Gaat het verwachte verbod op designerdrugs dan echt soelaas bieden?
Designerdrugs wordt erg veel gebruikt in het uitgaansleven in Oost-Nederland. Waarschijnlijk brengt minister Ernst Kuipers, van Volksgezondheid, in juni een langverwacht wetsvoorstel over designerdrugs naar de Tweede Kamer. Gaat deze soelaas bieden?
In Twente en de Achterhoek is vorig jaar de noodklok geluid omdat er zoveel designerdrugs gebruikt wordt. Misdaadjournalist bij Tubantia Erwin Waanders ziet sindsdien nog geen verbetering. Het is volgens hem een geval van “dweilen met de kraan open,” door de huidige wetgeving, zo zegt hij in WNL Stand van Nederland: Misdaad op NPO Radio 1.
Waarom designerdrugs (ook wel NPS, Nieuwe Psychoactieve Stoffen) populair is in Oost Nederland kan de journalist niet verklaren. Ruben Vrolijk van het Trimbos denkt dat het misschien "te maken kan hebben met het aanbod". Bijvoorbeeld dat er een verkoopplek is die erg populair is en een grote groep gebruikers trekt. "Dan wordt het lokaal populair."
Leegstaande boerderijen
Designerdrugs worden ook grootschalig geproduceerd in het oosten van het land. Deze drugsproducenten vestigen zich vaak in leegstaande boerderijen. Steeds meer boeren verdwijnen, en dat geeft producenten de ruimte en gelegenheid om daar een lab op te zetten. Waanders ziet zelfs dat boeren briefjes door de bus krijgen van vermoedelijke drugsproducenten, met de vraag of ze daar hun lab op mogen zetten (zowel meth als designerdrugs). De producenten voelen haarfijn aan waar de geldproblemen zitten bij de boeren en spelen daar handig op in.
De producenten werken ook met elkaar samen. Dat beperkt zich niet alleen tot Oost-Nederland, ziet Waanders in de rechtbank. Hij ziet dat de Randstad, Limburg, Brabant, Twente allemaal samenkomen.
Nieuwe wet
Burgemeesters hebben nu moeite met het opsporen van de producenten van designerdrugs, omdat niet alles illegaal is. Wanneer er een wet komt, zijn er meer mogelijkheden. "Nu is het zo dat er per drug een verbod moet komen," zegt Evert Jan Slootweg, Kamerlid namens het CDA. Een nadelig gevolg van elke drug apart verbieden is dat producenten heel inventief worden: een kleine scheikundige aanpassing en het goedje kan weer op de markt. "Bij de nieuwe wet is het zo dat je een lijst aan middelen in één keer kunt verbieden," aldus het Kamerlid.
Bij die wet plaatst Waanders wel meteen een kritische noot: als de wet er komt, dan moet de overheid daadkrachtig op gaan treden. En daarbij speelt ook dat het de prijs van de drugs zal opdrijven. Dus dan wordt het waardevoller om er in te handelen.
Of de nieuwe wet echt soelaas gaat bieden plaatst het Trimbos ook in het midden. De organisatie wil vooral dat de situatie nauwkeurig gemonitord blijft worden om directe effecten te kunnen waarnemen. "Als een middel de illegaliteit in gaat dan kan dat ook betekenen dat er vervuiling in het middel ontstaat. Daar maken wij ons wel zorgen over. Verbieden an sich gaat de oplossing niet bieden, je zal voorlichting moeten blijven geven."