Voorzitter Raad voor de rechtspraak: Nederlanders moeten in de spiegel kijken na moord op Peter R. de Vries
Nederlanders moeten eens goed in de spiegel kijken na de schok over de moord op misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Dat zegt voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves tegen het Algemeen Dagblad. We moeten ons afvragen hoe we ons verhouden tot zware misdaad en wat we in stand houden, stelt hij.
"Er zijn weinig feesten nu, maar tot voor corona waren er veel feesten waar harddrugs innemen een vanzelfsprekendheid was", zegt Naves tegen de krant. "Na de aanslag op Peter R. de Vries wel zeggen ‘dit willen we niet’ en dan ’s avonds naar een feest waar toch een pilletje wordt geslikt."
En het gaat om meer dan alleen drugsgebruik. Het gaat ook om bijvoorbeeld de verhuur van gebouwen voor de productie. "Of om de detailhandel, waar mensen met grote hoeveelheden cash dure producten kopen. De samenleving moet niet wegkijken."
'Met alles rekening houden'
Volgens Naves is de georganiseerde misdaad tot heel veel in staat. Hij wijst niet alleen naar de moord op De Vries, maar ook naar de liquidatie van advocaat Derk Wiersum in 2019, toen hij kroongetuige Nabil B. bijstond in het Marengo-proces tegen topcrimineel Ridouan Taghi. Ook De Vries stond B. bij, als vertrouwenspersoon.
"Ik weet niet hoe het klimaat zich in Nederland zal ontwikkelen. Ik heb geleerd, door de moord op Derk Wiersum en dit jaar Peter R. de Vries, dat we niet naïef moeten zijn, maar met alles rekening moeten houden."
'Hoe verhouden we ons tot harddrugs?'
Hij vindt dat de georganiseerde misdaad in stand wordt gehouden. "Uiteraard is de dood van Peter R. de Vries niet wat de samenleving wil, maar die zal zich ook de vraag moeten stellen: hoe verhouden wij ons tot - ik noem maar wat - harddrugs?".
Hij noemt het "gelukkig" dat de samenleving geschokt was na de moorden op De Vries en Wiersum. "Maar na de emotie moet je jezelf ook vragen gaan stellen. Of je niet met elkaar een systeem in stand houdt dat criminaliteit steunt en sponsort. Door drugsgebruik."
De Raad voor de rechtspraak kijkt ook naar zichzelf. Zo wordt onderzocht hoe rechters stand kunnen houden nu ook hun veiligheid bedreigd wordt tijdens grote prosessen tegen zware criminelen, zegt Naves. Ook wordt de rol van de rechtsspraak in de toeslagenaffaire onderzocht.
D66 wil kijken naar legalisatie: 'Geen oorlog die je wint'
D66-Kamerlid Jan Paternotte noemt drugs "het verdienmodel van de onderwereld". Zijn partij is voor de legalisatie van verschillende (soft)drugs. "De grootste fans van een oorlog tegen drugs zijn uiteindelijk de maffia die er heel veel geld aan verdienen", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Daarom vind ik het heel goed dat er nu een staatscommissie komt die bijvoorbeeld voor MDMA gaat kijken of het verstandig is dat je dat op dezelfde manier in het criminele circuit houdt."
Maar of legalisatie de oplossing is in de strijd tegen de georganiseerde misdaad, is maar de vraag. 80 procent van de drugs die in Nederland wordt geproduceerd, is bestemd voor het buitenland, waar het (ook) illegaal is. "Je ziet dat Amerika heel lang de oorlog tegen drugs heeft gevoerd en dat drugsbaronnen daar ontzettend veel geld aan verdienden. Ze probeerden het jaren en jaren vol te houden, maar het is geen oorlog die je wint", reageert Paternotte. "Je ziet dat ze daar nu een andere aanpak proberen. Want wil je het verdienmodel van criminelen laten bestaan?"
Ook loopt Nederland volgens Paternotte niet meer voorop als het gaat om een progressief drugsbeleid. Heel lang was Nederland het enige land dat voor softdrugs een gedoogbeleid had." Inmiddels zijn we ingehaald door andere landen, stelt de D66'er. "Er zijn meer Europese landen, zoals Denemarken, die stappen zetten, waardoor we echt niet meer het land zijn met het meest losse drugsbeleid van Europa. Iedereen voert deze discussie. In Amerika zijn veel staten die het gelegaliseerd hebben."
Daarom zou het volgens hem niet zinloos zijn om weer voorop te lopen. "Een wereldregering die het besluit voor alle landen is er gelukkig niet. Maar dat steeds meer landen van elkaar leren, lijkt me verstandig. Volgens mij zijn criminelen daar de grootste tegenstander van."