WNL Misdaadarchief: Joshua ontdekt dankzij dna-onderzoek wat er met zijn moeder is gebeurd: ‘Bevrijding van het niet weten’

Joshua krijgt op zijn zevende te horen dat hij geadopteerd is. Als hij jaren later op zoek gaat naar zijn biologische moeder, blijkt ze spoorloos verdwenen. In de WNL-podcast Het Onderzoeksbureau vertelt Joshua hoe de zoektocht naar zijn moeder met behulp van dna-onderzoek leidt naar een tot dan toe onbekende dode.

Op een regenachtige zomerdag, 8 juni 1994, ziet een medewerker van een chemiebedrijf op het industrieterrein in Amsterdam-Noord iets drijven in het water van het IJ. Het is een lijk. Het blijkt te gaan om een tenger gebouwde vrouw van 1,69 meter lang. Ze wordt geschat op een jaar of dertig. Het lijkt er niet op dat er geweld is gebruikt, of sprake is van een misdrijf. De vrouw heeft niks bij zich waar haar naam op staat.

Twee weken later wordt ze begraven op de begraafplaats Sint Barbara in Amsterdam, maar er is geen familie bij aanwezig. Ze wordt neergelegd in graf B-240, zonder naam. Wel worden haar vingerafdruk en een stukje lichaamsmateriaal afgenomen.

Geadopteerd

Joshua is geboren in 1986, en groeit op in een boerderij. Als hij zeven is, wordt hem verteld dat hij andere ouders had. Het moet hem meerdere keren verteld worden, en pas als hij een fotoboek ziet, realiseert hij dat hij een andere achternaam heeft.

"Ik was verdrietig", vertelt Joshua. "Ik had vragen over mijn ouders. Wie is mijn moeder, wie is mijn vader? Je voel je als kind daar schuldig over."

Brieven van zijn ouders

In de jaren daarna komt Joshua steeds meer te weten over zijn biologische ouders. Ze schrijven brieven naar zijn adoptieouders. Daarin komt naar voren dat ze psychische problemen hebben. "Mijn vader stuurde vaak ansichtkaarten met iets liefs. Mijn moeder vertelde ook over haar jeugd, dat ze het niet makkelijk had gehad. Soms ook over dat ze het niet eens was met de adoptie en dat ze graag voor mij had willen zorgen."

Het waren warrige en emotionele verhalen, vertelt Joshua. "Maar ik vond het altijd apart om te lezen. Ik kreeg er soms een ongemakkelijk gevoel bij." Op een gegeven moment stuurt de moeder van Joshua geen brieven meer. In de laatste brieven wordt wel duidelijk dat het niet zo goed met haar gaat.

Joshua wordt ouder, en als hij door Amsterdam loopt denkt hij weleens: ze zouden nu hier heel dichtbij kunnen zijn. Dichtbij, maar toch zo ver weg. "Dat is vreemd, ik heb dat zo vaak gedacht."

Cold case

Terwijl Joshua zich nog steeds afvraagt waar zijn moeder is, onderzoekt cold-case-rechercheur Carina van Leeuwen in 2012 de zaak van de onbekende vrouw die in 1994 in het IJ werd gevonden. Het lichaamsmateriaal van de vrouw is al die tijd bewaard gebleven bij het NFI. De rechercheur haalt daar dna-materiaal uit, en uploadt dat in de dna-databank voor vermiste personen.

Online speurtocht

Na een online speurtocht weet Joshua zijn vader op te sporen. Hij gaat voor het eerst bij hem op bezoek. "Mijn vader vond het zichtbaar spannend. Ik vond het ook spannend. Het was fijn om hem te zien en te spreken. Om te weten of hij een ferme handdruk heeft of niet."

Joshua ontmoet zijn vader meerdere keren, maar als hij vraagt naar zijn moeder, kan ook zijn vader hem geen antwoorden geven. Zijn moeder is nergens bekend, zelfs niet bij het Leger des Heils.

Uiteindelijk stapt Joshua naar de politie. De politie in Den Haag besluit dna af te nemen, om te kijken of zijn moeder misschien in de databank met overleden personen staat.

Dna-match

Het is maart 2019 als Carina van Leeuwen achter haar politielaptop zit. Ze krijgt een bericht over een onbekende dode uit 1994. Het is de vrouw die in het IJ werd gevonden. Er is een match met een jonge man. Het gaat om Joshua.

Joshua wordt gebeld als hij net klaar is met werken. "Er werd gezegd dat er een match was. Ik voelde zoveel tegelijk. Verdriet, opluchting, bevrijding. Bevrijding van een vervelend verhaal, van het niet weten. Het was zo'n belangrijk moment in mijn leven."

Joshua ontdekte dankzij dna-onderzoek wat er met zijn moeder is gebeurd. Maar bij veel onbekende doden van voor 2010 is geen dna-materiaal afgenomen. De huidige Wet op de Lijkbezorging leidt ertoe dat graven van deze onbekende doden worden geruimd zonder dat er alsnog DNA veilig is gesteld, zo blijkt uit onderzoek van Het Onderzoeksbureau.

WNL duikt deze zomer in het WNL Misdaadarchief. Deze geruchtmakende zaken kwamen de afgelopen jaren langs in de misdaadprogramma’s zoals Misdaadcollege, Zaak van je Leven en Het Onderzoeksbureau. Alle afleveringen van Het Onderzoeksbureau zijn terug te luisteren via Spotify, Apple, de podcast-app NPO Luister of de site van NPO Radio 1.