‘Opgehaalde IS-vrouw Ilham B. had gedenaturaliseerd moeten worden’

IS-vrouw Ilham B., die zaterdag is opgehaald uit Syrië, had eigenlijk gedenaturaliseerd moeten worden. Dat zegt rechtsgeleerde Afshin Ellian in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Je moet niet lichtzinnig doen over de Nederlandse nationaliteit, maar als je deelneemt aan een genocidale beweging en aan het organiseren van slavernij voor vrouwen en kinderen, heb je afscheid genomen van de Nederlandse democratie en rechtstaat.”

Het kabinet heeft wel degelijk nagedacht over het afpakken van het Nederlandse paspoort van de 27-jarige IS-bruid uit Gouda, zo blijkt uit een analyse van De Telegraaf. Maar dat lukte niet. “Alles werd binnen het kabinet heel serieus doorgenomen, ook door de minister Grapperhaus (Justitie). Maar een voorwaarde voor denaturalisatie is dat je veroordeeld moet zijn door de rechter”, legt Ellian uit. “Of dat er een uitvoerig en goed onderbouwd ambtsbericht moet uitgaan van de AIVD of NIVD.” Dat laatste was volgens een ingewijde niet mogelijk omdat daar te weinig informatie was over de vrouw, zo schrijft de krant.

Voorgeleid

Ilham B. wordt woensdag voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam. Zij werd zaterdag door een Nederlandse delegatie met haar twee kinderen opgehaald uit Syrië. Er kwam nog een extra kind mee, dat volgens het demissionaire kabinet slachtoffer is van ontvoering. Enkele IS-vrouwen kwamen eerder al op andere manieren terug naar Nederland, maar Ilham B. is de eerste vrouw die daadwerkelijk door de Nederlandse overheid werd opgehaald.

De rechter beslist vandaag over de verlenging van het voorarrest van de vrouw. Justitie vervolgt haar omdat zij naar Syrië is afgereisd en zich bij terreurorganisatie IS zou hebben aangesloten.

Ilham B. werd teruggehaald nadat de rechter de zaak tegen haar dreigde te beëindigen, omdat ze zelf niet bij het proces aanwezig zou kunnen zijn, iets waar zij wel om gevraagd had. Het kabinet ervaarde die rechterlijke uitspraak als ultimatum. “Het zou heel vreemd zijn als de rechter tegen B. zou zeggen ‘nee, je hoeft niet te komen, we veroordelen je'”, zegt Ellian. “Maar het is natuurlijk opportunisme om naar Nederland te komen om berecht te worden. Na twee, drie jaar sta je weer buiten. Ze zal wel onder controle van de veiligheidsdiensten staan, vanwege het gevaar dat ze kunnen opleveren.”

‘Verbazingwekkend’

Dat het afpakken van het Nederlands paspoort niet mogelijk was noemt de rechtsgeleerde “verbazingwekkend”. “Ik denk dat het de taak is van de Tweede Kamer om te kijken naar of de maatregelen rond het afpakken van de Nederlandse nationaliteit van Syriëgangers goed afgebakend zijn.”

De vrees is dat Ilham B. er met een relatief lage straf vanaf komt, omdat het vaak moeilijk is om te bewijzen wat IS-vrouwen precies hebben uitgehaald in Syrië. “Er was een gigantische oorlog gaande, waar veel landen bij betrokken waren, waaronder Nederland. Er werd veel informatie verzameld door de AIVD, NIVD en andere diensten. Maar of je voldoende hebt om een rechtszaak te beginnen verschilt per geval”, zegt Ellian daarover.

Signaal

Ook om die reden is het belangrijk om een signaal af te geven aan Syriëgangers, zegt hij. “Niet alleen aan Ilham B. die twee nationaliteiten heeft, maar ook aan mensen die één nationaliteit hebben. Denk aan bekeerlingen. Je moet daar ook een signaal aan kunnen afgeven: tot hier en niet verder.” Wanneer bekeerlingen enkel de Nederlandse nationaliteit hebben kan deze niet afgepakt worden. “Maar daar moet je ook een equivalent voor verzinnen, dat altijd helder blijft dat er iets vreselijks is gebeurd en dat we dat niet gaan vergeven”, besluit Elian.

Minister Grapperhaus (Justitie) moet zich volgende week weer verantwoorden tijdens een plenair debat in de Kamer. Dan schuiven waarschijnlijk ook zijn collega’s Rutte, Kaag en Bijleveld aan. In de Kamer bestaat de angst dat het besluit een precedent schept en de deuren opent voor andere uitgereisde jihadisten.

LEES OOK: Terughalen IS-vrouw schept precedent: ‘Dit probleem gaat heel vaak terugkomen’

Door: Redactie