Kabinet presenteert vandaag stikstofplannen: ‘De boodschap wordt dat er geen andere keuze is’

Het kabinet presenteert vandaag de nieuwe stikstofplannen. Drie jaar geleden tikte de Raad van State het kabinet op de vingers het beleid aan te passen om uiteindelijk de milieudoelen te halen en de stikstofcrisis uit te pakken.

Dat het een “verschrikkelijke mededeling” gaat worden lijkt duidelijk volgens politiek commentator bij De Telegraaf Wouter de Winther. Dat heeft er ook mee te maken dat “er eigenlijk geen alternatief is”, zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

‘Geen andere keus’

“Achter de schermen hoor je: ‘We hebben geen keus’. Dat wordt ook de hele harde boodschap vandaag”, meent De Winther. Net zoals het uitstralen van medeleven en compassie hebben voor de boeren.

De Winther vindt dat het “hinken is op twee gedachten”. Aan de ene kant aangeven het verschrikkelijk te vinden, maar anderzijds melden dat het noodzakelijk is. “Die harde boodschap kun je niet langer meer verbloemen.”

‘Gemengde gevoelens’

Trienke Elshof is melkveehouder en kijkt vandaag “met gemengde gevoelens” naar de stikstofplannen van het kabinet. “Eigenlijk zou je iets moeten doen met innovatie, maar we zien dat de minister (Christianne van der Wal, red.) daar nog niet zo hard op loopt.”

“Opkoop is de remedie. Er moeten bedrijven uit”, gaat Elshof verder. “Wij zeggen dat je met innovatie veel meer kan bereiken. Daar zien wij te weinig inzet op.” Elshof noemt het ook “heel jammer” dat het “de rechter is die bepaalt wat kan in Nederland”.

Naast Van der Wal, die het kader vaststelt van wat er moet gebeuren, hoopt De Winther ook wat te horen van landbouwminister Henk Staghouwer. Hoe wordt dit gerealiseerd en kun je de boeren ermee helpen? Moet je de boel dichtgooien of maak je een transitie naar bijvoorbeeld kringlooplandbouw? Hoeveel gaat het kosten en wie gaat erbij helpen? “Tot nu toe was dit een onbeschreven blad vanuit het kabinet. Daar moeten wij vandaag ook over horen.”

Verantwoordelijkheid provincies

NRC meldde vorige week dat op sommige plekken in Nederland de uitstoot van stikstof tot wel 80 procent moet verminderen. De Winther vindt het interessant om te zien wat uiteindelijk de precieze percentages zijn. “Heel veel provincies en heel veel boeren zullen benieuwd zijn wat nou precies het kader is en onder welke voorwaarden er gesneden moet worden.”

Ook waar dit het hardst zal neerslaan, want uiteindelijk zijn het de provincies die verantwoordelijk worden gesteld om de uitstoot te verminderen. “Als de provincie dat niet naar behoren doet, zal het Rijk ingrijpen.”

Samenwerking

“Hoe gaan wij dit doen”, vraagt Elshof zich af. Met name in het oosten van Nederland, waar de stikstofuitstoot drastisch verlaagd moet worden. “Dat betekent dat in bepaalde gebieden helemaal geen dieren meer gehouden kunnen worden.”

Dat is niet wat de provincies willen volgens Elshof. “Want zij willen ook dat er een gezonde landbouwsector blijft. Dat is niet alleen belangrijk voor de boeren en diversiteit, maar ook voor de hele keten.” Zoals bijvoorbeeld melkfabrieken of overige verwerkende sectoren. “Die kijken er bezorgd naar.”

LEES OOK: LTO: Gelekte stikstofplannen raken meer dan 10.000 bedrijven

Door: Vick ten Wolde