Het deugt niet dat de economie draait “als een tierelier” maar mensen moeilijk kunnen rondkomen, reageert SP-leider Lilian Marijnissen op de troonrede. Zij geeft het kabinet daarvan de schuld: die zet volgens haar “de bestaanszekerheid van veel Nederlanders en daarmee onze beschaving op het spel”.
Lukt het premier Mark Rutte en minister van Financiën Sigrid Kaag niet om de kosten te verlagen, dan moeten zij volgens Marijnissen “plaatsmaken voor anderen die het wel kunnen”. Het kabinet komt weliswaar met een energieplafond, maar dat had “veel eerder gemoeten”, vindt de SP-leider. Ook is alleen het verlagen van de energieprijs niet voldoende, volgens haar moet de “democratische zeggenschap” over energie weer “in eigen hand” komen.
De socialiste wil naast een energieplafond ook lagere kosten voor brandstof en boodschappen, snellere huurverlaging en het afschaffen van het eigen risico in de zorg. Om dat te betalen, moeten grote bedrijven en de rijkste 1 procent meer belasting gaan betalen.
‘Kabinet schuift problemen voor zich uit’
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver schuift het kabinet “alle grote problemen voor zich uit”. “Of het nou gaat om bestaanszekerheid, de klimaat- of stikstofcrisis”. Wel is hij blij dat er een prijsplafond voor de energierekening komt, zo laat hij in een eerste schriftelijke reactie weten.
Klaver en PvdA-leider Attje Kuiken waren maandag nog bij minister van Financiën Sigrid Kaag om het te hebben over het prijsplafond. Het kabinet neemt in grote lijnen het plan over waar GroenLinks en PvdA gezamenlijk mee kwamen. Toch heeft Klaver nog vragen over de uitvoering. “Veel is nog onduidelijk. Hoe hoog wordt het plafond? Op welk prijspeil? Wij blijven strijden tot er een plan ligt dat Nederlanders de winter door helpt.”
Partij voor de Dieren-leider Esther Ouwehand ziet “dat het kaartenhuis van het kortetermijndenken instort”, zegt de politica tegen de camera’s van de NOS over de problemen als gevolg van de hoge energieprijzen. Het kabinet heeft zich “willens en wetens afhankelijk gehouden van Russisch gas en olie”. Daar betalen volgens haar “juist de kwetsbaarste mensen” nu de prijs voor.
Het kabinet zet nu “heel veel geld” opzij om te voorkomen dat huishoudens kopje onder gaan. “Maar de vraag is nog steeds of het de problemen van mensen voldoende oplost”, zegt Ouwehand daarover op Prinsjesdag na de troonrede. Ze vindt het wel “goed dat we de koning horen zeggen dat het heel pijnlijk is” dat sommige mensen de rekening niet kunnen betalen.
Ook Volt-leider Laurens Dassen vindt dat het kabinet de problemen voor zich uitschuift, zei hij tegen de camera’s van de NOS. Hij ziet dat onder meer bij de aanpak van de klimaatproblemen. Dat is niet goed voor het vertrouwen, vindt hij. De politiek moet juist problemen oplossen. Dat zag je eerder ook al bij de maatregelen om de stikstofuitstoot aan te pakken, aldus Dassen. “De politiek neemt te weinig verantwoordelijkheid om dat op te lossen.” Het kabinet erkent de problemen, maar een oplossing ontbreekt, aldus Dassen. Dat zag je volgens hem ook al de afgelopen dertig jaar bij de toenemende ongelijkheid in de samenleving.
‘Vertrouwen verspeeld’
PVV-leider Geert Wilders vindt dat het kabinet al het vertrouwen in het land verspeeld, zo zei hij na de troonrede tegen de NOS. “Ze hebben de andere kant op gekeken”, vindt hij, “er is zo veel pijn en zo veel leed.”
De PVV-leider lijkt niet onder de indruk van het bedrag van ongeveer 18 miljard dat het kabinet uittrekt voor koopkrachtherstel. “Dat is ongeveer hetzelfde als wat zij hebben binnengehaald aan bijvoorbeeld de btw.”
De fractievoorzitter Joost Eerdmans van JA21 vindt dat het kabinet niet genoeg doet om het midden- en kleinbedrijf (mkb) te beschermen tegen de hoge inflatie en energieprijzen. De door de koning uitgesproken ambitie om het mkb te versterken hebben volgens Eerdmans weinig om het lijf en noemt hij “holle woorden”.
“Ondernemers krijgen hier waarschijnlijk helemaal niets van”, zegt Eerdmans over de aangekondigde koopkrachtmaatregelen van het kabinet. De voorman van JA21 waarschuwt dat de “economie omvalt” als deze “grootste werkgever van Nederland” omvalt.
‘Paniekvoetbal’
SGP-leider Kees van der Staaij vindt Prinsjesdag een “feestelijke dag”, maar merkt dit jaar “ook de neiging om een beetje op de rem te staan”. Hem valt op dat er “heel veel onvrede en onrust is” in het land, voor een belangrijk deel ook vanwege de hoge energierekening, zei hij tegen de NOS.
Onafhankelijk Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt maakt zich zorgen over de grote haast waarmee het kabinet met steunmaatregelen is gekomen. Hij heeft samen met SP-leider Lilian Marijnissen vragen gesteld over het prijsplafond voor de energierekening dat het kabinet wil instellen. Tegenover de NOS zei hij te vrezen dat het kabinet “paniekvoetbal” speelt.
Omtzigt en Marijnissen willen weten hoe de regeling tot stand is gekomen, wie ervoor in aanmerking komen, of er rekening is gehouden met bedrijven en hoe de regeling exact zal werken. “Ik denk dat het kan helpen, maar het opstellen van wetgeving moet ook zorgvuldig gebeuren”, zo zei hij. Omtzigt is bang dat mensen die steun nodig hebben buiten de boot kunnen vallen.
‘Too little too late’
Wybren van Haga (Groep Van Haga) vindt de plannen die het kabinet heeft aangekondigd “too little too late”. Hij noemt het koopkrachtverlies “zélf gecreëerd” omdat de “stabiele energiebronnen” zijn stilgelegd, terwijl er volgens hem alternatieven zijn in de vorm van aardgas in Groningen en de Noordzee door “haast” te maken met de bouw van kerncentrales.
Van Haga stelt dat het kabinet vooral geld uitgeeft aan “elitaire speeltjes”, namelijk asielzoekers, stikstof- en klimaatplannen en wat hij noemt “bestuurlijke chaos op het gebied van onder meer de koopkracht, energie en wonen”. Op dat laatste vlak pleit hij voor maatregelen die investeerders en bouwers van woningen moeten stimuleren. Zo wil hij het aantal woningen uitbreiden door ze meer te delen, uit te breiden en op te splitsen. Ook vindt hij dat er een asielstop moet komen.
LEES OOK: Koning: zorgwekkend dat mensen vertrouwen verliezen in politiek
Door: Redactie
