Poging tot Russische inmenging in politieke partij Splinter: ‘Zei dat hij 250.000 euro kon regelen’

De Russische geheime dienst heeft geprobeerd om te infiltreren in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Splinter-lijsttrekker Femke Merel van Kooten kreeg 250.000 euro aangeboden van een een mysterieuze Rus genaamd Vadim Belikov. De Beveiligingsdienst van de Tweede Kamer werd geïnformeerd (BVA), maar deed niets.

Belikov zei het geld te willen doneren vanwege zijn betrokkenheid bij vrouwenrechten, vertelt Van Kooten donderdagavond in Op1. Ze sprak telefonisch met hem. "Hij kwam bij ons via een medewerker, die kende hem via vrouwenrechtenconferenties. Hij zei dat hij 250.000 euro voor ons kon regelen, voor de campagne. Hij zei dat hij ook de campagne van de burgemeester van Washington had gefund."

Het nieuws bereikt Joost Vullings, politiek commentator voor EenVandaag. "Ik was gelijk alert. De man was vanwege vrouwenrechten bij Splinter terechtgekomen. Dat voelt toch raar aan." Vullings ging op onderzoek uit. "Belikov bleek een soort nette diplomaat te zijn. Een man die vaak op foto's staat op VN-conferenties, met een pasje en in pak. Als je zijn tijdlijn bekeek was het een soort Rob Jetten. Hij had het politiek profiel van iemand van D66."

Vreemd profiel

Maar al snel voelde Vullings dat er iets niet in de haak was. Verrichtingen van Belikov verdwenen online als sneeuw voor de zon. "Alles wat hij deed bleek twee muisklikken later niet meer te bestaan. Ik kwam steeds meer contacten van hem tegen en dacht: als jij zo voor vrouwenrechten bent en milieu, dan heb jij wel een paar hele gekke vrienden. Het profiel van deze man was raar."

Belikov blijkt eigenaar te zijn van drie bedrijfjes. "Ze maakten nauwelijks omzet", zegt Vullings. Ook heeft de Rus twee stichtingen op de naam heeft staan en hij zou vicevoorzitter zijn van een organisatie in Zwitserland. "Die titel voert hij nog steeds." Maar wat blijkt? Op de website van die organisatie staat niet Belikov maar iemand anders als vicevoorzitter vermeld.

Tekst gaat verder onder Tweet.

Voor Van Kooten en Vullings is het duidelijk: hier klopt iets niet. Van Kooten stapt naar de Beveiligingsdienst van de Tweede Kamer. 'Direct is onderkend dat er sprake zou kunnen zijn geweest van een mogelijke poging tot ongewenste beïnvloeding en/of buitenlandse inmenging', schrijven zij, maar de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) wordt niet ingelicht. Van Kooten: "We kregen te horen dat ze er niets mee gingen doen, omdat het een onderbuikgevoel was."

Poging tot Russische beïnvloeding

Volgens oud-directeur van de militaire inlichtingendienst Pieter Cobelens is er weinig twijfel: er was hier sprake van een poging tot Russische beïnvloeding. "Door een soort afhankelijkheid te creëren probeert men dichter bij de bron te komen. Dit past daar keurig in", zegt hij. "Je kunt hier redelijk vrij bewegen in ons parlement. Stel dat je een medewerker bij een fractie binnen kan krijgen die mee gaat denken over de voorbereiding van de parlementaire enquête van MH17. Of iets voor de Krim gaat voorbereiden. Dat zouden mensen die in Rusland aan de macht zijn erg leuk vinden."

Tekst gaat verder onder Tweet.

Cobelens vindt het niet vreemd dat de Rus uitkwam bij Splinter. "Wat je hier ziet is het beeld van een beginnende partij. Voor de Russische inlichtingendienst is het loyaliteitsvraagstuk dan nog vaag. En er is een partner bij betrokken, dat maakt het nog extra chantabel", doelt hij op de man van Van Koten, die werkzaam is voor de partij. "Dan ga je er een grote doos geld voor hangen. Op zich is dat niet verboden."

"Het is geen onlogisch iets en beperkt zich ook zeker niet alleen tot de Russische dienst", waarschuwt Cobelens.

'Niet goed gereageerd op melding'

Van Kooten vraagt zich af waarom de BVA zo weinig met de informatie heeft gedaan. "We hebben alles gedeeld, met naam en toenaam. Het is heel serieus. We hebben vorig jaar in de Kamer zowel de oppositie- als de coalitiepartijen tegen minister Ollongren gezegd dat er iets moest gebeuren tegen beïnvloeding vanuit het buitenland. Niet alleen op social media, maar ook op het gebied van funding van politieke partijen."

Volgens Cobelens is de BVA tekort geschoten. Iedere melding moet serieus genomen worden, beklemtoont hij. "De Beveiligingsdienst van de Tweede Kamer is niet geëquipeerd om er een eigen analyse van te maken. Het is te laat gemeld. Het is te laat bij de instantie gekomen die er het meest baat bij heeft gehad, de AIVD. Daarmee is de meeste kans ontnomen om er iets mee te doen."

LEES OOK: ‘Rusland pleegt digitale inbraak bij Nederlandse universiteiten voor corona-vaccin’