Nederland kan Russische bezittingen nauwelijks bevriezen: ‘Hebben wij zelf jarenlang gefaciliteerd’

Rusland krijgt het ene na het andere sanctiepakket voor de kiezen, maar in Nederland lukt het maar nauwelijks om bezittingen van rijke Russische oligarchen en bedrijven te bevriezen. Slechts aan half procent van het in Nederland geparkeerde Russische geld is bevroren.

Het Financieele Dagblad kwam deze week met cijfers dat Rusland 80 miljard euro in Nederland heeft zitten. Daarvan is 400 miljoen euro bevroren, liet minister van Financiën Sigrid Kaag gisteren weten. Met bevroren bezittingen wordt overigens bedoeld, dat de persoon van wie het geld is, daar niet bij kan.

"Dat is heel weinig", zegt econoom Edin Mujagic bij Goedemorgen Nederland op NPO 1 over de 400 miljoen bevroren euro's van Rusland. "Maar je moet niet vergeten dat het niet zo is dat iedere Rus op de sanctielijst staat", plaatst Mujagic een kanttekening. Met andere woorden: je hoeft geen beslag te leggen op geld van Russen die niks met de oorlog te maken hebben.

Nederland 'doorsluisland'

Rekeningen bevriezen is geen abc'tje. Erachter komen van wie welk geld is, is moeilijk te achterhalen. "Vaak is het eigendom van een bedrijf, dat weer eigendom is van een BV, al dan niet gevestigd in een ander land", legt Mujagic uit.

Dit soort constructies heeft Nederland "jarenlang zelf gefaciliteerd", zegt Mujagic. Waardoor het voor buitenlandse bedrijven aantrekkelijk is om zich in Nederland te vestigen. "Het levert ook veel geld op, maar een van de schaduwkanten zie je nu."

Nederland kan getypeerd worden als 'doorsluisland'. Mujagic legt uit: "Het betekent dat je heel veel bedrijven hebt die een soort web vormen. Zelfs voor een expert is het heel moeilijk om daar doorheen te komen." En ook juridisch moet het "honderd procent" dichtgetimmerd zijn om na opgelegde sancties over te kunnen gaan op beslaglegging.

Fonds

De oorlog in Oekraïne heeft ook grote nadelige economische gevolgen voor Europa. Denk aan de stijgende inflatie, de torenhoge energierekening of de recordprijzen aan de pomp. Is het dan handig om daar als Europese Unie een speciaal fonds voor op te richten en te vullen met miljarden? "Dat ligt ontzettend voor de hand, maar je kunt niet alle problemen oplossen met steeds maar nieuwe fondsen op te richten", concludeert de econoom.

Zo had de EU recent nog een fonds (Europees Herstelfonds) opgericht om de economische klap op te vangen na de uitbraak van het coronavirus. Deze kent een omvang van 750 miljard euro. Net zoals bij alle andere fondsen, zou een eventueel oorlogsfonds ook gevuld moeten worden met geld. "Heel veel landen hebben dat niet", vertelt Mujagic.

Toekomstvisie

'Het maar laten gebeuren', vindt Mujagic geen strak plan. Het is "en en", zegt hij. Om te beginnen moet er goed gekeken worden naar wat er onmiddellijk gedaan kan worden om "het grootste leed te verzachten". Voor zowel ondernemers als burgers. Tegelijkertijd moet er volgens Mujagic rekening gehouden worden met de toekomst. "Denk na over het doorvoeren van hervormingen, om ervoor te zorgen dat je soortgelijke problemen niet meer hebt."

Bijvoorbeeld de prijs voor olie, die door de oorlog in Oekraïne alsmaar duurder wordt en ook blijft stijgen. "Als je dat nu al weet en je beperkt jezelf tot het compenseren van pijn hier en nu. Dan maak je hetzelfde probleem over vijf jaar weer mee als er nu geen structurele maatregelen genomen worden."

LEES OOK: ‘Boycot op Russische olie doet Nederland meer pijn dan het Kremlin’