Economen vrezen voor loon-prijsspiraal door hoge inflatie en forse loonstijgingen
Experts vrezen voor de gevolgen van de hoge inflatie en de forse loonstijgingen. Volgens het Algemeen Dagblad vormen deze twee een "gevaarlijke cocktail", want het kan leiden tot de gevreesde loon-prijsspiraal.
Door de pijn in de portemonnee zijn er in dit prille jaar al meer dan twintig stakingen geweest of aangekondigd. Boa's, vuilnismannen, winkelpersoneel en boa's legden hun werk neer voor een beter cao. Dat leidde vaak tot nieuwe afspraken, waarbij de lonen soms in één klap met 8 tot 12 procent stegen. De vakbonden kondigen aan in de krant dat meer sectoren zullen volgen. "Met deze aanhoudend hoge inflatie blijven wij de komende weken, misschien wel maanden, staken tot werkgevers met hogere lonen komen die de prijsstijgingen compenseren. We vragen 5 tot 10 procent loonsverhoging. Anders komen miljoenen werkenden financieel in de knel", zegt Piet Fortuin, voorzitter van CNV.
De angst is dat dit uiteindelijk juist de verkeerde kant op werkt. De arbeidsmarkt kampt met grote tekorten, waardoor werknemers een goede onderhandelingspositie hebben: met lage salarissen komen werkgevers er niet meer. Als mensen meer kunnen betalen, stijgen de prijzen. Dat betekent dat de salarissen verder omhoog moeten, waardoor mensen nóg meer kunnen betalen, en de prijzen vervolgens weer stijgen. Zo kom je in de loon-prijsspiraal terecht.
Inflatiecijfers in Nederland een van de hoogste in Europa
De inflatie in Nederland piekte in september vorig jaar op 14,6 procent: een van de hoogste cijfers in de Europese Unie (EU). Het algemene cijfer stond toen op 10,4 procent. In februari 2022 waren de prijzen voor producten gemiddeld 8 procent hoger dan het voorgaande jaar. Economen vinden dat er zo snel mogelijk gekeken moet worden naar nieuwe maatregelen zoals het verhogen van de rentes zodat alle stakingen überhaupt niet nodig zijn.
GroenLinks-leider Jesse Klaver, te gast in Goedemorgen Nederland, is niet "erg bang" voor zo'n loon-prijsspiraal op dit moment, al is hij het eens dat hier altijd voor gewaakt moet worden. "De Nederlandsche Bank heeft aangegeven dat er echt wel ruimte in zit in dat de lonen verhoogd kunnen worden, omdat die in de afgelopen jaren behoorlijk zijn achtergebleven." In goede economische tijden stegen de lonen over het algemeen nooit meer dan tussen de 1 en 3 procent in de afgelopen jaren. "Ik denk dat dit op dit moment niet de belangrijkste drijfveer is van de inflatie", zegt Klaver.