Cyberaanvallen en nepnieuws: ‘Onze eigen regels zijn onze derde vijand’
Het is belangrijk om de emoties achter de gruwelijke beelden van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne te kunnen begrijpen. Volgens oud-directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) Pieter Cobelens moeten we er alleen wel voorzichtig mee doen, omdat er veel nepnieuws circuleert.
“Je wordt natuurlijk boos als je ziet dat kinderen en mensen om het leven komen. Of je krijgt een misplaatst blij gevoel als er een Russische tank wordt opgeblazen”, zegt Cobelens in Goedemorgen Nederland op NPO1. “Maar”, zegt hij: “Beide kanten hebben er baat bij om dat soort effecten te creëren.”
Sleepwet
Het belang om nep- en echt nieuws van elkaar te onderscheiden is enorm. In Nederland wordt dit gedaan door inlichtingendiensten. “Hoe meer informatie je uit verschillende hoeken krijgt, hoe moeilijker het te manipuleren is”, zegt Cobelens. “Maar wat hebben wij gedaan in Nederland, we hebben een wet aangenomen die de ‘Sleepwet’ heet, waardoor we het die inlichtingendiensten hartstikke moeilijk maken.”
Tweede Kamerlid voor de VVD, Ruben Brekelmans, is het eens met Cobelens: “In zo’n oorlogssituatie als deze is het belangrijk dat je tot de juiste informatie komt en die ook kunt delen. En dat daar dan niet allerlei ingewikkeldheden in de weg zitten, waardoor je niet snel kunt handelen.” Volgens Brekelmans is de afweging tussen privacy en belang altijd een grijs gebied. “Maar het is nu een oorlogssituatie en dus zul je die afwegingen anders moeten maken.”
Gevaar cyberaanvallen
Er zijn allerlei voortekenen waardoor de dreiging van cyberaanvallen vanuit Rusland op het Westen reëel te noemen is. Volgens Brekelmans moeten we nu vooral kijken naar wat ons in de weg zit om onze nationale veiligheid in gevaar brengt. “Als je daar voorbereidingen voor wil treffen om ons daartegen te beschermen dan kan het ook zijn dat je dingen moet doen die niet helemaal in lijn zijn met de sleepwet. Daar zullen we kritisch naar moeten kijken, anders zetten we onze eigen veiligheid op het spel.”
“Iedereen kijkt naar Oekraïne en ondertussen let niemand meer op de achterdeur”, zegt Cobelens. “En onze achterdeur, cyber, is een van de meest kwetsbare dingen we in onze samenleving hebben.” Nederland is een van de meest gedigitaliseerde landen van de wereld, legt Cobelens uit. “Als we alle maatregelen die we tegen Poetin nemen, omkeren en op onszelf richten, dan valt onze samenleving stil. En als onze samenleving stilvalt door cyberaanvallen van bijvoorbeeld Poetin, dan kan dat een reden zijn voor ons om Artikel 5 aan te vragen.” Artikel 5 houdt in: ‘een aanval op 1 is een aanval op allen’ vanuit de NAVO.
‘Knappe koppen’
De inlichtingendiensten worden wel degelijk dwars gezeten door de ‘knappe koppen’ bij de overheid. “Nu is het zaak dat die knappe koppen die wij bij het bedrijfsleven hebben, weten te mobiliseren”, zegt Cobelens. “We moeten proberen de kennis en de kunde die we hebben, niet dwars te laten zitten door onze eigen regels. Onze eigen regels zijn onze derde vijand.”
Tweede Kamerlid voor de VVD, Ruben Brekelmans, is het ermee eens en heeft ook geopperd in de Tweede Kamer om zowel cyberexperts van de overheid, als uit het bedrijfsleven, bij elkaar te brengen in een nationaal crisisteam. “We staan mogelijk voor een ongekende cyberaanval.”
Door: Menen Seijkens
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid. Klik hier
De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) heeft de afgelopen dagen meer dan twintig ondernemers aangehouden in een zaak die draait om fraude met coronasteun, zo…
Lees meerDe op handen zijnde toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO “verandert het geopolitieke landschap in één klap”. Dat zei oud-ambassadeur, en voormalig directeur…
Lees meerDe Zweedse regering heeft “formeel besloten” om het lidmaatschap van de NAVO aan te vragen, meldt premier Magdalena Andersson. De aanvraag zal zo spoedig mogelijk…
Lees meerHet aantal politiemedewerkers dat een disciplinaire maatregel opgelegd kreeg of werd ontslagen is vorig jaar licht gedaald, zo meldt de politie maandag vooruitlopend op de…
Lees meerEen grote NAVO-oefening, waar 15.000 militairen uit 14 landen aan meedoen, start vandaag in Estland. Ook Finland en Zweden, landen die zich bij de NAVO…
Lees meerPremier Mark Rutte is vandaag in Bulgarije om de Nederlandse militairen die deelnamen aan de NAVO-troepenmacht te bezoeken. Ook staat een ontmoeting met de Bulgaarse…
Lees meerTitus Brandsma (1881-1942) is zondagochtend heiligverklaard door paus Franciscus. Hij was een Nederlandse karmelietenpater, hoogleraar en journalist. Zo’n vijfhonderd Nederlanders waren afgereisd naar Rome voor…
Lees meerDe Nederlandse horeca is bezig aan een opmars. In een razendsnel tempo zelfs, schrijft ING in een rapport. Er wordt dit jaar in de horecasector…
Lees meerVolgens viroloog Ab Osterhaus moeten we er rekening mee houden dat we nog niet van corona af zijn. “Nieuwe varianten zullen komen, zelfs in de…
Lees meerVandaag Inside keert vanavond na een korte periode van afwezigheid weer terug op televisie. Wilfred Genee, René van der Gijp en Johan Derksen krijgen van…
Lees meerStaatssecretaris van Asiel en Migratie, Eric van der Burg, overweegt dwangmaatregelen om gemeenten zo ver te krijgen dat ze asielzoekers opnemen voor wie geen plek…
Lees meerDe Europese Commissie presenteert deze week haar plannen voor een Europa zonder Russische energie. Een plan met een prijskaartje van bijna tweehonderd miljard euro. Menno…
Lees meerHet is een historische dag voor Finland en Zweden. Beide landen die altijd neutraal zijn geweest staan op het punt om lidmaatschap aan te vragen…
Lees meerOp de snelweg A4 is de Ketheltunnel bij Rotterdam in beide richtingen dicht vanwege twee zieke personeelsleden die ingepland stonden maandagochtend vroeg de tunnel te…
Lees meerIn Zoetermeer is zondag een gewonde gevallen door een schietpartij iets na 14.30 uur bij een speeltuin op de Paganinirode. Na het schietincident zijn meerdere…
Lees meer