Zihni Özdil heeft ticket al klaarliggen voor als er weer een lockdown komt: ‘Worden te weinig lessen geleerd’

Oud-politicus Zihni Özdil zal een nieuwe lockdown in Nederland niet meemaken. Hij heeft namelijk al een ticket geboekt. Dat onthult de columnist van Elsevier Weekblad in WNL Op Zondag. "Toen vorig jaar een harde lockdown kwam, ben ik gevlucht naar een tropisch eiland. Want ik vind het niet leuk."

Het was een van de Canarische Eilanden waar hij toen naartoe ging. "Toen liep ik daar op een strand, daar was alles open maar er was wel overal een mondkapjesplicht. Ook buiten, behalve als je op een terras zit te eten of op een strand ligt. Ik ging op een bankje zitten op het strand, deed mijn mondkapje even af, en binnen no-time waren daar twee agenten die mij een boete gaven van 300 euro. Eerst reageerde ik heel Nederlands: wat is dit nou voor betutteling? Maar gaandeweg ontdekte ik: als je nou een duidelijke strategie uitzet vanaf het begin, handhaaft als overheid en mensen zekerheid geeft, dan kan je als samenleving openblijven."

De harde Spaanse handhaving staat Özdil wel aan. "Wat kreeg je ervoor terug? Alles bleef open. Uitgaansgelegenheden, restaurants, sportscholen, de samenleving bleef doordraaien. En wat is Nederland aan het doen? Ondanks al het harde werk van de ministers en iedereen. Als je er van een afstand naar kijkt is Nederland de coronapandemie aan het polderen. En wat betekent polderen? Geen centrale regie nemen, geen samenhangende strategie, het uitsmeren van verantwoordelijkheden en pas ingrijpen als het eigenlijk te laat is. Dat werkt misschien op andere beleidsterreinen maar dat kan je niet met een pandemie doen."

'Dan wacht je tot het laat is'

Maar is een sterke staat wel een optie? "Alles kan als de politieke wil er is. Ik begrijp ook dat die poldercultuur kennelijk zo diepgeworteld is, zelfs tijdens een pandemie. Wat ook opvalt is dat er weinig lessen worden geleerd. Vorig jaar zomer hadden wij te vroeg versoepeld en daar hadden wij echt problemen mee die winter. Deze zomer precies hetzelfde. Als je kijkt naar het probleem waar wij nu in zitten. Vijf weken geleden begonnen de besmettingen te stijgen en experts en epidemiologen zeiden dat we nu maatregelen moesten nemen. Maar dat doe je niet als je poldert. Dat wacht je tot het te laat is."

Ook haalt Özdil de QR-maatregelen aan. "Dat is de Haagse papieren werkelijkheid die in de praktijk nooit gaat werken. Ondernemers worden de klos. Zij worden verantwoordelijk gemaakt voor de naleving van de te late maatregelen van het kabinet. Eerst was het ook de bedoeling dat je het ook bij buitensporten zou laten zien, dat is later afgeschaft. Alleen wat gebeurt er nu? Je bent aan het voetballen of hockeyen en je wil binnen gaan plassen, dan moet daar steeds iemand van de club staan om die QR-code te checken. Dat gaat niet werken."

'Zij waren vanaf het begin eerlijk'

Naast een sterke overheid die de regie neemt, pleit de columnist ook voor een GGD met genoeg capaciteit voor bron- en contactonderzoek en eerlijke en duidelijke communicatie van de overheid. "Bij die persconferenties in Nederland werd ook steeds gedaan alsof de vaccins de oplossing van alles zijn. Maar wat zeiden Frankrijk en Duitsland? Zij waren vanaf het begin eerlijk. Ze zeiden: mensen, vaccins gaan ons helpen maar het is nooit 100 procent. En die eerlijke communicatie mis ik ook."

LEES OOK: Staan de vakanties weer onder druk? ‘Steeds meer landen verplichten vaccinatie’