Poetin moet iets te vieren hebben op 9 mei: ‘Nucleaire dreiging is zorgelijk’

De Russische nucleaire dreiging "is zorgelijk", waarschuwt Paul van Hooft, senior strategisch analist van The Hague Centre for Strategic Studies. Nu 9 mei nadert, de dag waarop Rusland traditiegetrouw de overwinning op Nazi-Duitsland viert, moet president Vladimir Poetin een succes kunnen overleggen. Maar de strijd op de grond stokt. "Poetin heeft zichzelf retorisch klemgezet."

Volgens Van Hooft gaat de oorlog voor de Russen "heel slecht. Poetin heeft een overwinning nodig omdat 9 mei eraan komt, de Dag van de Overwinning". Gezien de oorlog volgens Moskou een strijd is voor denazificatie van Oekraïne, kan Poetin op de dag de zege op de nazi's wordt gevierd niet met lege handen staan, stelt Van Hooft. "Het zal een aardig moment zijn om een soort overwinning te claimen."

Volgens kolonel Han Bouwmeester, universitair hoofddocent aan de Nederlandse Defensieacademie, blijft het wat betreft de nucleaire dreiging voor nu bij retoriek. "Maar wanneer houdt dat een keertje op?", vraagt hij zich af. Hij waarschuwt dat het Westen waakzaam moet blijven. "Het gevaar is dat Poetin blijft roepen en niemand het meer gelooft. Als de wolf dan echt komt, let niemand meer op."

Algehele mobilisatie

De overwinning die Poetin hoopt te vieren tijdens de militaire parade volgende week, is volgens Bouwmeester een zege in het oosten van Oekraïne. "Daar wil hij de beslissende slag gaan voeren. Hij zet nu alles op alles." Hij vraagt zich af of dat de Russen gaat lukken. "We dachten eerst dat het gedaan zou zijn rond 9 mei en dat hij de zege kon gebruiken in Moskou. Voorzichtige inlichtingen geven nu aan dat hij die dag gaat gebruiken om een algehele mobilisatie af te kondigen, om zo nog meer mensen onder de wapenen te krijgen."

Volgens CNN zou Poetin op 9 mei ook de oorlog verklaren aan Oekraïne. Tot nu omschrijft Moskou de oorlog als een "speciale militaire operatie" om Oekraïne te demilitariseren en denazificeren. Eind vorige week zei de Engelse Defensieminister Ben Wallace er zelfs rekening mee te houden dat Poetin die dag een wereldoorlog uitroept. Ook NAVO-topman David van Weel zei vrijdagavond dat dat "denkbaar" is.

'1 tot 1,5 miljoen extra troepen'

Bouwmeester acht vooral de kans op het afkondigen van grote mobilisatie door Poetin denkbaar. "Grote delen van het leger zijn al gemobiliseerd, maar in deel van de dienstplichtigen in Rusland niet. Het zijn bijvoorbeeld mensen die zijn afgezwaaid en in een grote reservepot terecht zijn gekomen. Op een gegeven moment worden ze geactiveerd."

Het is lastig te schatten hoeveel troepen Rusland op dit moment tot zijn beschikking heeft, zegt Bouwmeester. "De totale omvang wordt ongeveer geschat op 600.000 tot 700.000 militairen, hoewel Rusland de cijfers angstvallig stilhoudt. Komt er een algehele mobilisatie, dan komen er nog eens één miljoen tot 1,5 miljoen mensen bij." Wel hebben deze extra troepen een opfriscursus nodig, denkt de kolonel. "Er gaat nog wel wat water door de Rijn."

Met een Derde Wereldoorlog houdt Bouwmeester op dit moment minder rekening. "Mijn inschatting is dat hij al die militairen gaat inzetten voor die beslissende slag in de Donbas-regio. Het kan wel mogelijk zijn dat hij daarna met al die mensen denkt: ik kan ook de zuidelijke regio bezetten en Oekraïne afsluiten van de Zwarte Zee en de Zee van Azov."

Transnistrië

En dan is er nog Transnistrië, een streek in Moldavië die genst aan het westen van Oekraïne en mogelijk een nieuwe betekenis kan geven aan de oorlog. Transnistrië is pro-Russisch en heeft zichzelf onafhankelijk verklaard van Moldavië, al wordt het bijna door geen enkel land erkend. In 2014, na de annexatie van de Krim door Rusland, speelde het streven naar aansluiting bij Rusland er weer op.

Rusland heeft in Transnistrië drie bataljons gestationeerd, die tot nu toe afzijdig zijn gehouden van de oorlog. "Het zijn drie gevechtseenheden van zo'n 600 tot 800 militairen", weet Bouwmeester. "Er zit ook nog wat logistieke ondersteuning bij. Ze zijn tot nu toe nog totaal niet in de strijd betrokken geweest, maar er wordt gespeculeerd dat Poetin ook Transnistrië wil pakken."

Het conflict beperkt zich nu tot Oekraïne, "maar dan gaat het over tot een regionaal conflict. De vraag is dan hoe de wereld reageert. Laten we dat allemaal gebeuren of gaan we Rusland een halt toeroepen. Dat is iets wat binnen de NAVO en de wereldgemeenschap politiek besloten moet worden. Ik zie het niet snel gebeuren", doelt Bouwmeester op ingrijpen door het Westen, "want dan zal het helemaal uit de hand lopen", besluit Bouwmeester.

LEES OOK: Rusland lijkt trucje te herhalen: schijnreferenda in delen Oekraïne