Tekstgrootte
Artikel delen
  • Gekopieerd

De waarde van tradities als Sinterklaas en carnaval: ‘Het geeft kleur aan de samenleving’

Nederland kent een aantal prachtige tradities. Maar wat kenmerkt een traditie en waarom zijn zij eigenlijk zo belangrijk voor de mens? Volgens traditiedeskundige Ineke Strouken is de Nederlandse samenleving "niks" zonder zijn tradities.

Strouken was ruim 30 jaar actief als directeur bij het Nederlands Centrum voor Volkscultuur. Een echt voorvechter van Nederlandse tradities. Volgens Strouken zorgen tradities voor binding in de samenleving. "En kleur!", voegt zij toe bij Stand van Nederland: Generatie Next. "Tradities geven mensen ook houvast. Anders moet je overal over nadenken."

Tradities zijn er om de samenleving te binden, maar ook om aan te tonen dat ieder mens uniek is. "Het onderscheidt je van anderen, maar het verbindt je ook met anderen", zegt de traditiedeskundige. "Zonder die tradities zijn wij niks. Anders zouden wij allemaal hetzelfde zijn."

Kenmerken tradities

Een traditie kenmerkt zich als het van generatie op generatie wordt doorgegeven. Het gaat terug tot in het verleden. "Het is iets wat je krijgt van je ouders, grootouders of nog verder terug", legt Strouken uit. Tradities richten zich echter ook op de toekomst. "Je geeft het ook door aan de kinderen en kleinkinderen."

In dat opzicht kunnen tradities ook veranderen. "Het is dynamisch erfgoed", stelt Strouken. Daar bedoelt zij mee dat tradities zich kunnen aanpassen aan de tijd van nu. De nieuwe generatie moet daar ruimte voor krijgen, vindt Strouken. "De kernwaarden blijven hetzelfde, maar de vorm wordt anders."

Als voorbeeld noemt de traditiedeskundige het Sinterklaasfeest. "Sinterklaas is een geefheilige. Hij geeft mensen in de winter eten en drinken, zodat zij de winter doorkomen. Op een gegeven moment kreeg hij er een helper bij. Die was toen zwart. Dat kenden mensen toen niet en dat was iets heel bijzonders. Maar in de huidige samenleving kan het niet meer, dus is Zwarte Piet verandert in Roetpiet", concludeert Strouken.

Emotionele waarde

Voor sommige mensen hebben tradities ook een hoge emotionele waarde. Denk bijvoorbeeld aan carnaval. Veel mensen stoppen hun ziel en zaligheid in het bouwen van praalwagens die zij tentoonstellen tijdens de traditionele carnavalsoptocht.

Zo ook de Limburgse wagenbouwer Jean Koch. Hij doet elk jaar mee en sleepte maar liefst zeventien keer de eerste prijs binnen voor de mooiste praalwagen. Samen met zijn vrienden is Koch het hele jaar bezig met zo'n praalwagen. "Wij zijn vorig jaar maart begonnen met het ontwerp en zijn er nog tot carnaval mee bezig. Het kan zijn dat het nat de deur uitgaat."

Het emotioneert Koch, als hij naar zijn kunstwerk kijkt. "Het is je passie. Dit doe je met liefde. Het raakt mij wel. Het is gewoon fijn dat wij samen zijn met iedereen."

Jordi Valkenburg, voorzitter van de Raad van Elf in Heerlen, snapt die emotie bij carnaval. "Vaak krijgen wij het van jongs af aan mee. Baby'tjes die bij papa of mama op de schouders meegaan of in de kinderwagen al meegaan", aldus Valkenburg, die nog wat kwijt wil over het fenomeen Prins Carnaval. "Zoiets word je maar één keer in je leven. Als je de kans krijgt omdat te worden? Voor veel carnavalisten is dat een jongensdroom."

Nederland is rijk aan talloze tradities. Van carnaval vieren tot aan het Friese paard. Maar wat betekenen onze tradities eigenlijk? Hebben zij naast een emotionele waarde ook een economische waarde? WNL-presentator Jill Bleiksloot ging op onderzoek uit. Benieuwd naar het antwoord? Kijk zaterdag naar Stand van Nederland: Generatie Next, om 22.00 uur op NPO 2. Eerdere uitzendingen van Stand van Nederland kijk hier je terug via NPO Start.


Ook de moeite waard
Meest gelezen
Korte WNL video's
Meer van WNL
Steun WNL

Word lid. Het telt.

Waardeert u onze programma's? Steun WNL dan met de jaarlijkse bijdrage van slechts €8,50, de wettelijk minimale verplichte bijdrage voor omroepen.

Hiermee helpt u ons journalistieke geluid te behouden en voorkomt u dat WNL zijn publieke status en zendtijd verliest.

€ 8,50 per jaar

Word lid van WNL
Goedemorgen Nederland Op Zondag Stand van Nederland Café Kockelmann In de kantine Sven op 1 Het Misdaad- bureau