Ophef over Kaag-9/11-cartoon: ‘Iedereen moet lange tenen thuislaten’

Een cartoon van Ruben L. Oppenheimer in het NRC zorgde dit weekend voor veel discussie. Op de prent is Sigrid Kaag te zien op een bezem, die afkoerst op de Twin Towers. Op de torens is het gezicht van een lachende Mark Rutte afgebeeld. Veel mensen vonden het onsmakelijk, seksistisch en respectloos.

Ook demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ingrid van Engelshoven werd geraakt door het beeld. "Het trof mij wel weer dat een vrouw met een stevige mening in de politiek wordt afgebeeld als een heks", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Dat beeld is door Geert Wilders neergezet, en ik vind het wel pijnlijk en redelijk seksistisch."

Oppenheimer zelf staat volledig achter zijn keuze voor de cartoon ,die op 9/11 gepubliceerd werd, zo zegt hij in een interview met het AD. "Iedereen mag reageren op zijn of haar eigen manier, een cartoon is ook bedoeld om reactie op te roepen." Dat een beeld gevoelig is betekent niet dat je dit beeld niet mag gebruiken, aldus de cartoonist.

Tekst gaat verder onder de tweet.

'Redelijk seksistisch'

Het deed Van Engelshoven wat dat de huidige discussie in de Nederlandse politiek middels de cartoon met 9/11 vergeleken wordt, zo zegt ze. "En waar ik mij vooral zorgen om maak is het seksisme in de Nederlandse politiek."

Directeur politieke zaken HCSS Han ten Broeke is van mening dat cartoonisten de ruimte moeten hebben om heel ver te gaan. "Ik weet niet of Oppenheimer de motivatie die de minister nu daarin meent te zien aan de cartoon heeft meegegeven. Ik vermoed zelfs van niet", zegt ze. Ook benadrukt hij dat Kaag niet de enige is die negatief wordt afgeschilderd. "Mark Rutte wordt voor de zoveelste keer met een sardonische glimlach afgebeeld. Er worden hem ook allemaal beelden toebedeeld. Ik denk dat iedereen zijn lange tenen thuis moet laten."

'Fatsoen is niet aan de orde'

Ten Broeke vindt het vooral belangrijk om te benadrukken dat Oppenheimer vandaag in de rechtbank staat omdat hij bedreigd werd naar aanleiding van een cartoon uit 2019. In die prent beeldde de cartoonist de Turkse president Erdogan af als hond van de Amerikaanse president Trump.

"Ik geloof dat dat het echte thema is", zegt Ten Broeke. "Ik vind dit niet één van zijn meest geslaagde tekeningen, maar dat is mijn persoonlijke opvatting. Ik ben ook wel eens naar door hem afgebeeld. Dat doet er allemaal niet toe, fatsoen en of je iets smakelijk of onsmakelijk vindt, dat is volgens mij niet aan de orde. Dit beeld zou ook nog eens ironisch kunnen zijn, en als we dat niet meer inzien hebben we een probleem."

Op dat punt vinden de demissionair minister en Ten Broeke elkaar. "Als je ziet wat Sigrid Kaag over zich heen heeft gekregen, dat is niet mals. Daarvan is ook wel vastgesteld dat dat voor vrouwen meer geldt", zegt Van Engelshoven. "Maar het is idioot dat Oppenheimer in de rechtbank staat en dat cartoonisten worden bedreigd. Het is ook goed dat we naar aanleiding van cartoons discussies voeren."

LEES OOK: ‘Scholen moeten ouders beter informeren om misverstanden over cartoons te voorkomen’