“Hij was streng, maar wel iemand die enorm het belang van zijn cliënten in het oog hield”, zegt rechtbankverslaggever Saskia Belleman over Max Moszkowicz sr. De voormalig advocaat overleed gisteren op 95-jarige leeftijd. Hij stond beruchte criminelen bij, zoals de Heinekenontvoerders, en was één van de eerste advocaten die in de media op de voorgrond trad.
“Hij zei altijd: ik sta hier niet om het misdrijf te verdedigen, maar wel degene die het misdrijf heeft begaan”, typeert Belleman hem in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Er zitten altijd meer kanten aan een verhaal dan op het eerste oog lijkt. Iemand kan in staat zijn om iets verschrikkelijks te doen. Maar als je hoort waar het uit voorkomt, krijg je toch vaak een ander beeld. Max Moszkowicz was als geen ander in staat om dat beeld te schetsen.”
In de rechtbank waren de ogen vaak op Moszkowicz gericht, zegt Belleman. “Hij sprak bloemrijk en zat nooit om een woord verlegen. Maar hij hield ook wel van een beetje theater. Mijn collega Fred Soeteman beschreef ooit een incident in de rechtszaal waarbij hij probeerde aan te tonen dat iemand met een groot mes in zijn broekband echt nog wel in staat is om rare capriolen uit te halen. Dat deed hij door in toga voor de ogen van de verbijsterde rechters een koprol te maken. Dat heb ik daarna nooit meer gezien.”
‘Strafrechtadvocatuur op de kaart gezet’
Uit de advocatuur kwamen donderdag tal van reacties na het overlijden van Moszkowicz. Strafrechtadvocaat Geert-Jan Knoops werkte jarenlang onder hem en schoof gisterenavond aan bij Op1. “We mochten hem niet tutoyeren. Hij was streng, maar wel erg sympathiek”, zei Knoops. “Als je van hem een briefje kreeg ‘dank voor je inzet’, was dat heel wat. Hij eiste het optimale van zijn mensen.”
Volgens Knoops was Moszkowicz van grote waarde voor de ontwikkeling van het vak. “Wat kenmerkend voor hem was, is dat hij de hele strafrechtadvocatuur op de kaart heeft gezet en met name een andere dimensie van het pleiten.”
Peter R. de Vries
Royce de Vries, zoon van voormalig strafrechtadvocaat en misdaadverslaggever Peter R. de Vries, noemde Moszkowicz op Twitter een ‘grootheid in de strafrechtadvocatuur’ en ‘de juridische leermeester van mijn vader’.
Tekst gaat verder onder tweet.
Moszkowicz heeft “heel erg veel betekend” voor Peter R. de Vries, weet Belleman. “In de zin van het vertellen hoe het strafrecht werkt. Peter R. was destijds natuurlijk nog vrij jong en moest nog veel leren op dat gebied. Moszkowicz was als geen ander in staat om dat te doen.”
“Het grappige is dat Peter R. de Vries natuurlijk ook de journalist was die voor De Telegraaf achter de Heinekenontvoerders aanging en aan de andere kant van het verhaal zat”, zegt Belleman. Moszkowicz stond de Heinekenontvoerders destijds bij, in een van de meest geruchtmakende strafzaken uit de Nederlandse rechtbankgeschiedenis.
Auschwitz
Moszkowicz werd in Duitsland geboren. In 1933 vluchtte hij met zijn moeder en zijn jongere zusje naar Nederlands Limburg; zijn vader zat toen tijdelijk gevangen wegens diens activiteiten voor de sociaaldemocratische beweging. In de Tweede Wereldoorlog belandde het gezin Moszkowicz in het vernietigingskamp Auschwitz.
De moeder van Moszkowicz, zijn jongere zusje en 2-jarige broertje werden direct na aankomst vergast. Vader Abraham werd later vermoord. Na zijn terugkeer werd hij opgenomen in een Limburgs gezin, waar hij zijn latere echtgenote zou vinden.
Op 12 juni 1958 werd Moszkowicz als advocaat beëdigd. Na een avondstudie – Moszkowicz runde eerst een textielbedrijfje. Hij zou uitgroeien tot ’s lands bekendste strafadvocaat, opererend vanuit een statig kantoor aan de Wilhelminasingel in Maastricht.
Het feit dat zijn vier zonen Bram, David, Robert en Max eveneens advocaat werden, droeg bij aan zijn roem: er was sprake van een heuse dynastie. Bram werd van de advocatenzonen veruit het beroemdst. Dat zowel hij als zoon Robert later uit de advocatuur werden gezet voor overtredingen, maakte vader Moszkowicz door zijn medische toestand niet bewust meer mee. In 2004 kreeg hij een beroerte.
Grote zaken
Samen met zoon Bram deed Moszkowicz sr. een aantal grote zaken. In de jaren negentig verdedigden zij een van de grootste hasjhandelaren uit de Nederlandse misdaadgeschiedenis: Johan V., alias de Hakkelaar. De Surinaamse ex-legerleider Desi Bouterse wilde Moszkowicz niet verdedigen, uit respect voor zijn advocatenvriend Gerard Spong, die vrienden had onder de slachtoffers van de Decembermoorden. Bram nam de verdediging van Bouterse wél op zich. In de jaren tachtig nam het familiehoofd Bram mee toen hij de Heinekenontvoerders Willem Holleeder en Cor van Hout bijstond. Beiden zouden in latere verwikkelingen met justitie de firma Moszkowicz trouw blijven.
De oude Moszkowicz stond bekend om het gevoel dat hij voor zijn clientèle aan de dag legde. Het zijn allemaal mensen van vlees en bloed, zo redeneerde hij, die recht hebben op een zo goed mogelijke verdediging. “Ik verdedig niet de daad, maar de dader. Als je de achtergrond bekijkt van een verdachte of veroordeelde, ontstaat er een heel ander verhaal”, zei hij.
LEES OOK: Voormalig advocaat Max Moszkowicz sr. overleden
Door: Peter Visser
