Mbo’ers moeten veel breder opgeleid worden: ‘Vergroot kansen op vervolgopleiding of baan’

Studenten in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) moeten anders opgeleid gaan worden. Tijdens de coronacrisis zaten veel mensen in traditionele mbo-sectoren, zoals de horeca, de evenementenbranche en de luchtvaart zonder werk. Om dat in de toekomst te voorkomen moeten de opleidingen breder, zo vindt de MBO Raad.

Dat zou zich in een opleiding kunnen vertalen door niet gelijk aan het begin voor een beroep te hoeven kiezen, zegt voorzitter van de MBO Raad Adnin Tekin in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Zodat je kunt oriënteren op waar jouw kracht en talent ligt, en dat je later in de opleiding de specialisatie in zou kunnen gaan. Daardoor ben je later op de arbeidsmarkt veel wendbaarder om een ander vak of beroep te kiezen.”

Directeur van het Zadkine College, Perry van Milt, onderschrijft deze oproep. “Het vergroot de kansen op een vervolgopleiding of een baan”, zegt hij. “We hebben gezien dat er in het verleden heel erg opgeleid werd vanuit de beroepskolommen. Dus voor bakker, of voor kok, of medewerker in de toeristische branche. Maar wat we eigenlijk geleerd hebben van deze coronasituatie, is dat het veel belangrijker is geworden om studenten breder op te leiden, zodat ze breder inzetbaar zijn binnen bedrijven.”

500 opleidingen

Het betreden van die beroepskolom moet dus uitgesteld worden. “Er zijn heel veel beroepskolommen die verwant zijn aan elkaar. Welzijn kan bijvoorbeeld samengaan met zakelijke dienstverlening”, zegt Tekin. Hij beklemtoont dat er in Nederland maar liefst vijfhonderd opleidingen zijn binnen het mbo. “Begin ook die waaier te laten zien en laat jongeren daarmee in aanraking komen”, zegt hij.

Uit onderzoek naar alumni-mbo’ers blijkt dat 70 procent niet meer werkzaam is in het vak waarvoor ze zijn opgeleid. “Wat dat aantoont is dat het mbo-diploma van waarde is”, zegt de MBO Raad-voorzitter. “Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat je na vijf jaar nog steeds in hetzelfde vak werkzaam bent, als je maar werkzaam bent.”

Kortere modules

De werkloosheid van deze beroepsgroep tijdens de coronacrisis had door een bredere opleiding dan ook deels vermeden kunnen worden denkt Tekin. “Al die vijfhonderd opleidingen bestaan uit modules, en je had in dit geval met kortere modules kunnen werken. Dan kun je binnen zes maanden omgeschoold worden”, legt hij uit. “Dat is nu nog heel erg moeizaam, maar mbo’s kunnen daar een prima rol in spelen.”

Volgens Tekin betekent zo’n bredere opleiding niet dat bepaalde specialismen verdwijnen. Die zijn voor bepaalde vakken nog echt wel nodig. “Maar dit gaat veel meer om het begin van de mbo-carrière, daarna kun je je specialiseren.”

‘Pleidooi naar mijn hart’

Marieke Blom, econoom bij het ING, zat jarenlang in de CMMBO Commissie Macrodoelmatigheid mbo. Deze commissie adviseerde of de arbeidsmarkt en de opleidingen bij elkaar aansloten. Dit is dan ook een pleidooi “naar haar hart”, zo zegt ze in Goedemorgen Nederland. “Wij zagen daar bijvoorbeeld dat er bij de administratieve opleidingen veel studenten zitten die eigenlijk hun studiekeuze willen uitstellen”, vertelt zij. “Ze denken als ze die opleiding gaan doen dat ze wel een goed beroepsperspectief hebben. En dat zijn juist mensen waarvan je weet dat die vaak uit een sociaal zwakkere achtergrond komen.”

Volgens Blom is het dan ook een goed idee om dit soort studenten wat langer de tijd te geven zich breder te oriënteren. “Want de werkelijkheid is dat een andere opleiding, zoals een technische, mogelijk een veel breder toekomstperspectief biedt.”

Het initiatief voor het verbreden van deze opleidingen ligt bij scholen zelf, maar ook bij werkgevers en de Rijksoverheid. “Wij worden nu gefinancierd op een bepaalde manier. Dat heeft heel erg met die beroepen te maken”, zegt Tekin. “Wij zeggen: geef ons nu wat meer de ruimte om daar zelf invulling aan te geven, ook omdat mbo meer is dan alleen een vak leren is. Het gaat ook over burgerschap, persoonsvorming. Dat is van ongelofelijke waarde voor die jongeren en voor ons als samenleving.”

LEES OOK: Steeds meer stageplekken voor mbo’ers dankzij versoepelingen: ‘Goede balans in zoeken’

Door: Marinka Wagemans