‘Overleden mensen liggen langer onopgemerkt dood in huis door corona’

Overleden mensen bleven vorig jaar veel langer onopgemerkt dood in huis liggen. Het aantal woningdoden dat langer dan twee weken dood thuis lag, voordat ze gevonden werden door buren, families, woningbouwcorporaties of politie, steeg in 2020 met ruim 40 procent ten opzichte van 2019. Dit terwijl het aantal lijkvindingen in woningen vrijwel gelijk is gebleven. Dat blijkt uit onderzoek van de NPO Radio 1-podcast Het Onderzoeksbureau, dat cijfers kreeg van vier GGD-regio’s verspreid over het hele land. Volgens forensisch arts Sieb van Kuijk van de GGD-regio IJsselland speelt corona vrijwel zeker een rol in de stijging.

De GGD-regio’s IJsselland, Noord- en Oost-Gelderland, Utrecht en Limburg-Noord analyseerden op verzoek van Het Onderzoeksbureau alle dossiers van lijkvindingen in woningen in hun regio in 2019 en 2020. Het gaat dan om woningdoden waarbij de datum van overlijden onbekend is, waardoor er een onafhankelijk forensisch arts van de GGD aanwezig is bij het onderzoek. In 2020 waren er in de vier regio’s in totaal 196 meldingen van lijkvindingen in woningen, een stijging van minder dan acht procent. Het aantal woningdoden dat langer dan twee weken dood in huis lag, nam wel flink toe, en kwam in 2020 in de regio’s uit op 33 gevallen. Alleen de cijfers uit de regio Limburg-Noord laten een daling zien.

Het gaat vaak om oudere mensen of personen die bekend zijn met fors alcoholgebruik, ziet forensisch arts Ronald Smit van de GGD-regio Utrecht. Volgens hem speelt corona een rol in de stijging van het aantal laat gevonden woningdoden. "Mensen die door corona in financiële problemen komen, trekken zich meer terug. Ook ouderen zijn banger geworden door corona, dus houden zij meer mensen buiten de deur." Forensisch arts Sieb van Kuijk wijst ook op de invloed van corona: "Mensen zijn vaker sociaal geïsoleerd geraakt, het netwerk wordt kleiner."

Steeds meer gemeentelijke uitvaarten

Wanneer iemand onopgemerkt overlijdt, is de kans groot dat deze persoon geen nabestaanden heeft, en dat de gemeente in dat geval de uitvaart moet verzorgen. Gemeenten krijgen steeds vaker te maken met deze gemeentelijke uitvaarten, blijkt uit een rondgang van Het Onderzoeksbureau langs 26 gemeenten. In 2020 was er ten opzichte van 2019 een stijging van 12 procent.

Wethouder in Zaanstad Songül Mutluer ziet in haar gemeente het afgelopen jaar een verdubbeling van het aantal gemeentelijke uitvaarten, ten opzichte van 2016. "De combinatie van armoede en eenzaamheid, dat speelt enorm. Het zijn soms het hele pijnlijke momenten." Als de aantallen blijven stijgen, zullen gemeenten hier volgens haar meer geld voor vrij moeten maken.

Volgens Songül Mutluer is er maar één zekerheid in het leven en dat is dat je komt te sterven. Ze vindt het gek dat een uitvaartpolis niet in het basispakket van de zorgverzekering is opgenomen. "Daar zou ik echt heel erg voor willen pleiten.”

Het Onderzoeksbureau is een podcast van Omroep WNL, waarin journalisten Sandra van den Heuvel en Bram Endedijk elke twee weken duiken in een wereld van misdaad of misstanden. De negende aflevering van Het Onderzoeksbureau over eenzaamheid is te beluisteren via Spotify, Apple of de podcast-app van de NPO.

Abonneer je nu via Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts of andere podcast-apps.