Ex-lid van de Hofstadgroep Jason Walters over interne strijd en deradicalisatie: ‘Het is vrij zeldzaam’

Het was de week van Soumaya Sahla, de inmiddels ex-adviseur van de VVD. Ze stapte op en betuigde spijt, voor de eerste keer, voor haar daden als lid van de extremistisch-islamitische Hofstadgroep, waarvoor zij werd veroordeeld. Jason Walters was óók lid van die groep en ‘deradicaliseerde’, net als Sahla, in de gevangenis. Bij In de Kantine op NPO Radio 1 probeert hij een inzicht te geven in de interne strijd die dat veroorzaakt en geeft hij antwoord op de vraag of deradicalisatie wel bestaat. “Het is vrij zeldzaam.”

Daarover schreef Walters vandaag al in Elsevier Weekblad. Walters kwam in 2013 vervroegd vrij, nadat hij op zijn 19e dertien jaar cel kreeg voor het gooien van een handgranaat naar de politie. Er raakten vier mensen gewond. Eén van de agenten is voor zijn leven verminkt.

Maar waarom geloofde de inmiddels 36-jarige Walters dan op dat moment dat het gooien van die handgranaat een goed idee was? “Je gelooft heel erg in een bepaald gedachtegoed dat gewoon abject is. Je bent er op dat moment in het diepst van je ziel van overtuigd dat dat juist is. De islam is een religieuze ideologie, dus er zit ook een godsdienstig component aan”, legt hij uit. “Het is eigenlijk het idee dat je doet wat God goed vindt. Het is een overtuigingsdelict. Dat is wat het terrorisme maakt.”

Over de precieze kwestie rond Sahla wil Walters zich niet uitlaten. “Ik vind dat de samenleving daar een oordeel over moet vellen, en dat ik niet in de positie ben daar een mening over in te nemen”, zegt hij. “Maar ik probeer in elk geval een inzicht te geven in hoe iemand die uit zo’n extremistische beweging is gestapt, wat voor interne strijd zo’n persoon kan voeren.”

Walters ontmoette Sahla in de gevangenis

Walters heeft Sahla ook ontmoet in de gevangenis, zo vertelt hij. “Ik ken haar niet van ‘buiten’. De Hofstadgroep heeft na 2004 een soort van doorstart gemaakt, en daar ontstond een nieuw netwerk uit. Zij zat in die tweede fase, dus ik kende haar buiten niet.” Op de afdeling hebben ze elkaar gesproken, onder meer over die deradicalisatie, maar daar wil Walters zich verder niet over uitspreken. “Maar mijn indruk is dat die ontwikkeling bij ons min of meer gelijk is gegaan.”

PVV-leider Geert Wilders, die de noodklok luidde over Sahla, twijfelt eraan of mensen überhaupt kunnen deradicaliseren. Net als de bloedeigen zus van Soumaya, Karima Sahla, die gespecialiseerd is in preventie van radicalisering. Zij verklaarde “nog nooit concrete voorbeelden te hebben gezien dat er iemand van radicalisering is genezen”. “Wie dat woord (deradicaliseren, red.) bedacht heeft, gelooft in sprookjes”, aldus Karima Sahla in de documentaire The Good Terrorist.

“Ik denk dat het in principe wel mogelijk is voor iemand om te breken met een beweging, om eruit te stappen. Ik denk dat dat kan”, zegt Walters. Maar het komt nauwelijks voor. “Als we het hebben over de generaties jihadisten in Nederland, het aantal mensen dat echt uit die beweging is gestapt is op één hand te tellen”, aldus Walters. “Als je het hebt over de laatste generaties, de Syriëgangers, heb je het ook over een klein handvol mensen.”

‘Je bent verstrengeld met zo’n ideologie’

Zijn eigen deradicalisatie begon met twijfel, zegt Walters. “Aan de onwrikbare waarheid en autoriteit van de ideologie, van het geloof. En dat wordt opgevolgd door een keuze: ga ik hierin verder of niet?”, legt hij uit. “Het vergt een stap. Je bent verstrengeld met zo’n ideologie, het bepaalt je wereldbeeld, het bepaalt je identiteit. Je hebt idee dat je offers hebt gemaakt voor zo’n gedachtegoed, en je wilt niet dat dat allemaal voor niets is geweest.”

En dat veroorzaakt die innerlijke gewetensstrijd. “Je moet eerlijk naar jezelf leren te zijn en je moet accepteren dat alles waar je op dat moment in gelooft niet alleen onwaar is, maar dat dit ook fundamenteel immoreel is.”

Je bekijkt het hele fragment uit In de Kantine hierboven. Uitzendingen luister je hier terug.

LEES OOK: Soumaya Sahla legt functie neer: ‘VVD is gezwicht voor de druk van Wilders’

Door: Redactie