Vrees voor code zwart blijft: ‘Staan voor ongekende keuzes’

De berichten wisselen: zijn ziekenhuizen nu wél of niet in de buurt van de beruchte ‘code zwart’? Volgens ziekenhuisbestuurder Sophia de Rooij staan veel ziekenhuizen op het randje. “Er zijn ziekenhuizen in het zuiden van het land die zeggen: We zitten er in feite eigenlijk al in”, vertelt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “We staan voor keuzes die ongekend zijn, die we nog nooit eerder aan de orde hebben gehad.”

Het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) heeft demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gevraagd de laatste fase vóór code zwart af te kondigen. Het gaat dan om fase 2D. “Dat betekent eigenlijk dat de verspreiding over Nederland en alle ziekenhuizen geoptimaliseerd wordt”, legt bestuurder van het ziekenhuis Amstelland uit. “Het betekent dat er een centrale coördinatie is om patiënten in andere ziekenhuizen over te nemen.”

Als er technisch over gesproken wordt komt 2D technisch gezien vóór fase 3, zegt De Rooij. “En 3 wordt weer onderverdeeld in 3A en 3B. 3B is code zwart.”

Komende weken worden ingewikkeld

In de komende weken wordt het “erg ingewikkeld” om patiënten goed te verspreiden, zegt De Rooij. “Ook al zouden de voor nu geschetste maatregelen vandaag ingaan, zullen het aantal ziekenhuisopnames de komende twee weken nog steeds stijgen”, zegt ze. “Dat betekent dat je in feite op jezelf aangewezen bent, omdat je patiënten niet naar een ander ziekenhuis kunt verplaatsen. Het betekent ook dat wij opnemen wat we dan moeten opnemen aan patiënten, maar op een gegeven moment stopt dat. Tot die tijd proberen we alles te benutten, dat is de code 3A, wat mogelijk is.”

Officieel wordt code zwart door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport afgekondigd. “Code zwart begint ergens in een ziekenhuis, in een regio, en verspreidt zich dan over het land.”

Het ziekenhuis van De Rooij is zich in ieder geval intern aan het voorbereiden. “We hebben een landelijk protocol. We zijn bezig om dat intern weer op te starten.”

Hoe ziet code zwart er precies uit?

Maar hoe ziet zo’n code zwart er precies uit? In het uiterste geval moeten artsen kiezen wie ze wel of niet behandelen. “Daarbij wordt in eerst instantie vooral gekeken naar levensverwachting”, vertelt voorzitter van de triagecommissie van het Erasmus MC, Rozemarijn van Bruchem-Visser. “En mensen met een langere levensverwachting, daar zijn een aantal criteria voor opgesteld, krijgen op dat moment wel een ic-bed. Mensen die een hele korte levensverwachting hebben niet.”

Bruchem-Visser geeft een voorbeeld: “Iemand met een zeer beperkte levensverwachting door een onderliggende aandoening, zoals bijvoorbeeld een kanker, voldoet op dat moment niet meer aan de verscherpte criteria. Hij of zij komt dan niet meer op de intensive care terecht.”

Waar je vandaan komt, of je nu arm of rijk bent, of je wel of niet gevaccineerd bent, of je door je eigen schuld een auto-ongeluk hebt gekregen of dat je onschuldig slachtoffer bent, dat maakt allemaal niets uit, besluit de internist.

Het Amstelland wil in ieder geval vermijden dat mensen die een rechtstreekse behandelrelatie met de patiënt over de behandeling moeten oordelen, zegt De Rooij. “Er komt een triage-commissie en die hanteert deze criteria. Daar zit bijvoorbeeld een jurist in.”

Maar hoe dan ook komen mensen in gewetensnood. “We vinden het belangrijk om een veilige omgeving te creëren, zodat we ons werk zo lang mogelijk zo goed mogelijk kunnen doen. En dit raakt de professionele identiteit van mensen.”

Extra beveiliging

Ook is er angst voor agressie vanuit familieleden als er met hen gecommuniceerd moet worden dat hun dierbare niet behandeld kan worden. “Dat gesprek moet met de familie en partners aangegaan worden, en dat zijn geen gemakkelijke gesprekken”, zegt De Rooij. “Die zijn al steeds moeilijker aan het worden, maar dit staat ons allemaal te wachten.”

Daarom wordt er ook rekening gehouden met meer beveiligers op de vloer. “En er zijn natuurlijk andere beveiligingsmaatregelen waar we niet over praten. We bereiden ons in alle opzichten voor.”

Ziekenhuispersoneel heeft dit nog nooit mee hoeven te maken, zegt De Rooij. “Zelfs bij andere pandemieën hebben we nog nooit hoeven kiezen tussen twee patiënten die allebei behandeld kunnen worden.”

LEES OOK: Huisartsen: alleen hoogstnoodzakelijke zorg nog uitvoerbaar

Door: Redactie