Omstreden gasten bij staatsbegrafenis Queen Elizabeth: ‘Het gaat ook om olie’

Tal van staatshoofden en wereldleiders zijn vandaag aanwezig op de staatsbegrafenis van de Britse Queen Elizabeth II, maar niet iedereen van hen is onomstreden. Zo zorgen de invitaties voor Juan Carlos I, de voormalig koning van Spanje, en de kroonprins van Saoedi-Arabië Bin Salman al-Saud voor gefronste wenkbrauwen.

Vooral het uitnodigingen door het Britse koningshuis van Bin Salman kan op weinig goedkeuring rekenen. De kroonprins van Saoedi-Arabië, die besloot zelf niet op de uitnodiging in te gaan, zou medeplichtig zijn aan marteling en ontvoering in verband met de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi in 2018.

Die werd gepleegd in een consulaat van het koninkrijk in Turkije. Khashoggi werd vermoord door een groep uit Saudi-Arabië overgevlogen daders en algemeen wordt aangenomen dat de Saudische geheime dienst en de kroonprins zelf achter de moord zitten.

“Op het punt van de uitnodigingen zijn er drie categorieën”, zegt voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal in Goedemorgen Nederland. “De mensen die komen, degenen die komen en er eigenlijk niet hadden moeten zijn en mensen die niet uitgenodigd zijn, zoals Vladimir Poetin en de president van Venezuela (Nicolás Maduro, red.)”

‘Passen en meten’

Volgens Rosenthal is het “passen en meten in het uitnodigingsbeleid”. Hij vermoedt dat kroonprins Bin Salman is uitgenodigd om de Britse banden met Saoedi-Arabië niet te beschadigen, vanwege de olie die de golfstaat rijk is. “Het klinkt ontzettend cynisch, maar zo is het wel.”

“Je ziet ook dat sommige landen wijs genoeg zijn geweest om niet hun hoogste leider te sturen, maar de nummer twee of drie”, gaat Rosenthal verder. “Dat geldt bijvoorbeeld voor China.” Sinds vorig jaar worden Chinese staatslieden geweerd van terreinen waar het Britse parlement de scepter zwaait, waar ook Westminster Hall, de plek van de staatsbegrafenis, onder valt. Het is het gevolg van een diplomatieke rel en sancties over en weer.

Juan Carlos

De omstreden ex-koning Juan Carlos I van Spanje is wel op de uitnodiging van Groot-Brittannië ingegaan, ondanks dat zijn zoon, koning Felipe VI, hem had verzocht thuis te blijven. “Juan Carlos is een persona non grata in eigen land”, vertelt koningshuisdeskundige Justine Marcella.

Ze gaat verder: “Je zou kunnen zeggen dat hij in ballingschap leeft en hij is al heel veel jaren gescheiden van zijn vrouw. In Engeland zijn ze ook niet heel blij met hem, want hij wordt verweten dat hij Spaanse agenten naar Engeland heeft gestuurd om druk uit te oefenen op zijn ex-minnares, die daar destijds woonde.”

Ondanks het verzoek van zijn zoon is Juan Carlos toch in Londen. “Hij heeft besloten te komen, want hij is persoonlijk uitgenodigd”, zegt Marcella. “We zagen hem gisteren bij de receptie aan de arm van zijn formeel echtgenote, koningin Sophia. Ik denk dat dit in Spanje voorpaginanieuws is.”

Volgens de koningshuisdeskundige is Juan Carlos “los van alle affaires waar hij in betrokken is” geliefd onder buitenlandse monarchieën. “Hij kon het ook altijd heel goed vinden met onze prinses Beatrix, maar bijvoorbeeld ook met prinses Diana. Zij heeft samen met Charles en een hele kleine William en Harry ooit haar vakantie doorgebracht bij Juan Carlos op Mallorca.”

Biden

Vandaag wordt voor Queen Elizabeth een staatsbegrafenis gehouden in Westminster Abbey, voordat ze naar haar laatste rustplaats in Windsor Castle wordt gebracht. Op de gastenlijst staan onder anderen de Franse president Emmanuel Macron, de Australische premier Anthony Albanese en de Canadese premier Justin Trudeau. Ook leden van Europese koninklijke families en de Japanse keizerlijke familie zijn erbij.

Ook de Amerikaanse president Joe Biden en zijn vrouw Jill Biden zijn in Londen. Gisteren bezochten ze Westminster Hall en brachten ze Queen Elizabeth een laatste groet. In de vroege avond lieten televisiebeelden het paar zwijgend zien terwijl ze vanaf een podium in Westminster Hall naar de kist keken.

Op enig moment sloeg Biden een kruis. Na afloop prees hij de overleden koningin om haar “waardigheid” en “service”. Ook noemde hij haar “fatsoenlijk” en “eerbiedwaardig”.

LEES OOK: De grote nalatenschap van Queen Elizabeth: ‘De continuïteit is het grootste gemis’

Door: Peter Visser