Rutte wil ‘belangrijke rol toe-eigenen’ voor NAVO-top en ontmoet Erdogan

Premier Mark Rutte gaat vandaag op bezoek bij Recep Erdogan om te praten over de oorlog in Oekraïne. De Turkse president heeft contacten met zowel de Oekraïense president Volodimir Zelenski als Russische president Vladimir Poetin en probeert tussen beide partijen te bemiddelen. Rutte hoopt dat daarin ook een rol voor hem is weggelegd.

Poetin en Zelenski aan dezelfde tafel krijgen, dat zal het doel zijn van Rutte, vertelt Laurien Crump, universiteit hoofddocent internationale betrekkingen, bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Invloed Erdogan

Makkelijker gezegd dan gedaan. Zelenski vraagt al langer om een ontmoeting met zijn Russische ambtcollega, maar Poetin geeft daar geen gehoor aan. Vooralsnog zijn het lagere delegaties die met elkaar om tafel gaan en vanuit Russische kant zonder mandaat. Er precies achterkomen wat Poetin wil, is dus lastig. "Ik denk dat Rutte met Erdogan wil kijken hoe zij daarin kunnen meedenken."

Of Erdogan dit ook kan verwezenlijken, lijkt onzeker. "Zijn invloed is niet zo groot dat hij Poetin ertoe kan brengen." Maar indien wel, dan zou Erdogan een "logische bemiddellaar zijn", erkent Crump. Omdat enerzijds Turkije een NAVO-lidstaat is, maar anderzijds niet meedoet aan de sancties die Rusland zijn opgelegd.

'Rusland rekt tijd'

Het Kremlin geeft aan dat een gesprek tussen Poetin en Zelenski er vooralsnog niet inzit. Het is echter wel noodzaak om dit voor elkaar te krijgen, want deskundigen zeggen dat een oorlog aan de onderhandelingstafel eindigt.

Waarom Poetin niet aanschuift, heeft met de huidige stand van zaken in Oekraïne te maken. De oorlog loopt voor de Russen nog niet helemaal volgens plan. Dus wil Poetin nog even "tijd rekken, om zoveel mogelijk winst te behalen", zegt Crump. Want "hoe meer militaire winst je behaalt, hoe meer je de overhand in de onderhandelingen hebt en de tegenpartij tot concessies kan dwingen".

Crump legt uit hoe je Poetin wel aan tafel krijgt. "Er moet een situatie ontstaan waarbij of Poetin het gevoel heeft dat hij genoeg in zijn zak heeft om te onderhandelen en zijn zin te krijgen. Of waarbij de situatie voor de Russen dusdanig dramatisch is dat het in Poetins belang is om zo snel mogelijk een einde aan deze oorlog te maken." Vanuit Russisch perspectief is van een van beide volgens Crump nog geen sprake.

Relatie Turkije Nederland

Het is best bijzonder te noemen dat Turkije en Nederland de handen ineenslaan. De relatie tussen beide landen is niet altijd goed geweest, maar de oorlog in Oekraïne heeft die status doen veranderen. "In het licht van deze oorlog verbleken tegenstellingen uit het verleden", verklaart de universitair docent. "Omdat de doelstelling om deze oorlog te stoppen en de Oekraïense bevolking uit de klauwen van Poetin te krijgen overschaduwt alles."

Crump erkent wel dat de beweegredenen voor Rutte en Erdogan om samen te werken anders zijn. "Het zou Erdogan in eerste instantie niet om mensenrechten gaan, maar het is wel in zijn belang om de oorlog zo snel mogelijk te stoppen. Hij keurt de oorlog ook echt af." Daarnaast deelt Turkije een grens met Oekraïne en Rusland. "Voor Turkije is deze oorlog veel beangstigender dan die voor ons is."

En de rol van bemiddellaar heeft ook zo zijn betekenis. "Daarmee stijgt Erdogan boven de partijen uit en wordt hij een sleutel in het oplossen van dit conflict." En in het mogelijk oplossen van het conflict "eigent Rutte zich ook een belangrijke rol toe". Door in de aanloop naar de NAVO-top al met een paar "cruciale spelers" te spreken.

LEES OOK: Onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland nog niet over ‘grote vragen’, China kijkt toe