De dag van excuses voor het slavernijverleden: ‘Een historisch moment’

Premier Mark Rutte biedt waarschijnlijk vandaag om 15.00 uur namens het kabinet excuses aan voor het slavernijverleden. “Ik ervaar het als een historische dag en ik ben heel benieuwd hoe het gaat vallen”, zegt D66-raadslid in Rotterdam Joan Nunnely bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De over overgrootmoeder van Nunnely was in 1852 geboren op een plantage. “Als kind als slavin op een plantage werken is niet mals”, vertelt het raadslid. “Eigenlijk moet je je voorstellen dat de mensen op de plantage gewoon gevangen zijn gehouden. Honderden jaren lang. Zij zijn in de gevangenis opgegroeid en opgevoed. Dat betekent dat je niet de vrijheid hebt zoals wij dat kennen.”

Nunnely kreeg veel verhalen van haar grootoom te horen over haar over overgrootmoeder. “Over hoe lief ze was, maar dat ze ook een heel onafhankelijke en sterke vrouw was. Altijd hard werken.” Als Nunnely de foto’s uit het verleden bekijkt, dan “doet dat wat mij als vrouw, als zwarte vrouw, maar ook als hoe deze mensen hebben gestreden in die slavernijtijd”.

‘Waarom heeft dit zo lang moeten duren?’

Financieel journalist bij het FD Jean Dohmen vraagt zich af “waarom dit zo lang heeft moeten duren”, doelt hij op excuses voor het slavernijverleden. “Waarom hebben de mensen die dit hebben meegemaakt niet zelf excuses van een Nederlandse regering lang geleden mogen horen. Dat is een patroon in Nederland”, zegt Dohmen. Hij ziet overigens hetzelfde gebeuren bij andere westerse landen met een koloniaal verleden. “Wij zijn erg langzaam en erg traag met sorry zeggen en excuses aanbieden voor wat er gebeurd is.”

Volgens Nunnely heeft het lange wachten ook te maken met het onderzoek dat eraan vooraf ging. Zij prijst de Nederlandse mentaliteit om altijd diep in een onderzoek te duiken, maar het kost wel veel tijd. “Het is complex en goed dat er veel onderzocht wordt, zodat je nog al die puzzelstukken met elkaar kan leggen”, zegt de D66’er.

Tegelijkertijd vraagt Nunnely zich af hoeveel onderzoek er nog nodig is, aangezien er al zoveel bekend is over het slavernijverleden. “Het is belangrijk om dat uit te spreken en om erkenning te geven. Met name aan voorouders en voor de volgende generatie zodat zij ook verder kunnen. Een heel belangrijk aspect in deze tijd.”

Schadevergoeding

Betrokken organisaties hebben rondom de excuses van het slavernijverleden een eisenpakket op tafel gelegd. Als aan de eisen wordt voldaan, alleen dan zullen zij excuses ook daadwerkelijk aanvaarden.

Een van de eisen is een behoorlijke schadevergoeding. “Het is onvermijdelijk om het daarover te hebben”, reageert Nunnely. Zij vindt het goed dat er financiële compensatie komt of dat er iets van een fonds wordt opgezet. “Zodat wij ook onderwijs en een stukje cultuur in het curriculum kunnen meenemen. En ook die intonatie geven aan de samenleving wat op dit moment totaal niet voldoende aan de orde is gekomen.”

Nunnely is het meest tevreden – en stipt het ook aan als meest belangrijke punt – dat er een “goede dialoog is met de organisaties en belangengroepen die zich hier al jaren mee bezighouden”. En dat ook een “aantal punten uit het aanbevelingsplan van de dialooggroep met elkaar wordt besproken en wordt overgenomen”, zegt zij. “Ik denk dat wij dan een mooie en goede zet maken richting de toekomst.”

LEES OOK: Sint Maarten weigert eventuele excuses van kabinet voor slavernij maandag

Door: Vick ten Wolde