Kleine meerderheid voor invoering van maatschappelijke dienstplicht

Iets meer dan de helft van de Nederlanders vindt dat er een maatschappelijke dienstplicht ingevoerd moet worden. Jongeren tussen de 18 en 25 jaar kunnen dan kiezen tussen een jaar bij het leger of bijvoorbeeld een jaar in de zorg. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 28.000 mensen. Een derde (32 procent) is tegen.

De verschillen tussen oud en jong zijn groot. Zo zijn 65-plussers massaal voor (74 procent), zij zijn van mening dat jongeren wel wat discipline bijgebracht kan worden. De doelgroep zelf is een stuk minder positief: deelnemers onder de 35 jaar zijn vaker tegen (51 procent) dan voor (43 procent). Het plan is volgens sommigen "populistisch" en "dom".

CDA-leider Wopke Hoekstra stelde de terugkeer van deze dienstplicht deze maand nog voor. Hij wil dat er jaarlijks zo’n 200.000 jongeren bij de krijgsmacht gaan óf voor een maatschappelijke diensttijd kiezen. Minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot, zelf oud-militair en CDA'er, is groot voorstander. "Ik heb zelf onwijs veel bij Defensie geleerd. Samenwerken, doorzetten, en je doet ook hele mooie dingen bij Defensie. Daarnaast leer je ook veel mensen kennen. Je komt elkaar overal nog tegen, er werken allerlei mensen uit allerlei delen van de samenleving. Het maakt gewoon echt verschil", zegt ze in Goedemorgen Nederland. De keuze tussen militair- en een maatschappelijk dienstjaar juicht Slot ook toe.

VVD is tegen

De VVD is niet enthousiast, zo maakte fractievoorzitter Sophie Hermans eerder al kenbaar in WNL Op Zondag. VVD-Tweede Kamerlid Pim van Strien, ook te gast in Goedemorgen Nederland, wijst erop dat er op dit moment een wachtlijst is voor het vrijwillige dienstjaar dat nu al ingevoerd kan worden. "Dus dat is enorm populair. We kunnen natuurlijk kijken of we dat kunnen uitbreiden, maar voor een verplicht dienstjaar zijn we niet."

Defensie heeft zelf ook kritiek op het plan, onder meer omdat ze niet genoeg mensen hebben om al deze jongeren te gaan opleiden. Van Strien vraagt zich af hoe zo'n maatschappelijk dienstjaar bekostigd moet worden. "Bovendien haal je misschien ongemotiveerde mensen binnen", zegt hij. "En we hebben een arbeidsmarkt die enorm onder druk staat, daar gaan we dan mensen een jaar uithalen. Er zitten heel veel nadelen aan dit plan en de voordelen zien wij niet."

'Plan van Hoekstra vooral gericht op de toekomst'

Bruins Slot zegt dat ze snapt dat Defensie op dit moment niet de capaciteiten heeft om mensen op te leiden. "Maar het plan van Hoekstra is ook vooral gericht op de toekomst." Zij vindt dat Van Strien het plan met zijn kritiek "platslaat", zegt ze. "Je kunt bij deze dienstplicht kiezen. En ik kan me heel goed indenken dat er jongeren zijn die geen wapen willen dragen, maar dat zijn misschien wel de jongeren die zeggen dat ze graag ouderen of kwetsbare jongeren willen helpen in een zorginstelling."

De situatie in Oekraïne laat volgens haar zien dat het niet vanzelfsprekend is om in een vrij land te leven. "Dus laten we met elkaar leren om ons voor een land en voor elkaar in te zetten en zo Nederland een stuk beter te maken."

Van Strien: "Dat kan volgens ons vrijwillig en niet verplicht." Volgens Bruins Slot is het een "kwestie van tijd" voordat andere partijen worden overtuigd. "We gaan hier koersvast mee door."