Vrouwen steeds vaker slachtoffer van deepfake-porno: ‘Het kwam zelfs bij de familie van mijn vriend terecht’
Het komt steeds vaker voor dat het gezicht van bekende vrouwen wordt gebruikt in deepfake-pornovideo's. Het is een probleem dat moeilijk aangepakt kan worden, want hoe achterhaal je de dader en hoe kun je überhaupt zien of net is?
Influencer Nochtli Peralta Alvarez maakte het mee. Mensen hadden een naakt lichaam op een foto van haar geplakt. "Dat leek zo echt dat zelfs een vriendin mij vroeg of ik het was", zegt de influencer bij WNL Op Zondag op NPO 1.
Tekst gaat verder onder tweet
Die foto, waar het dus op lijkt dat Peralta Alvarez naakt poseert, circuleerde al snel over internet. "Ik ben wel wat gewend, totdat het op Instagram terecht kwam en mensen mij berichten gingen sturen. Het kwam ook bij de familie van mijn vriend terecht, die ook niet zagen dat het niet echt was."
Dader achterhalen
Privacy-expert Bart van der Sloot, die doceert aan de Universiteit van Tilburg, heeft samen met collega's een rapport geschreven over wat men kan doen om die deepfake porno-industrie aan banden te leggen. "Je zou deze techniek niet beschikbaar kunnen maken voor burgers. Daar zit nu het grootste probleem."
Het lastige daarvan is dat de deepfake-technieken al langere tijd binnen handbereik zijn van de doodgewone burger. Dus rijst de vraag of het idee van Van der Sloot met terugwerkende kracht ingezet kan worden. "Er zijn altijd mensen die bijvoorbeeld via het darkweb de wet kunnen omzeilen. Maar de meeste mensen doen dit gewoon via hele bekende sites en apps." En die zouden dan simpelweg geblokkeerd kunnen worden.
'Opsporingsmogelijkheden politie beperkt'
Peralta Alvarez vindt dat Nederland wat betreft opsporingsmogelijkheden in deze tak achterligt op het buitenland. "Je bent gebonden aan een wet en als die jou geen toegang laat tot middelen die je echt nodig hebt, wat moet je dan als politieagent doen?", vraagt zij zich af.
Van der Sloot voegt eraan toe dat "er geïnvesteerd moet worden in de handhaving", want de politie staat op dit vlak machteloos. De politie moet immers achterhalen of de video of foto überhaupt fake is en of er al dan niet toestemming is gegeven om deze te plaatsen. Ook moet de politie zich buigen over de vraag wie het heeft geüpload en wie het heeft gemaakt. Is dit dezelfde persoon en waar is deze persoon te vinden? "Om één zo'n incident eruit te pakken heb je heel veel mankracht nodig", aldus Van der Sloot.
Schaamte
Ondanks dat veel andere vrouwen die slachtoffer zijn van deepfake-porno weten dat het nep is, heerst er toch een gevoel van schaamte als zij zien dat zij zomaar ineens naakt op het internet verschijnen. "Het lijkt zo echt, dus veel mensen hangen daar gelijk een oordeel aan vast. Nog voordat je kunt zeggen dat het niet echt is. Daar zit de schaamte in", zegt Peralta Alvarez.
Hiermee naar de politie stappen, waar Peralta Alvarez zelf vroeger in dienst was, is zo eenvoudig nog niet. "Ik weet dondersgoed hoe dit behandeld wordt bij de politie", vertelt zij. "Ze kunnen er niet veel mee en het wordt snel op afgehandeld gezet. Dat ging bij mij ook binnen een maand zo."
Welmoed en de sexfakes
Welmoed Sijtsma duikt in het thema deepnude; een vorm van deepfake in de porno-industrie. De WNL-presentatrice ontdekt dat er een nep-pornofilm van haar in omloop is die niet van echt te onderscheiden is. In een persoonlijke zoektocht worden verschillende kanten van dit onderwerp belicht. Kijk maandagavond rond 22:15 maar Welmoed en de sexfakes op NPO3!