Klapt met neergeschoten ballon ook de relatie tussen VS en China?

Nadat de VS zaterdag een Chinese spionageballon uit de lucht schoot zal de relatie tussen beide naties opnieuw getest worden. Volgens directeur politieke zaken van denktank HCSS Han ten Broeke is het vooral nog gissen waarom er een Chinese luchtballon boven het Amerikaanse luchtruim hing.

"Het is koffiedik kijken", begint Ten Broeke bij Goedemorgen Nederland. "Misschien zijn het hardliners in de top van het Chinese regime die deze actie bewust hebben opgezet. Het is in ieder geval iets waar de Amerikanen op moesten reageren."

Relatie China en VS

De vraag rijst hoe het nu verder moet met de al wat bemoeilijkte relatie tussen de VS en China. Aan de ene kant probeert de Chinese president Xi Jinping zich meer open te stellen. Dat liet hij onder meer zien tijdens zijn gesprek met Amerikaanse president Joe Biden op Bali en door het 'zero Covid-beleid' in China af te schaffen. "En dan nu ineens deze actie", vervolgt Ten Broeke.

De Chinezen waren niet blij dat hun ballon werd neergehaald. Volgens hen ging het om een ballon die van koers was geraakt en voor meteorologische doeleinden in de lucht hing. De VS ging hier niet in mee en was ervan overtuigd dat er bespioneerd werd. De ballon zweefde onder meer boven de Amerikaanse staat Montana, waar de vliegbasis Malmstrom ligt. "En daar staan silo's met grote Amerikaanse raketten", voegt Ten Broeke toe. Toen de ballon uiteindelijk boven de Atlantische Oceaan hing, werd deze uit de lucht gehaald.

Het is overigens niet de eerste keer dat er een Chinese spionageballon boven het Amerikaanse luchtruim vloog. Toen de VS nog onder het bewind van Donald Trump stond, gebeurde het drie keer. "Daar werd toen nooit iets van gezegd. Ze zijn ook niet neergeschoten", vertelt Ten Broeke. "China heeft er twintig ingezet en drie ervan hebben de hele wereld rondgezworven."

Antony Blinken

Na het neerhalen van de ballon hield de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken - een dag voordat hij een bezoek zou brengen aan China - een toespraak en gaf hij tekst en uitleg waarom hij zijn reis naar het Verre Oosten heeft uitgesteld. "Ik heb China duidelijk gemaakt dat de aanwezigheid van deze ballon in het luchtruim van de VS een duidelijke schending is van de soevereiniteit van de VS en het internationale recht."

Verder noemde hij de inzet van de ballon een "onverantwoorde daad" en zei hij dat het een nadelig effect heeft op zijn bezoek aan China om "inhoudelijke discussies te voeren". Hij zou China bezoeken om te praten over onder meer Taiwan en om de spanningen tussen beide naties te verminderen.

Dat Blinken zijn bezoek heeft uitgesteld is volgens Ten Broeke goed te verklaren. "Er was veel binnenlandse politieke druk."