Minister Bruins Slot: nieuwe wet niet geënt op bestaande politieke partijen

De wet waarmee politieke partijen verboden kunnen worden als ze de democratische rechtsstaat ondermijnen of de rechtsstaat zelfs willen afschaffen, is “zeker niet” geïnitieerd vanwege een bestaande politieke partij. Dat zegt verantwoordelijk minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Als de wet wordt aangenomen, betekent dat dat de rechter een verbod “als laatste redmiddel kan opleggen als partijen de Tweede Kamer willen verbieden, vrije verkiezingen onmogelijk willen maken of onafhankelijke rechtsspraak willen afschaffen”, zegt Bruins Slot. “Dit is een soort noodrem en gaat echt over de toekomst.”

Het is al mogelijk om een politieke partij te verbieden, maar op andere gronden dan in het nieuwe wetsvoorstel. Het kan nu alleen als een partij een bedreiging is voor de openbare orde – net zoals geldt voor andere organisaties, zoals motorclubs. De nieuwe Wet op de politieke partijen, zoals het wetsvoorstel officieel heet, is veel specifieker.

De minister heeft in het buitenland “de afgelopen jaren voorbeelden gezien” hoe het mis kan gaan. Ze benadrukt dat politieke partijen “enorm belangrijk zijn voor de democratie. Ze vormen een brug tussen de stem van de kiezer en politieke besluitvorming en verdienen bescherming”. Maar “als politieke partijen uiteindelijk de democratie kapot willen maken, moet er ook een mogelijkheid zijn om ze te verbieden”, vindt Bruins Slot.

Forum voor Democratie

De wet is ook niet geënt op Forum voor Democratie, de partij die “tribunalen” wilde voor bewindspersonen die volgens die partij fouten hebben gemaakt tijdens de coronapandemie, zegt Bruins Slot. Ze benadrukt dat wat haar betreft alleen de hoogste rechter mag besluiten over het al dan niet verbieden van een politieke partij.

Transparantie

In de nieuwe wet is meer geregeld dan alleen het partijverbod. Zo staan er ook strengere regels in voor de transparantie van partijen, bijvoorbeeld op het gebied van hun financiën en interne organisatie. Daarnaast krijgen politieke partijen die actief zijn in gemeenten, waterschappen en provincies extra geld: ruim 25 miljoen euro in een periode van drie jaar. “Dit maakt partijen minder afhankelijk van giften”, aldus de minister.

Een nieuw op te richten Autoriteit Wet op de politieke partijen moet toezicht houden.

LEES OOK: Nieuwe wet kan politieke partij verbieden die democratie ondermijnt

Door: Peter Visser