Komt er na 15 jaar gesteggel eindelijk een nieuwe pensioenwet?

Deze week stemt de Tweede Kamer over de nieuwe pensioenwet. Wordt er dan na vijftien jaar debatteren eindelijk een stap gezet of krijgt de coalitie op de valreep geen meerderheid bij elkaar? De coalitie kan de meerderheid binnenhalen als PvdA en GroenLinks instemmen met het nieuwe pensioenstelsel. Dan moet het kabinet wel aan wat eisen van de oppositiepartijen voldoen.

Zo willen de PvdA en GL dat er beter gekeken wordt naar pensioenopbouw voor zzp’ers en voor werkenden wiens pensioen niet geregeld wordt door de werkgever. “De minister heeft al gezegd geen bezwaar te hebben. Ik denk dat het ruim door de Tweede Kamer gaat komen”, zegt politiek verslaggever bij het FD Martine Wolzak in Goedemorgen Nederland.

Verandering arbeidsmarkt en rente

Vervolgens moet het complete pensioenstelsel nog door de Eerste Kamer. Als ook daar een meerderheid is, komt er na vijftien jaar eindelijk een aanpassing van de pensioenwet.

Volgens Wolzak is een aanpassing van het oude pensioenstelsel ook hard nodig. Vooral omdat de arbeidsmarkt in vergelijking met vijftienjaar geleden flink veranderd is. “Veel mensen werken nu als zelfstandige, in flexcontracten of hebben een nulurencontract. Dat past niet zo goed bij het oude pensioenstelsel, waar je in dienst was en je werkgever eigenlijk alles voor je regelde.”

Een andere reden dat het oude pensioenstelsel op de schop moet heeft te maken met de rente. “Daar is ons business-stelsel heel gevoelig voor”, legt Wolzak uit. “Dat is ook een van de redenen waarom wij de pensioenen afgelopen jaren niet of nauwelijks hebben kunnen indexeren.” Met als gevolg dat het pensioen achterbleef op de inflatie. “Dan kun je er wel in 20 procent in koopkracht op achteruit zijn gegaan.”

De garantie gaat eraf

Iets anders wat gaat veranderen in het nieuwe pensioenstelsel is dat de garantie eraf gaat. De belofte van zekerheid – die de afgelopen vijftien jaar wel werd gedaan, maar nauwelijks werd waargemaakt – daar is geen sprake meer van. “Dat moet meer ruimte geven en minder stringente regels, zodat er sneller ruimte is als er succes wordt geboekt door pensioenfondsen op de beurs”, voegt Wolzak eraan toe.

Met andere woorden: als een pensioenfonds succes boekt op de beurs, dan moeten de gepensioneerde daar ook van profiteren, aangezien het pensioen met het succes meestijgt. Kanttekening is dat het ook de negatieve kant op kan vallen. Verlies op de beurs betekent lager pensioen. “Daar zijn wel wat veiligheidsmechanismes voor ingebouwd, om ervoor te zorgen dat het niet al te hard gaat”, zegt Wolzak. “Maar het kan wel gebeuren.”

Kritiek op uitvoerbaarheid

Pensioen-experts hebben de nieuwe plannen ingezien en stuurden recent nog een brandbrief naar de Tweede Kamer. Zij zijn bang voor uitvoeringsproblemen. Het is immers een enorme operatie, want het bedrag van 1500 miljard euro moet opnieuw verdeeld worden over alle pensioendeelnemers.

Nu is het bedrag van 1500 miljard verdeeld over allerlei pensioenpotjes, waarvan niet helemaal duidelijk is van wie wat precies is. Er is nog veel discussie over hoe dit te verdelen. Het probleem en het gevaar zit hem vooral in het feit dat het verdelen van het geld maar één keer kan. Achteraf corrigeren is namelijk behoorlijk ingewikkeld.

Stel, persoon A krijgt iets meer in zijn pensioenpotje gestopt dan persoon B. Vervolgens vindt er een correctie plaats. Dan zal persoon A er alles behalve blij mee zijn als persoon B voor de deur staat en zegt recht te hebben op een stuk geld van persoon A.

Om alles in goede banen te leiden, hebben alle betrokken partijen nog drie jaar de tijd. Als alles goed verloopt moet de pensioenwet op 1 juli 2023 ingaan. Vervolgens hebben pensioenfondsen tot 1 januari 2027 de tijd om de aanpassingen en verbouwingen uit te voeren. “Er zijn al mensen die beginnen te morren dat dit iets te krap is”, zegt Wolzak. “Omdat er een enorm is aan IT’ers en die hebben de pensioenfondsen hard nodig.”

LEES OOK: Kabinet wil zelfstandigen in de pensioenwet opnemen: ‘Begin op tijd met pensioen opbouwen’

Door: Vick ten Wolde