John van den Heuvel schaamt zich soms voor gevolgen persoonsbeveiliging: ‘Voelde me lullig over file op A2’
Misdaadverslaggever John van den Heuvel wordt al jaren zeer streng beveiligd vanwege dreiging uit de georganiseerde misdaad. In zijn nieuwe boek 'John van den Heuvel, een lustrum lang extreme beveiliging' deelt hij zijn ervaringen. "Het is soms gênant wat er allemaal moet gebeuren voor mijn beveiliging en ook ridicuul dat het nodig is", zegt Van den Heuvel in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Een stukje fietsen of spontaan een kopje koffie drinken op het terras; voor de misdaadverslaggever is het al vijf jaar lang onmogelijk. Voor zijn boek stapte auteur Bert Dijkstra een aantal maanden in die wereld. "Het boek is een hele bevalling geweest", vertelt Van den Heuvel, die de auteur hem overal zag volgen. "Soms is het gezellig, maar het dwingt je ook over heel veel zaken na te denken, dat te vertellen en te beschrijven. Het boek is een bevalling geweest."
Van den Heuvel heeft naar eigen zeggen "geen euforisch gevoel" nu het boek in de schappen ligt. "Het is een vervelende situatie, en dan druk ik mij heel voorzichtig uit. En het einde is voorlopig ook nog niet in zicht", zegt hij over zijn leven met strenge beveiliging. "Als ik nu terugkijk op de afgelopen vijf jaar: het is een rollercoaster geweest van allerlei incident en emoties. Er waren veel nare periodes, maar ik ben ook blij dat ik nog overeind sta."
Van den Heuvel wordt beveiligd in verband met zijn werk voor onder meer De Telegraaf. Eind 2018 liep hij zodanig veel gevaar dat hij drie maanden niet aan de slag kon bij RTL Boulevard, waar hij duiding geeft over misdaadzaken. Ook na de moord op zijn collega Peter R. de Vries afgelopen zomer verscheen hij enige tijd niet in het programma.
'Tel incidenten niet meer'
Dat Van den Heuvel altijd op zijn hoeden moet zijn bleek afgelopen week opnieuw. De politie hield twee mannen aan die mogelijk plannen maakten voor het liquideren van de misdaadverslaggever. "In gesprekken met pgp-telefoons (telefoons die versleutelde berichten kunnen sturen, red.) hebben dat soort mensen het over collega Mick van Wely, en over mij en eerder hadden ze het over Peter R. de Vries. De afgelopen jaren is het vaak gebeurd dat ik een telefoontje kreeg van justitie over dit soort zaken. Dan slik je toch even."
"In het boek beschrijf ik meer van dit soort voorvallen, zoals de raketaanval op de studio van RTL Boulevard tot toestanden bij mijn huis", gaat Van den Heuvel verder. "Ik ben gespot met tellen van dit soort incidenten." Vaak lopen de mensen die voor de dreiging zorgen nog vrij rond. "Het is voor de politie lastig om bewijs te leveren."
Van den Heuvel kent schaamte
Begin dit jaar werd een man gearresteerd vanwege zijn rijgedrag tussen Amsterdam en Utrecht op de A2, in de buurt van de auto die de beveiligde journalist vervoerde. Wegens de dreigende situatie werd de de snelweg tussen Maarssen en Breukelen in beide richtingen afgesloten. Van den Heuvel had pas laat door wat er aan de hand was, vertelt hij.
"Ik gebruik de ritten in de auto vaak om op de achterbank te werken met een koptelefoon op. Pas in een laat stadium had ik door wat er gebeurd was, toen ik een politiebureau was binnengereden waar we in een parkeergarage stonden."
Hij voelde zich schuldig tegenover de weggebruikers die vervolgens urenlang in de file stonden. "Een bekende fotograaf, Edwin Smeulders, stond ook in de file en appte mij dat hij erg veel politie zag op de A2 en dat ik maar eens moest uitzoeken wat er gebeurde. Ik wist natuurlijk dat dat allemaal met mij te maken had. Ik voelde me lullig. Dat ongemak voel ik vaker. Ik denk dat andere mensen die worden beveiligd dat wel herkennen. "
'Boek voor iedereen in persoonsbeveiliging'
Maar "het is ook ridicuul dat het nodig is", zegt Van den Heuvel over de persoonsbeveiliging. "In Nederland zitten tientallen mensen in dezelfde situatie als ik. Ik heb een media-achtergrond dus ik schrijf het van mij af. Maar er zijn ook genoeg advocaten, officieren van justitie en rechters die hiermee te maken hebben, terwijl ze met elkaar proberen de rechtsstaat overeind te houden, en die er niets over kunnen of mogen zeggen."
Het boek is ook bedoeld om aandacht te vragen voor hun situatie, zegt Van den Heuvel. "We moeten terug naar een situatie waarin iedereen op een onbeveiligde manier weer naar zijn werk kan. We moeten weerbaar zijn. We weten redelijk goed wie de mensen zijn die hier verantwoordelijk voor zijn en uit welke groepen zij komen. In mijn optiek moeten zij harder worden aangepakt en moeten de netwerken nog veel meer worden verstoord."
EBI-plusregime
Van den Heuvel juicht de komst van een extra beveiligde instelling voor criminele uit de georganiseerde misdaad toe. De politiek buigt zich nu over zo'n 'EBI-plusregime'. "Wat ik hoor van mensen die betrokken zijn bij het bestrijden van de georganiseerde misdaad is dat het crimineel handelen vanuit de gevangenis een groot probleem is in Nederland."
"We slagen er best wel in om een aantal huurmoordenaars of opdrachtgevers aan te houden en dertig jaar of soms levenslang op te sluiten. Maar we hebben de naïviteit om te denken dat die mensen vervolgens met hun daden stoppen. Er moet veel meer aandacht voor komen om crimineel handelen vanuit de gevangenis te stoppen", aldus Van den Heuvel.