Deur naar meer Gronings gas blijft op een kier: ‘Noodscenario’s kunnen zich voordoen’

Ondanks de gascrisis is een minderheid van de partijen in de Tweede Kamer op dit moment voorstander van het verder opdraaien van de gaskraan in Groningen. Dat zegt politiek verslaggever van WNL Marieke Smits. Maar "een aantal partijen ziet Groningen wel als het allerlaatste redmiddel", aldus Smits in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Dat is ook hoe het kabinet er over denkt."

En "noodscenario's kunnen zich zomaar voordoen", denkt Smits. Ze wijst naar de onzekerheid over de gastoevoer uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Mocht Moskou de graskraan naar Europa dichtdraaien "kunnen partijen zomaar anders gaan denken" over extra boren in Groningen. Volgens ministers Hans Vijlbrief (Mijnbouw) en Rob Jetten (Klimaat en Energie) heeft de coronacrisis geleerd dat "rekening houden met extremen nodig is".

De deur blijft dus op een kiertje staan, merkt Smits op. "Ik kan me heel goed de zorgen van Groningers voorstellen. De boodschap is niet: we garanderen dat de gaskraan niet verder opengaat." Wel zijn er bij grote tekorten "een paar knoppen waar eerder aan gedraaid kan worden. Bijvoorbeeld boren op zee en bedrijven vragen om deels van het gas af te stappen".

Zelfs het meer gebruikmaken van kolencentrales krijgt binnen het kabinet de voorkeur boven intensiever boren in Groningen, zegt Smits. Maar minister Jetten zal "niet aarzelen om dan ook versneld klimaatmaatregelen in te zetten", zei hij vrijdag in Nieuwsuur. Volgens Smits is 'Groningen' een knop waar in de praktijk makkelijker aan gedraaid kan worden.

Stikstof

Ondertussen presenteert minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) morgen haar plannen om de stikstofcrisis het hoofd te bieden. Het beleid zal ingrijpend zijn, maar is ook onontkoombaar. "Ik heb geen keuze om de druk te weerstaan, dat moet", zei de bewindsvrouw dinsdag in de Tweede Kamer.

In de plannen staat naar verwachting dat bij sommige natuurgebieden de stikstofuitstoot soms met tachtig of negentig procent moet afnemen. Rond de Veluwe zou het zelfs gaan om een stikstofreductie van honderd procent. "Dat is voor de boeren daar in de omgeving een klap in het gezicht", zegt Smits. "Die hadden ze niet verwacht."

Volgens Smits moet Van der Wal rechtop blijven staan, ondanks dat ook binnen haar eigen partij de kritiek aanzwelt, vooral onder Statenleden. "Ze wist dat het een lastige taak zou zijn met veel tegenstand."

Verantwoordingsdebat

Ook staat morgen in de Tweede Kamer het verantwoordingsdebat op het programma. Volgens Smits dreigt dat debat vanwege de grote vraagstukken waar Den Haag voor staat onder te sneeuwen. "Ik belde gisteren met een woordvoerder. Die zei dat ik de enige journalist was die ernaar vroeg. Dat zegt genoeg."

"Maar het gaat over iets heel groots: het financiële plaatje voor 2021", zegt Smits over het debat. "Daar is veel kritiek op geweest en het gaat over miljarden euro's. Oppositiepartijen gaan er wel met gestrekt been in, maar grijpen dit debat ook aan om het weer over koopkracht, stikstof en de asielcrisis te hebben."

LEES OOK: Voor derde jaar op rij meer bevingen dan verwacht in Groningen