Dit is het verschil tussen longkanker bij rokers en niet-rokers: ‘Grotere schade biedt betere behandelopties’

De meest voorkomende oorzaak van longkanker is nog steeds roken, maar toch heeft 15 procent van de patiënten met longkanker niet of nauwelijks gerookt. Niet-rokers hebben "een totaal ander type longkanker" dan mensen die wel gerookt hebben, vertelt longarts Joop de Langen van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis in de WNL-podcast Oorlog in je Lichaam.

​In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 14.000 mensen longkanker. Het is daarmee niet de meest voorkomende, maar wel de meest dodelijke kanker. "Dat zegt iets over hoe moeilijk het te behandelen is", zegt De Langen. Dat komt onder andere doordat er in de longen geen gevoelszenuwen zitten, legt De Langen uit. "Als er een plekje in een long ontstaat, hebben mensen daar geen klachten van. Die klachten komen pas als er een uitzaaiing ontstaat. Daarom vinden we longkanker pas in een uitgezaaide vorm. Dat maakt het moeilijker te behandelen."

Longkankercellen zijn agressieve cellen, die gevoelig zijn voor behandeling. "Maar die behandeling werkt meestal maar relatief kort. Dat maakt de levensverwachting voor patiënten kort, helaas. We hebben wel al flinke verbeteringen geboekt, en die komen er zeker ook nog aan. Er is licht aan het einde van de tunnel."

Grotere schade biedt betere behandelopties

Longkanker bij rokers wordt veroorzaakt doordat roken leidt tot veranderingen in het dna, legt De Langen uit. "Als je stopt met roken gaat de bende, zoals teer, eruit. Maar de dna-schade blijft bestaan, dat is niet om te keren."

De hoeveelheid dna-schade verschilt tussen rokers en niet-rokers. "Mensen die veel hebben gerookt, hebben daardoor veel dna-veranderingen. Dat maakt die tumorcel helemaal anders dan een normale longcel. Met immuuntherapie probeer je afweercellen zo te stimuleren dat ze onderscheid maken tussen normale longcellen en tumorcellen. Bij door roken veroorzaakte longkanker zijn die cellen behoorlijk anders door de dna-schade. Daarom slaat immuuntherapie vaker aan bij mensen die hebben gerookt. Voor beide groepen hebben we goede behandelingen, maar wel totaal andere behandelingen."

'Alle behandelingen zijn tijdelijk'

Toch werken die goede behandelingen maar tijdelijk. "Als die behandeling is uitgewerkt, hebben we veel minder goede behandelingen beschikbaar." Hoe lang zo'n medicijn werkt, verschilt per patiënt. "Wij zijn niet zo goed in staat om per persoon te zeggen hoe lang een medicijn gaat werken."

Voor betere genezing in de toekomst heeft De Langen zijn hoop gevestigd op immuuntherapie. "Het afweersysteem is het meest flexibel. De andere medicijnen die wij geven, kunnen zich niet aanpassen. Als een tumorcel iets verandert, verandert het medicijn niet mee." Het afweersysteem, dat bij immuuntherapie wordt geactiveerd om kankercellen aan te vallen, kan wel op zo'n verandering inspelen. "De oplossing voor het genezen van kanker in het algemeen moet een vorm van immuuntherapie zijn."

Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen heeft een tweede seizoen gemaakt van de podcastserie ‘Oorlog in je Lichaam’ voor WNL. Het is een ontroerende, maar ook optimistische achtdelige serie over de ziekte kanker. We horen hoe het nu gaat met zijn vrouw Sigrid die vorig jaar het bericht kreeg dat ze uitgezaaide borstkanker heeft. Ook spreekt hij met presentator Ruud de Wild over zijn darmkanker en de gevolgen daarvan voor zijn leven. En Melissen gaat onder meer langs bij omwonenden van fabrieken en snelwegen die bang zijn dat ze kankerverwekkende lucht inademen. Artsen en onderzoekers plaatsen de verhalen in perspectief.

Geen aflevering missen? Neem nu een abonnement via Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts of een andere podcast-app.