Biden haalt in State of the Union hard uit naar ‘dictator’ Poetin en wil achter olichargen aan

De eerste State of the Union van de Amerikaanse president Joe Biden stond dinsdagavond (lokale tijd) bijna volledig in het teken van de oorlog in Oekraïne. Biden sprak steun uit voor Oekraïne en haalde meerdere keren uit naar de Russische president Vladimir Poetin, die hij op enig moment "dictator" noemde.

Tijdens deze 'troonrede' voor de leden van het Congres, waarin het staatshoofd de belangrijkste plannen uiteenzet, zei Biden dat "Amerikaanse diplomatie ertoe doet" en dat Poetin een ernstige misrekening heeft gemaakt bij het binnenvallen van Oekraïne.

In navolging van zijn eerdere opmerkingen over de invasie omschreef Biden de oorlog in Oekraïne als "met voorbedachten rade en niet uitgelokt". Poetin "verwierp pogingen tot diplomatie", zei hij. En, opnieuw over Poetin: "Hij dacht dat het Westen en de NAVO niet zouden reageren. En hij dacht dat hij ons hier thuis kon verdelen. Poetin had ongelijk. We waren er klaar voor."

Biden benadrukte dat de VS Oekraïne niet militair zullen bijstaan met troepen op de grond in het conflict met Rusland. Maar hij zei ook dat als Rusland een van de NAVO-landen militair bedreigt, het land daartoe wel bereid is.

Kliek rond Poetin

"Er was verwacht dat hij over Oekraïne zou spreken. Maar dat hij zo duidelijk zei: 'wij gaan achter de fondsen van de olichargen aan', de kliek rond Poetin die dit regime in stand houdt, is opvallend en belangrijk", zegt Amerikadeskundige Jan-Kees Emmer in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het plan van Biden is om het geld af te nemen van de mensen rond Poetin, zegt Emmer. "De hoop is dan dat zij tegen Poetin opstaan, omdat hun bezittingen verdampen. Het is een belangrijk signaal naar de machtige mensen rond Poetin. De Russische leiding is een soort maffia-achtige structuur, waar die olichargen een essentieel deel van uitmaken."

Niet mengen

In navolging van Europa sluit de Verenigde Staten het luchtruim voor Russische toestellen. Ook zullen de VS vluchten vanuit het Amerikaanse luchtruim naar Rusland verbieden. Maar Biden wil geen no flyzone, waar de Oekraïense president Volodymyr Zelensky toe had opgeroepen. "Dat wil hij niet vanwege het feit dat dat echt zou betekenen dat de NAVO zich in die oorlog zou moeten mengen. Als je een no flyzone instelt, moet je het ook naleven", zegt Emmer.

"Daar heb je vliegtuigen voor nodig en het zou zo kunnen zijn dat NAVO-toestellen Russische toestellen moeten gaan neerhalen", legt hij uit. "Dat wil Biden niet. Amerika probeert directe betrokkenheid te vermijden. Hij benadrukte ook dat Amerika op dit moment niet zelf gaat vechten."

Op dit moment, dus. Als zich in Oekraïne "een humanitaire ramp afspeelt", zou Biden zijn standpunt kunnen veranderen, denkt Emmer. "Bijvoorbeeld omdat Kiev van deur tot deur moet worden veroverd. Als de doden zich opstapelen in de straten, weet je niet wat de publieke opinie doet. Moet er dan toch niet worden ingegrepen? Over de verre toekomst kunnen we echt nog niks zeggen."

'Enorm dilemma'

"Amerika wil niet betrokken raken, omdat dan de NAVO betrokken is", zegt strategisch analist van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) Patrick Bolder. Als één van de NAVO-landen in oorlog geraakt, moet alle andere landen hulp bieden. "De wapenleveranties die al gebeurd zijn vanuit Europese landen, zijn nadrukkelijk niet onder die van de NAVO geleverd, maar onder de noemer van de Europese Unie. Juist om de NAVO uit het conflict te houden."

Bolder ziet dat in Nederland de publieke opinie zich steeds meer uitspreekt voor ingrijpen in Oekraïne. "Als we iets moeten doen, beseffen wij dan de gevolgen ervan?", vraagt hij zich af. Volgens hem is het belangrijk om ons af te vragen wat Westerse landen kunnen doen, zonder in gevecht te komen. "Het is een verschrikkelijke afweging, een enorm dilemma."

Maar "we hebben ook allemaal 'the responsibility to protect' ondertekend als moderne landen. De krijgsmacht is er ook voor het brengen van stabiliteit en vrede in andere landen. Maar het is een politieke beslissing", besluit hij.

LEES OOK: EU blokkeert zeven Russische banken van betaalsysteem SWIFT en verbiedt ‘Kremlinmedia’