herdenking naar alles en nog wat. Ik zeg het nu wat onheus, maar een kernpunt is en blijft de Holocaust. Sterker nog: de betekenis daarvan neemt alleen maar toe als je kijkt naar het sterk toenemende antisemitisme", zegt de voormalig bewindsman.

"Aan de andere kant: er is een oorlog gaande in Oekraïne, met ongelofelijk veel leed dat de bevolking van Oekraïne wordt aangedaan. Dat mag best ook in verband worden gebracht met 4 mei", vindt Rosenthal. "Voor 90 procent zeg ik: ik vind het een foute afweging van Caroline van der Plas. Gewoon fout."

Kuiken: 'bijzonder moment'

PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken was wel bij de ontmoeting aanwezig. Zij spreekt van "een heel bijzonder moment om Zelenski in Den Haag te mogen ontvangen". Ze vindt het een blijk van "enorme solidariteit aan het Oekraïense volk", zegt ze in Goedemorgen Nederland.

Kuiken sluit niet uit dat het toeval is dat Zelenski op Dodenherdenking in Nederland is. "Maar het feit dat hij hier nu is, juist op deze dag, vind ik symbolisch heel sterk. We gedenken op 4 mei niet alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, maar ook de mensen die nu nog leiden onder oorlog en geweld. Daar hebben de Oekraïners helaas alle dagen mee te maken."

In het parlement is veel steun voor Oekraïne. De militaire en financiële hulp die het kabinet aan de regering in Kiev geeft, krijgt de goedkeuring van een brede meerderheid. Dit jaar is 2,5 miljard euro voor steun aan Oekraïne gereserveerd. Tijdens zijn toespraak aan leden van de Eerste en Tweede Kamer heeft Zelenski om steun gevraagd voor het NAVO-lidmaatschap van zijn land. Ook vroeg hij opnieuw om wapens.

'Geen taboes'

Kuiken is geen tegenstander van nieuwe wapenleveranties aan Oekraïne. "We hebben altijd gezegd: we moeten het Oekraïense volk zoveel mogelijk steunen. Ze hebben het recht om zichzelf te verdedigen tegen agressor Rusland. Er zijn voor ons geen taboes als het gaat om de inzet van wapens."

Ze noemt het "ontzettend goed" dat er ondertussen stappen worden gezet in de toetreding van Oekraïne tot de NAVO. "Zelenski zal vandaag ook aandacht vragen voor de oorlogsmisdaden in Oekraïne. Daarmee is Den Haag vandaag een belangrijke plek op een belangrijke datum", aldus Kuiken.

Ook D66-fractievoorzitter Jan Paternotte vindt het "heel bijzonder" dat Zelenski "juist op deze dag naar Nederland komt. De dag dat wij slachtoffers herdenken uit de Tweede Wereldoorlog en alle oorlogssituaties daarna. De Tweede Wereldoorlog lijkt heel lang geleden, maar twee grenzen verderop, in Oekraïne, vindt de grootste oorlog op dit continent sinds de Tweede Wereldoorlog plaats."

Onderhandelingen

Rosenthal denkt niet dat het bezoek van Zelenski aan Nederland al ver van te voren gepland stond. "Maar er liggen natuurlijk wel scenario's klaar. De voorbereiding wordt vervolgens zwaar geïntensiveerd. Dat gebeurt kort daarvoor. Vervolgens wordt ook gezamenlijk een agenda opgesteld en worden er memo's uitgewisseld met wat er wordt gevraagd en aangeboden."

Zelenski zal vandaag ook spreken met premier Mark Rutte en defensieminister Kajsa Ollongren. Rosenthal denkt dat hij ook in dat gesprek zal vragen om nieuwe wapens, met name tanks en F16's. "Wat we weten is dat hij er geen doekjes om wind als hij met buitenlandse staatshoofden of regeringsleiders spreekt." Dat bekent overigens niet dat het kabinet vandaag toezeggingen zal doen, zegt de oud-minister.

Rosenthal verwacht dat er ook gesproken wordt over de toetreding van Oekraïne tot de NAVO en de Europese Unie en "het brengen van Poetin voor het Internationaal Strafhof", zegt hij. "Ik durf ook wel te zeggen dat Rutte uit eerste hand wil weten wat Zelenski precies heeft besproken met de Chinese leider Xi Jinping, die een soort bemiddeling heeft aangeboden. Er wordt bij dit soort besprekingen ook altijd even over en weer afgetapt wat er aan informatie ligt."