Vertrekregeling varkensboeren minder in trek dan gedacht: ‘Breder probleem dan je zou denken’

Veel minder varkensboeren dan gedacht maken gebruik van de uitkoopregeling. Eind 2019 waren zo'n vijfhonderd varkensboeren die zich hadden aangemeld om betaald te stoppen met hun varkensboerderij. Nu blijkt dat slechts 250 varkensboeren daar ook echt gebruik van hebben gemaakt, meldt NRC.

Het idee was om stankoverlast terug te dringen en ammoniakuitstoot te verlagen door boeren te laten stoppen. Volgens adviesbureaus die boeren begeleiden is de belangrijkste reden dat die boeren toch niet zijn gestopt dat de gemeente niet altijd meewerkt. Als je bijvoorbeeld huizen wil gaan bouwen of een camping beginnen, dan moet de gemeente meewerken aan een herbestemming van de grond. Dat laat vaak lang op zich wachten.

'Zeker groot onderwerp aan de formatietafel'

Dit is een tegenvaller voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Die hoopte twee vliegen in een klap te slaan. Naast de verlaging van de ammoniakuitstoot en stankoverlast hoopte ze hiermee ook meer stikstofreductie voor elkaar te krijgen. Die agrarische adviesbureaus zeggen echter tegen NRC dat dat een beetje een wassen neus is. Volgens hen staan die varkensboerderijen nauwelijks in de buurt van natuurgebieden en hebben ze goede luchtzuiveringsinstallaties. Volgens demissionair minister Carola Schouten zou het stoppen van varkensboeren juist wel kunnen helpen.

Hoewel corona nu de boventoon voert, maakt het stikstofdebat nog altijd deel uit van de formatie. "Het is een veel breder probleem dan je zou denken. Het hangt ook samen met dat er te weinig gebouwd kan worden en dat wij ruimte nodig hebben om in het milieu dingen te kunnen doen", legt politiek verslaggever Marloes Lemson uit in Goedemorgen Nederland. "Het is zeker straks een groot onderwerp aan de formatietafel. Dan kijkt men hoe ze er toch voor kunnen zorgen dat ze genoeg boeren kunnen uitkopen. Dit zodat er elders in het beleid meer ruimte is. Het klinkt een beetje theoretisch maar zo is het wel."

'Dat worden ingewikkelde gesprekken'

Wel denkt Lemson dat de gemeenten wellicht een "schopje onder de kont kunnen krijgen" van de landelijke overheid zodat die boeren een alternatief hebben als ze hun boerderij willen opgeven. Maar de politieke partijen zelf zijn er ook niet uit hoeveel en wat nu precies moet worden aangepakt en of bijvoorbeeld de veestapel verkleind moet worden. "Daar zijn hele grote meningsverschillen over tussen bijvoorbeeld het CDA, een partij met veel boeren in de achterban, en D66 die tijdens de vorige kabinetsperiode al zei dat de veestapel gehalveerd moet worden. Dat worden ingewikkelde gesprekken."

In deze fase van de formatie zullen deze onderwerpen waarschijnlijk nog niet besproken worden. "Eerst hebben ze een hoop vertrouwenskwesties die ze moeten oplossen en daarna gaan ze over naar de inhoud."

LEES OOK: Groep boeren heeft ‘de oplossing’ voor het Nederlandse stikstofprobleem