Grote problemen in de jeugdzorg: ‘Voor de meest kwetsbare kinderen, is het het slechtst geregeld’

Het is momenteel niet best gesteld met de jeugdzorg in Nederland. Dat is een probleem waar staatssecretaris Jeugd en Preventie Maarten van Ooijen zich in de Tweede Kamer over buigt. "Het belangrijkste dat ik tegenkwam is dat we het voor de meest kwetsbare kinderen in Nederland, het slechtst geregeld hebben.", zegt hij in Op1 op NPO 1.

Van Ooijen noemt het "verschrikkelijk pijnlijk" dat de kinderen die het erg zwaar hebben niet goed geholpen kunnen worden. "Juist voor die kinderen moeten wij het het beste doen en doen wij het eigenlijk heel slecht."

Tekst gaat verder onder tweet

Hervorming

Van Ooijen presenteerde vanmiddag in de Kamer een plan om de jeugdzorg drastisch te veranderen. "Ik sprak ouders die erachter kwamen dat hun dochter een eetstoornis had. Zij zagen hun kind op een ravijn aflopen. Ze stond op een wachtlijst van 9 maanden."

In 2015 vond er in de jeugdzorg al een hervorming plaats. "Dat was de grote hoop dat het tot grote veranderingen zou leiden. Helaas is dat niet uitgekomen", reageert Van Ooijen. Toen hebben "onbedoelde effecten dramatisch" opgetreden. Daarom wil Van Ooijen nu stevige veranderingen doorvoeren.

Rol van ouders

Het is eigenlijk alleen maar erger geworden, met het aantal kinderen dat zich meldt bij een jeugdzorginstelling. Voorheen waren het 1 op de 27 kinderen die aanklopte bij een instelling, nu ligt dat aantal op 1 op de 7 en in sommige gemeenten zelfs 1 op de 5. Dit cijfer wil overigens niet direct zeggen dat er meer ernstige gevallen bijkomen. Het is eerder de manier waarop er naar problemen gekeken wordt dat is veranderd. "Ik sprak met een school die een afspraak had met een jeugdorganisatie. Dat ging over examenstress. Dan denk ik, hoort dat niet bij het normale leven?", stelt Van Ooijen.

De trend met zware gevallen is de afgelopen jaren stabiel gebleven terwijl het aantal lichte gevallen enorm is gestegen, concludeert Van Ooijen. De oorzaak daarvan ligt volgens hem ook deels bij de ouders van het kind. "Zij moeten meer steun krijgen bij opvoedingsvragen", volgens Van Ooijen. "Wat wij hebben gezien dat wel werkt is een team met goede professionals. Die meteen zelf allerlei vragen kunnen beantwoorden. Zonder meteen de ouders naar een specialist door te sturen."

Marktwerking

Een ander probleem is de huidige marktwerkging van de jeugdzorg. Ook dat ziet Van Ooijen graag veranderen. "We hebben gezien dat op sommige plekken excessief winst wordt gemaakt, dat kan natuurlijk niet", weet Van Ooijen. Daarnaast komen er steeds meer instellingen bij. "De marktwerking is daarin veel te ver doorgeschoten. In de manier waarin we jeugdzorg inkopen moeten we veranderingen doorvoeren."

Tekst gaat verder onder tweet

Veel bevoegdheid ligt nu nog bij de gemeente. Die stellen voorwaarden waar een jeugdzorginstelling aan moet voldoen en iedereen die daaraan voldoet krijgt een contract. "Dit soort constructies zijn alleen maar voor hele specifieke zorgvormen nuttig, maar niet voor de algemene zorgvorm."

LEES OOK: Inspecties: wachtlijsten in jeugdzorg nog steeds veel te lang door personeelstekorten