Critici spreken dat niet tegen, maar stellen dat Gazprom verzuimt meer te leveren terwijl het bedrijf daartoe wel in staat zou zijn.
Is de gascrisis een opmaat naar meer Europese zelfstandigheid?
De energieprijzen gaan door het dak en daardoor zijn er zorgen of mensen de rekening nog kunnen betalen, zeker nu de koude periode eraan komt. In heel Europa is de gascrisis voelbaar. EU-leiders hebben er dinsdag tijdens een informeel diner in Slovenië met elkaar over gesproken.
Volgens demissionair premier Mark Rutte moeten de lidstaten actie ondernemen “en moet je ook als Europa kijken wat je collectief kunt doen”. “Er liggen voorstellen. Soms wat wilde, soms minder wilde”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “De Europese Commissie gaat in kaart brengen hoe de Europese markt functioneert en waar er zwakheden zitten. Dat kan wel degelijk leiden tot een aantal Europese initiatieven”, aldus Rutte.
Volgens diplomatiedeskundige Robert van de Roer gaat het dan bijvoorbeeld over kernenergie, maar ook over versoepeling van begrotingsregels of een Europese gasvoorraad. “Daar moet de Europese Commissie eenheid in gaan brengen en daar hebben ze ongeveer twee weken de tijd voor. Daarna is namelijk de volgende EU-top”, zegt hij. “Je weet natuurlijk niet hoe de prijzen zich verder ontwikkelen en of dat nieuwe druk op de discussies gaat zetten. Dat zou zomaar kunnen.”
Volgens Van der Roer moeten we “geen overspannen verwachtingen hebben” van mogelijke oplossingen van Europese leiders. “De gasmarkt is een geliberaliseerde markt. Het valt niet onder de EU-bureaucratie. Je kunt je afvragen of je met een aantal vanuit Brussel gecoördineerde maatregelen het misschien kan beïnvloeden, maar meer ook niet.”
Moet Nederland meer boren onder Waddenzee?
Parlementair verslaggever van WNL Marieke Smits vreest dat Nederland een beroep moet doen op de Groningse gasvelden of gasvelden onder de Waddenzee. “We zijn het aan het afbouwen, maar dat betekent niet dat de vraag naar gas afneemt. Er wordt gekeken naar waar gas vandaan moet komen, mogelijk willen ze in de Waddenzee gaan boren.”
Maar dat ligt politiek gevoelig, zegt Smits. Tegen de plannen voor nieuwe gasboringen in de Waddenzee ter hoogte van het Friese Ternaard is veel maatschappelijke weerstand. In het Waddengebied wordt al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw aardgas gewonnen uit kleine velden. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), die in handen is van Shell en ExxonMobil, pompt gas onder het wad vandaan bij Ameland en Blija.
“Maar ik denk dat het komende kabinet dat wel op zijn bordje krijgt”, zegt Smits over het vraagstuk. “Want waar haal je het dan vandaan, als je het niet uit Nederland kunt halen? Dan kijk je naar andere landen, bijvoorbeeld Rusland. Maar dat is niet ideaal.”
Kwade Russische opzet?
Rusland is de grootste gasleverancier van Europa. Maar nu de uit de coronacrisis opkrabbelende EU dringend verlegen zit om meer gas, en de prijzen maar blijven stijgen, weigert staatsgasbedrijf Gazprom meer te leveren. Europarlementariërs denken dat Moskou de EU onder druk wil zetten om bijvoorbeeld de ingebruikname van gaspijplijn North Stream 2 te laten doorgaan. De Europese Commissie gaat na of Rusland moedwillig de energieprijzen in de EU opdrijft. EU-landen en Europarlementariërs hebben daarover geklaagd.
Volgens Van der Roer is er in Slovenië gesproken over Rusland. “Het was een aftrap van een reeks debatten die gaan over de plek van de EU op het wereldtoneel.” Volgens Van der Roer moet de Europese Unie meer op eigen benen gaan staan. “Er was hoop met president Biden. America is back, na vier jaar gekte onder Trump”, doelt hij op de America first-politiek van de ex-president. “Maar nu zijn we acht maanden verder en is de vraag of Amerika wel echt ‘terug is’.”
De banden tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten zouden opnieuw bekoeld zijn geraakt door de chaotische evacuatie van de NAVO uit de Afghaanse hoofdstad Kabul, na de machtsovername van de taliban, zegt Van de Roer. Amerika vertrok eerder uit Afghanistan dan in eerste instantie de bedoeling was. “Biden heeft die evacuatie opgelegd aan de NAVO-bondgenoten. Het besluit van de evacuatie was eenzijdig en de uitvoering eigenlijk ook.”
“De defensiedeal tussen Amerika, Australië en Groot-Brittannië kwam daar overheen”, zegt Van de Roer. Frankrijk was in woede ontstoken toen Australië een contract opzegde waarmee voor tientallen miljarden Franse onderzeeërs aan dat land zouden worden verkocht. Australië bleek plotseling een nieuwe strategische alliantie aan te gaan met de Verenigde Staten en Groot–Brittannië. Frankrijk was daar niet voor gepolst en niet van op de hoogte.
Volgens Van de Roer zet Frankrijk steeds meer in op Europese zelfstandigheid. “Er werd Frankrijk een miljardencontract door de neus geboord. Sindsdien vallen er zware woorden over en weer. Zelfs gisteravond, toen Emmanuel Macron (Franse president, red.) aankwam in Slovenië, zei hij: woorden zijn belangrijk, maar feiten tellen. Met andere woorden: je kunt wel zeggen dat Amerika terug is, maar als je gedrag anders is, koop ik het niet. Je ziet dat Frankrijk nu meer autonomie voor Europa wil creëren.”
‘Twee procent voor defensie halen’
Ook JA 21-Kamerlid en voormalig Europarlementariër Derk Jan Eppink vindt dat Europa minder afhankelijk moet worden van bondgenoten. “De samenwerking met Joe Biden is er moeizaam begonnen, omdat de Amerikanen plotseling vertrokken uit Afghanistan. Het werd een puinhoop.”
“De Amerikanen gaan zich nu meer richten op Azië. Ik denk dat wij ons meer moeten richten op de verdediging van Europa. Daarvoor is het belangrijk dat Nederland de twee procent voor Defensie-uitgaven gaat halen om de NAVO effectief te ondersteunen”, aldus Eppink.
LEES OOK: Energierekening nog verder omhoog door sluiting Belgische kerncentrales
Door: Peter Visser
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Deze week aandacht voor de stroeve formatie, de Europese verkiezingen en de bekerfinale
Ook deze zaterdag kan je weer luisteren naar een gloednieuwe uitzending van WNL In de Kantine. Fidan Ekiz en Wieger Hemmer ontvangen de volgende gasten:
- Gevangenisdirecteur Femke van der Meulen is de nummer twee van NSC voor de Europese verkiezingen. Wie is zij en wat kan zij voor ons betekenen in Europa?
- NOS Sportverslaggever Chris Wobben verzorgt al jaren audiodescriptie op de blindentribune van AZ, zodat zij geen minuut van de wedstrijd hoeven te missen;
- Fries Statenlid voor PvdA Jaap Stalenburg over het congres van GroenLinks-PvdA dat zaterdag plaatsvindt;
- Hester Loeff is amateur-paleontoloog en maakt de meest bijzondere rariteitenkabinetten;
- Met politiek verslaggever van het AD Niels Klaassen nemen we de laatste stand van zaken omtrent de moeizame formatie door;
- En de column is van Marcel Verreck.
De magie van de kunstwereld
De kunstwereld is soms een ‘ver-van-je-bed-show’, omdat wij niet altijd weten waar wij naar kijken. Want wat is nou kunst en wanneer is het veel geld waard? En hoe kan je je als kunstenaar onderscheiden om een goed bestaan op te bouwen?
Presentator Tanja Kok gaat voor Stand van Nederland: Generatie Next op onderzoek uit.
CDA-leider Henri Bontenbal uit zijn onbegrip over de uitspraak van GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans dat de formerende partijen er vóór 1 juni uit moeten zijn. “De…
Lees meerEen man heeft zichzelf in brand gestoken bij de rechtbank in New York waar het eerste strafproces tegen de Amerikaanse ex-president Donald Trump wordt gehouden….
Lees meerHet vrijdag verschenen boek van de voormalig topadvocaat Inez Weski, ‘Het geluid van de stilte’, bevat geen omvangrijke onthullingen over de verdenkingen aan haar adres…
Lees meerDe Peter R. de Vries Foundation heeft de afgelopen jaren ruim 200 paranormale tips binnengekregen over de vermissing van Tanja Groen. Dat vertelt directeur van…
Lees meerNederland maakt per direct meer dan 200 miljoen euro vrij voor extra luchtverdediging voor Oekraïne. Dat maakte demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) vrijdag bekend na…
Lees meerStichting Massaschade & Consument wil ABN AMRO voor de rechter slepen. De bank heeft volgens de stichting over een periode van vijftien jaar miljarden euro’s…
Lees meerHet kabinet gaat geen verbod instellen op het verbranden van de koran bij demonstraties of acties. Het ziet daar geen aanleiding toe, schrijven demissionair ministers…
Lees meerTijdens de Dodenherdenking op 4 mei zijn de pro-Palestijnse actiegroepen XR Justice Now, Stichting Plant een Olijfboom en het Nederlands Palestina Komitee niet van plan…
Lees meerEen balletje hooghouden tijdens de warming-up voor een wedstrijd. Veel amateurvoetballers doen het toch even als ze de grasmat betreden op zaterdag of zondag. Als…
Lees meerEen hoogbejaarde vrouw uit Leiden is enorm geschrokken door een anonieme dreigbrief die ze deze week in de brievenbus vond. Daarin wordt ze dringend verzocht…
Lees meerDe economie van de eurozone is in de laatste drie maanden van vorig jaar toch in een recessie terechtgekomen. In het vierde kwartaal van 2023…
Lees meerOok deze zaterdag kan je weer luisteren naar een gloednieuwe uitzending van WNL In de Kantine. Fidan Ekiz en Wieger Hemmer ontvangen de volgende gasten:…
Lees meerD66-leider Rob Jetten wacht af waar de formerende partijen mee komen, maar mocht het toch stuklopen tussen de PVV, VVD, NSC en BBB dan denkt…
Lees meerVerschillende ziekenhuizen hebben in de afgelopen jaren te veel coronatoeslag gedeclareerd bij zorgverzekeraars. Het zou gaan om miljoenen euro’s per zorginstelling. Zo heeft de Noordwest…
Lees meerHet nieuws over Transavia dat 20.000 stoelen zijn geschrapt aankomende zomer, wordt ontkracht door topman Marcel de Nooijer. “Daar is helemaal geen sprake van. Ze…
Lees meer