Het hele jaar havermelk drinken maar wel op vakantie naar Bali? ‘Bijstandsmoeder in consumptiegedrag duurzamer dan rijk gezin’

Millennials zijn zich als geen ander bewust dat er iets moet gebeuren om klimaatverandering tegen te gaan en willen dan ook graag hun steentje bijdragen. Zo laten velen vlees wat vaker staan, of doen ze havermelk in hun koffie in plaats van koeienmelk. Maar het kopen van duurzamere producten is vaak duurder en daarmee niet weggelegd voor mensen die al op een houtje moeten bijten. Toch leven mensen met een lager inkomen vaak duurzamer dan degenen die liters aan havermelk inslaan. Hebben al die duurzame keuzes dan wel zin?

“Als we een hoger inkomen hebben geven we vaak ook meer uit en gaan we meer producten kopen, en die producten hebben in zijn totaliteit ook een milieu-impact”, legt econoom Herman Vollebergh van Planbureau voor de Leefomgeving uit in Stand van Nederland: Generatie Next.

Dat is wellicht even slikken voor de duurzame persoon met een geïsoleerd huis en elektrische auto. “We kunnen constateren dat degene die een laag inkomen heeft, bijvoorbeeld een bijstandsmoeder- of vader, die dan weliswaar een plofkip koopt, toch in zijn of haar consumptiegedrag eigenlijk milieuvriendelijker bezig is dan het grote, rijke gezin dat een beetje sojamelk drinkt, maar dan wel naar een weekje naar Bali op vakantie gaat”, zegt Vollebergh.

‘Krediet doe je in één keer teniet’

Want als je het hele jaar geen vlees gegeten hebt en enkel havermelk gedronken hebt, heb je “in ieder geval het minimum gedaan wat noodzakelijk is”, zegt de econoom. “Maar het is niet genoeg. Je hebt heel wat krediet opgebouwd voor de maatschappij door al die inspanningen te verrichten, maar die doe je dan in één keer teniet met een vliegvakantie naar Bali. Heel veel CO2-emissies, en zeker als je maar een weekje gaat doe je per uurtje vakantie wel een slechte deal.” Je kunt beter op fietsvakantie gaan, zegt Vollebergh.

Dat zal voor veel jongeren niet erg aanlokkelijk klinken. Volgens Vollebergh kan je daarom misschien beter denken aan een ‘koolstofbudget’. Dat houdt dat je een X bedrag kunt uitgeven aan CO2 per jaar. “Dan heb je je havermelk gedronken, maar kan je uiteindelijk wel naar Bali omdat je verantwoordelijk bent voor evenveel CO2-emissies als degene die een plofkip eet en niet naar Bali gaat, maar een fietsvakantie neemt.”

Als er een generatie is die weet dat ze iets moeten doen om de aarde te behouden, dan zijn het de millennials. Principes lijken steeds heiliger te worden, maar tegen welke prijs? En heeft het überhaupt zin?

Want hoe vervuilend we zijn, wordt volgens de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving voor 60% bepaald door ons inkomen. De inhoud van je portemonnee speelt voor je duurzame gedrag een veel grotere rol dan je opleiding of politieke voorkeur.

Kijk donderdag 24 februari om 21.00 naar deze aflevering, op NPO 2. Oude afleveringen kun je hier terugkijken.

Door: Redactie