Zorgen om graaiflatie: boeken bedrijven onnodige recordwinsten?

Met de stijgende prijzen groeien ook de zorgen om graaiflatie. Ondernemers gebruiken de inflatie onnodig om hun prijzen op te drijven. Dat blijkt uit onderzoek van vakbond FNV, waar het AD over schrijft.

Er lijkt maar geen einde te komen aan de torenhoge rekeningen. Zijn de hoge prijzen eigenlijk wel terecht? Veel mensen denken daarover na als zij de rekening van de boodschappen controleren, zo vertelt Carsten Brzeski, hoofd macro-economisch onderzoek bij ING, aan het AD.

Inflatie

De hoge prijzen waren lange tijd te verklaren. De oorlog in Oekraïne zorgde voor hoge energieprijzen. Uiteindelijk had dat ook het gevolg dat transportkosten stegen, die uiteindelijk werden doorberekend aan de consument. Ook de coronapandemie zorgde voor hogere prijzen.

Het gevoel van dat het stijgen van die prijzen logisch was, is aan het veranderen. Dat gaf de Europese Centrale Bank eerder al aan. Bedrijven rekenen namelijk niet langer enkel de oplopende kosten door. Sterker nog: zij boeken extra hoge winsten, omdat zij de prijzen nóg verder opdrijven.

Graaiflatie

Onnodig? Ja dus, blijkt onder ander uit onderzoek van de Franse bank Société Générale. De conclusie uit dat rapport is dat bedrijven de inflatie met hun hoge kosten juist aanjagen. Ook wel verwoord als graaiflatie, dat volgens vakbond FNV steeds vaker voor komt.

FNV deed onderzoek naar 49 beursgenoteerde Nederlandse bedrijven. De bond legde de omzet, personeelskosten en winst van bedrijven in 2019 naast die van 2022. Conclusie? "Ten opzichte van 2019 groeide de omzet behoorlijk, de winst fors en de uitkeringen aan aandeelhouders explosief. De personeelskosten bleven daarentegen achter", zegt onderzoeker bij FNV Tijmen de Vos tegen de krant.

FNV concludeert ook dat werknemers middels salarisverhoging weinig merken van de hogere winsten. Het zijn vooral bestuurders en aandeelhouders die hier buitenproportioneel van profiteren. De winst steeg gemiddeld met 36 procent, terwijl de loonkosten met 12 procent stegen. "De winsten vloeien dus niet naar de werknemers in de vorm van hogere lonen", zegt de bond.

Transparantie

Trendwatcher Farid Tabarki merkt ook op dat de prijzen in bijvoorbeeld de supermarkt stijgen. "Het zijn ook vaak kleine verpakkingen, maar voor dezelfde prijs. Ze gaan soms heel geraffineerd te werk", zegt Tabarki bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

"Of het nou gaat om supermarkten of producenten van voedsel. Transparantie is belangrijk. Als je zegt dat alles duurder en anders wordt, communiceer erover en laat het zien op de verpakking", reageert VVD-Kamerlid Thom van Campen. "Nu gaat het vaak stiekem."